Individueel roosteren: kansrijk maar kwetsbaar Informatiebijeenkomst Sociale Innovatie ESF-E 7 april 2009 Dr ir Jan de Leede

Inhoudsopgave 1 Individueel roosteren, zelfroosteren, flexibel roosteren, wat is dat eigenlijk? 2 Stappenplan 3 Randvoorwaarden 4 Afsluiting

Sociale innovatie ESF-Actie E 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Brochure NCSI over individueel roosteren www.ncsi.nl 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Waarom nu aandacht voor zelfroosteren? Behoefte aan flexibiliteit blijft onverminderd hoog Bij werkgevers om variaties in het werkaanbod zo goed mogelijk te volgen Bij werknemers om werk-privé zo goed mogelijk in balans te brengen/houden Vakbonden zien het als een positieve richting Staan nu nog vaak in het defensief als het om flexibilisering gaat; dit zou een goede ruil kunnen betekenen: jullie flexibiliteit, wij individuele zeggenschap ICT is beschikbaar Wijzigingen ATW Grenzen verruimd, meer ruimte voor invulling door maatwerkafspraken 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Wat is individueel roosteren Individueel roosteren = arbeidstijdensystemen waarbij werknemers een bepaalde (lees behoorlijk grote) mate van invloed hebben op hun eigen arbeidstijden Varianten Kan goed samengaan met zelfplanning (waarbij de medewerkers zelf de volgorde bepalen van de klussen die ze gaan doen) Ruilen diensten (inhoud en tijd) staan vast, rooster ook, medewerkers ruilen onderling Voorkeurrooster diensten staan vast, roosteraar houdt -zoveel mogelijk- rekening met voorkeuren medewerkers Intekenrooster diensten staan vast, medewerkers schrijven zich hierop in Matching systeem stemt diensten en wensen op elkaar af, leiding beslist over misfits Zelf roosteren medewerkers regelen onderling alles (inhoud en tijd) 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Indeling typen zelfroosteren individueel collectief weinig zeggenschap veel Zelfroosteren Matching Intekenrooster Ruilen Voorkeurrooster 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Samenhang met flexibele werktijden Omdat je niet meer elke week hetzelfde aantal uren werkt Jaaruren / urenbank Bij drukke perioden langer werken en bij rustige perioden minder werken, waarbij de meer of minder gewerkte uren als een plus- of minsaldo worden geregistreerd, met behoud van het reguliere maandsalaris Bandbreedte In saldo (van het minsaldo -160 uur tot het plussaldo 160 uur) In werkweek (max. 2 zaterdagen per maand of max. 5*9 uur) In werkdag (max. 1 uur per dag langer) Langer en korter werken in blokken van 2 uur Salderingsperiode 1 kalenderjaar of onbeperkt Plussaldo wordt aan eind van het jaar uitbetaald als meerwerk Minsaldo wordt aan eind van het jaar ‘kwijtgescholden’ (voor rekening werkgever) of betaald uit vrije dagen werknemer 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Samenhang met ‘het nieuwe werken’ Telewerken / thuiswerken E-werken Mobiliteitsmanagement Medewerkers hebben de facto zeggenschap over eigen werktijden Kan eerste stap zijn op weg naar zelfroosteren 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Individueel roosteren stappenplan Bron Déhora / Time Care 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Individueel roosteren stappenplan Stap 1 Analyse werkaanbod Stap 2 Inventariseer wensen van individuele werknemers Stap 3 Eerste run matching werk – wensen Voorlopig rooster Stap 4 Tweede run matching werk – wensen Groep zoekt zelf oplossing Software zoekt oplossing Stap 5 Definitieve rooster Stap 6 Evaluatie en bijstelling Techniek Werknemers Werkgever NB: een ontwikkelaanpak! -denk aan de arbeidsverhoudingen -denk aan de regels -denk aan communicatie 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Waar wordt het al toegepast? Zweden en Denemarken (TimeCare) Verenigd Koninkrijk (NHS: team-based self rostering) Nederland KPN monteurs (adaptief plannen) Kopiers Nederland (adaptief plannen) KLM (piloten; 2 proeven grondpersoneel met intekenroosters) SCA Personal Care Syntus, Arriva MultiModaal NS doet experiment individueel roosteren TNT heeft een variant van intekenroosters Grolsch (haalbaarheidsstudie) Flevoziekenhuis Almere Politie Kennemerland Wordt in de zorg al breed informeel toegepast (onderling ruilen) Verder hebben de horeca en de recreatieondernemers ook belangstelling In de industrie nog relatief weinig 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Sociale innovatie ESF-Actie E Voor- en nadelen Medewerkers +meer controle over werktijden (‘80% werkt op tijdstip 1e voorkeur’) +betere balans werk-privé +flexibiliteit: halve diensten, minder verlof nodig voor kleine dingen -grotere schreeuwers krijgen meer / je moet er onderling uitkomen -wat doet het met ploegentoeslag (inconveniënten)? -opnieuw inregelen van werk/privé arrangementen Organisatie +verbeterde match tussen benodigde en beschikbare capaciteit +flexibiliteit, bijv. inzet deeltijders +aantrekkelijk werkgever op arbeidsmarkt +minder regels, minder gedoe -individueel: administratie? hoe overdracht regelen? -loslaten: kunnen managers dat wel? 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Randvoorwaarden / aandachtspunten Voorspelbaarheid van de vraag (bezettingseisen) Homogene competenties van de groep Heterogene wensen van de groep Soort werk Roosterperiode vaststellen Sturen d.m.v. beprijzen van diensten Techniek moet het kunnen Faciliterende arbeidsvoorwaarden Bestaande CAO-regels & ATW Goede arbeidsverhoudingen: rol vakbonden, OR Open cultuur Communicatie en vertrouwen Leiderschap Voldoende tijd 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Sociale innovatie ESF-Actie E Nieuwe spelregels Als er geen collectieve roosters meer afgesproken worden, wat is dan nog de rol van vakbond en OR in dezen? Ondernemingsraad Geen instemmingsrecht op rooster zelf (=individueel) Wel op de spelregels (WOR art 27) Hoe is de positie van de CAO? Spelregels op het niveau van de roostereenheid worden belangrijker Wel/geen grenzen aan arbeidstijd per dienst, per week, per nachtdienst, aantal nachtdiensten, weekend/zondag Mededelingstermijn Deeltijd Ploegendienst: ergonomie/gezondheid Inconveniënten: als je er zelf voor gekozen hebt, heb je dan nog recht op een onregelmatigheidstoeslag? 7 april 2009 Sociale innovatie ESF-Actie E

Individueel roosteren is kansrijk want hoort bij de nieuwe werkelijkheid… De sociaal-economische werkelijkheid wordt anders Digitaal & grenzeloos Pluriform & divers Hyperconcurrentie & flexibiliteit Krapte arbeidsmarkt & kenniswerk Duurzaam & maatschappelijk verantwoord De mensen worden anders Verantwoordelijk & ondernemend Individueel (Generatie Y) Werken èn zorgen èn leven èn leren

Dank voor uw aandacht! meer informatie: jandeleede@modernworkx.nl