Werken naar onderwijsbehoeften voor en door de leerlingen, voor en door de docent Liemers College, 3 september 2013 Annelies Sepers Wen Westerink Welkom/ voorstellen Blij met de belangstelling/ graag onze ideeën en ook onze ervaringen delen Vragen welkom tijdens presentatie! Onderwerp: project WnO, sinds begin dit schooljaar in bedrijf, vorig schooljaar voorbereid. Belangrijk is de ondertitel; komen we op terug.

Kern van WnO Zorgen voor een optimale (leer-) ontwikkeling bij leerlingen in de klas Geen etiket plakken maar gericht handelen! Van probleemdenken (deficiënties) over kinderen naar handelen door de docent: wat heeft dit kind voor zijn/ haar ontwikkeling nodig?

Wat is WnO? -Manier van denken en handelen vanuit visie op kinderen en hun ontwikkeling Een praktische, concrete oplossing voor het omgaan met verschillen in de groep/klas (passend onderwijs) Verschillen tussen leerlingen is verschil in behoeften! Wat is het niet?-

Een proces en een (voorbereid) product Voor de docent, door de docent (levend en groeiend systeem, eigenaarschap in team!) Wat is het niet? - WnO is niet alleen een systeem of een aantal begeleidingsmaterialen; het is een manier van kijken naar kinderen en hun ontwikkeling. De visie erachter is essentieel voor de manier waarop je het uitwerkt. Het is heel concreet: het vanouds lastige probleem “omgaan met verschillen” wordt ermee aangepakt. Het is een manier van werken die je kunt toepassen in de klas. Het is een proces én een product. Het proces bestaat uit het ontwikkelen van je visie op kinderen en uit het geleidelijk gaan werken volgens deze visie. Dat vraagt iets van je school; je moet het zorgvuldig invoeren. Het invoeringsproces is beschreven. Het product is de uitgeschreven werkwijze en het materiaal dat je inzet. Voor en door de leerlingen. Voor alle leerlingen. Niet alleen voor de zorgleerlingen. Elke leerling heeft onderwijsbehoeften. Ook door de leerlingen: materialen bv. zijn gemaakt voor docenten, maar ook voor leerlingen. Leerlingen worden betrokken bij het handelen. Ze hebben er een actieve rol in. Voor de docent (om te gebruiken) maar ook door de docent: de bedoeling is dat het een systeem wordt dat je voor jouw school passend maakt en met materialen die je zelf goed vindt. De materialen moeten groeien doordat docenten hun ideeën of beproefde werkwijzen onderbrengen in een bepaalde categorie en toevoegen aan de rest. Belangrijk is dat het echt van de school wordt, zodat het er in elke school weer anders uitziet. Vertrekkend vanuit een basisset moet je het als team uitbouwen, waardoor je je ook eigenaar voelt.

Waar bestaat het uit? Negen handelingscategorieën Per categorie materialen voor leerlingen Per categorie materialen voor docenten - Een lesmodel op maat

Hoe werkt het? Mentor brengt de klas in beeld (toekenning van onderwijsbehoeften); betrokkenheid van leerlingen en ouders Op basis hiervan wordt een plan gemaakt voor een vastgestelde periode; bijstellen na evaluatie

Vast onderdeel van de lesvoorbereiding Materialen zijn aanwezig Inbedding in de jaarcyclus van de school

Ervaringen tot nu toe met WnO (1) - komt tegemoet aan behoefte van docenten categorieën toekennen gaat goed de basis moet in orde zijn Invoering vraagt tijd! Eerst: hoe was het buffet? Reacties die we al gehoord hebben, samenvatten; kort andere reacties. Onze ervaringen tot nu toe: - men wil graag kinderen geven wat ze nodig hebben, dit is een middel daartoe; mensen hebben regelmatig het gevoel dat ze leerlingen te kort doen het is geen enkel probleem om te bepalen welke categorieën bij een leerling horen; docenten zijn het daarover ook snel met elkaar eens leerlingen weten van het systeem, kennen de bedoeling, weten wat hun onderwijsbehoefte is (stickers op tafels) - eerst de basis in orde: bv. kloppend rooster, heldere afspraken over algemene manier van werken; er moet wat dat betreft rust zijn in de organisatie mensen hebben materialen die ze al langere tijd gebruiken en die goed bevallen; lijkt echter teveel tijd te kosten om ze ook binnen WnO beschikbaar te maken - grootste probleem blijft het inpassen in de les; daarop veel coaching nodig. Uitwerking op volgende dia.

Ervaringen tot nu toe met WnO (2) Goed klassenmanagement is voorwaarde overzicht lengte van WnO –activiteiten voorbereiding afspraken Angst om het overzicht te verliezen: moeite om leerlingen los te laten. Ten onrechte het idee dat activiteiten heel lang moeten duren. 10 minuten is al genoeg; een lfs-rondje maak je nu ook al, leerlingen help je nu ook individueel maar dan vaak op vraag van de leerling. Aanlopen tegen voorbereiding op langere termijn: je moet groepjes maken, activiteiten en materialen plannen, weten wat je wanneer met wie gaat doen en waarmee. Niet mogelijk om het te doen “als het zo uitkomt”. De mentor is niet de enige die WnO uitvoert. Bv. een rondje lfs moet ook gebeuren als iemand anders de klas heeft. Moet goed afgesproken worden. Kun je ook niet allemaal onthouden; daarom groepsmap essentieel. Samengevat: denk er niet te licht over en hou goed in de gaten hoe ver mensen zijn. Gevaar van overvragen ligt op de loer. Het heeft tijd nodig om te zorgen dat WnO er helemaal bij gaat horen zoals we dat voor ogen hebben.

Stappen bij WnO invoeren * Voorlichting, kennismaken met WnO * Visie bepalen op kijken naar kinderen * Ontwerp op maat voor de school/afdeling * Implementatie Als je WnO wilt invoeren op je eigen school, zou het er zo uit kunnen zien volgens ons, en dat is ook het aanbod dat we doen. Voorlichting: vergelijkbaar met deze middag. Visie