Koepel van allochtone verenigingen Minderhedenforum Koepel van allochtone verenigingen

Minderhedenforum Samenwerkingsverband van 1.000 – tal allochtone verenigingen 15 federaties (socio-cultureel werk) Vlaanderen en Brussel Erkend door Vlaamse regering sinds 1998 (Minderhedendecreet) 2.Thematische werkingen: Minderhedenbeleid, Work Up, Onderwijs, Media, Brussel (transversaal); Jeugd, Ouderen, Cultuur, Welzijn in beperkte mate 3. Participatiewerkingen: Brussels Platform, Empowerment, LOP’s, Netwerk Jongeren

Onderwijswerking Minderhedenforum 1. Opbouw expertise over aantal dossiers: GOK – decreet, moedertaalonderwijs, NT2, allochtone leerkrachten, diversiteit hoger onderwijs, leerzorg 2. Samenwerking en uitwisseling tussen lidverenigingen promoten en organiseren Samenwerking met andere organisaties Belangenbehartiging 5. Publieke opinie sensibiliseren

Standpunt onderwijs Minderhedenforum Pleidooi voor interculturele scholen die toegankelijk zijn voor alle kinderen en hen gelijke onderwijskansen bieden Maar randvoorwaarden moeten vervuld zijn

Interculturele scholen Randvoorwaarden: 1. Voldoende financiering van onderwijs 2. Toezien op kwaliteit van onderwijs Ongelijkheid door onderwijsstructuren wegwerken 4. Partnerschap tussen ouders en scholen

Interculturele scholen Onze invulling: 1. Interculturele competenties van schoolteam 2. Intercultureel schoolbeleid Intercultureel curriculum 4. Interculturele samenwerkingsverbanden

1. Interculturele competenties schoolteam “Omgaan met diversiteit” in basiscompetenties en beroepsprofiel is goede zaak Maar meer centrale plaats in lerarenopleiding ook in nascholing voor leerkrachten Permanent werken aan competenties, gaat eigenlijk vaak over “basishouding” Afstemming tussen actoren die opdrachten hebben hierin: onderwijsnetten, vakbonden,…

1. Interculturele competenties schoolteam Kennis en voeling met achtergrond en leefwereld van leerlingen en hun ouders Bewustzijn over invloed van eigen handelen, gehanteerde onderwijsmethodes, differentiatie,… Ondersteuning van “voortrekkers” in schoolteams (GOK is geen vrijwilligerswerk) Omgaan met leerproblemen van leerlingen: onderscheid tussen taalproblemen en andere, aanpak, communicatie met ouders,… Meer allochtone leerkrachten

2. Intercultureel schoolbeleid Rekening houden met socio-economische situatie, godsdienst, culturele achtergrond,… bij het bepalen van aanbod activiteiten en diensten (bv. feesten, uitstappen, maaltijden,verlofregelingen…) Kledijregels (geen hoofddoekverbod) Afspraken met ouders (data en moment van oudercontacten, huisbezoeken, opvolgen van leerproblemen,…) Beleid rond pesten op school, aanpak discriminatie, ongelijke behandeling, sociale druk,…(procedures, aanspreekpersoon) => Inspraak van leerlingen en ouders bij bepaling van deze regels!

3. Intercultureel curriculum 1. Talenbeleid 2. Lessen Godsdienst 3. Interculturele inhoud van vakken 4. Interculturele projecten 5. Mondiale vorming

1. Talenbeleid Sociolinguïstische invalshoek (“taalrelativisme”) doet meertalige context waarin allochtone kinderen opgroeien meest recht aan Uitgaan van bestaan van verschillende repertoires in verschillende talen Kunstmatige scheiding tussen “het Nederlands” en andere talen doorbreken

1. Talenbeleid Belang van beheersing schoolse vorm van Nederlands uiteraard essentieel Verder inzetten op toepassing van gedifferentieerde onderwijsmethodes Nederlands rekeninghoudend met achtergrond van leerlingen opleidingsniveau van ouders vertrekken van gekende repertoires (ook in andere taal dan Nederlands) en die gebruiken Maar opletten met aparte taalklasjes (uitz. OKAN)

1. Talenbeleid Naast beheersing Nederlands, is ontwikkeling van meertaligheid belangrijk Rekening houden met wensen van allochtone ouders en leerlingen: meesten willen dat hun kind de moedertaal/ thuistaal (beter) leert Onderwijs speelt best in op deze vragen zodat de lessen op een goed omkaderde wijze kunnen doorgaan Verschillende vormen van “moedertaalonderwijs” mogelijk – school beslist samen met ouders

1. Talenbeleid Basisonderwijs: 1. Talensensibilisering in basisonderwijs Taalinitiatie in basisonderwijs Bicultureel onderwijs (projecten Foyer) Taallessen op school maar buiten de lesuren Secundair onderwijs: Vak “allochtone taal”

2. Lessen Godsdienst Verschillende godsdiensten bespreken in onderwijs is minimum Liefst aanbod van aparte godsdienstlessen zodat leerlingen voldoende kennis kunnen krijgen maar ook meer uitwisseling en zoeken naar gemeenschappelijke waarden Scholen gebaseerd op een bepaalde levensbeschouwing of godsdienst zijn geen rem op interculturaliteit Minderhedenforum is niet tegen islamitische scholen

3. Interculturele inhoud van vakken Interculturele inhoud van vakken zoals bv.: Geschiedenis: van niet – westerse landen, niet enkel eurocentrisch perspectief (kruistochten, kolonisatie), migratiegeschiedenis van België Aardrijkskunde: vak bij uitstek Taalvakken: ook niet – westerse literatuur in Nederlands, Frans en Engels Wiskunde: oorsprong van concepten, voorbeelden voor geometrie uit niet – westerse kunst

3. Interculturele inhoud van vakken Omgaan met diversiteit als aparte vakoverschrijdende eindterm ipv onder van opvoeden tot burgerzin Vlaanderen, België, Europa zijn pluriforme, multiculturele samenlevingen Moet uitgangspunt worden voor onderwijs: alle kinderen moeten leren mee omgaan Interculturele competenties als onderdeel zien van sociale vaardigheden vakoverschrijdende eindterm België is een exportland Alle kinderen nood aan (inter)nationale (handels)relaties

3. Interculturele inhoud van vakken Interculturele projecten op school: kennismaking met verschillende culturen van leerlingen op leuke manier is zeer belangrijk Mondiale vorming: ook zeer waardevol, genoeg kennis over noord – zuidverhoudingen, kans om eenzijdig negatieve berichten over zuiden uit media te corrigeren wel aandacht nodig voor aansluiting bij leefwereld van leerlingen (bv. uit BSO) en gevoeligheden

4. Interculturele samenwerkingsverbanden Samenwerking met andere sectoren/ actoren is essentieel om (betere) resultaten te boeken Interculturalisering van onderwijscultuur Wat kunnen bv. allochtone verenigingen doen: Empowerment van allochtone ouders Studiebegeleiding kinderen uit hun achterban Als “doorverwijsfiguur” optreden (Inter)culturele activiteiten organiseren op school Lessen moedertaal organiseren Buurtwerking (Brede School)

Partnerschap tussen ouders en school Aandacht voor eerste contact (inschrijving): voldoende uitleg over afspraken en wederzijdse verwachtingen Moeilijk te bereiken ouders: school zet best eerste stap Communicatie in twee richtingen bevorderen: vragen en bezorgdheden van ouders – boodschap van leerkracht Flexibiliteit in communicatiestijlen (dragers, talen, aanspreekbaarheid) Cursus NT2 voor ouders op school is geen wondermiddel maar kan nuttig zijn; meer op maat van ouders (dan van school)

Partnerschap tussen ouders en school Erkennen van verschillende vormen van betrokkenheid van ouders en hierop inspelen; traject afleggen samen met ouders Aanvaarden dat niet alle ouders kunnen evenveel betrokken worden (mensen in armoede, zonder papieren, …); slechte wil is uitzonderlijk Kinderen mogen niet de dupe worden van geringe betrokkenheid Compensatie hiervan nodig vanuit onderwijs in samenwerking met relevante organisaties: schoolopbouwwerk, “integratiesector”, allochtone verenigingen, buurtorganisaties,…= essentie van gelijke kansen Competenties leerkrachten verhogen (basishouding) maar grenzen erkennen (mogelijke acties)

Partnerschap tussen ouders en school Wat doen allochtone verenigingen? Informeren van ouders over onderwijs (antwoord op allerlei vragen) Sensibilisering van ouders: belang van een goede betrokkenheid voor studies van hun kind Ouderbijeenkomsten organiseren (zeer informeel, ad hoc) Infomomenten organiseren (ism externe deskundigen) Ouders begeleiden bij schoolcontacten, bemiddelen bij problemen met inschrijving Vertegenwoordiging in lokale overlegplatforms, contacten met lokale onderwijsactoren Maar: vrijwilligers, vooral socio-cultureel werk, slechts enkele met specifiek onderwijsproject

Contactgegevens Sanghmitra Bhutani Beleidsmedewerkster Onderwijs en Welzijn Vooruitgangsstraat 323 bus 4 1030 Schaarbeek Tel: +32(0)2 204 07 81 Fax: +32(0)2 245 88 30 sanghmitra@minderhedenforum.be www.minderhedenforum.be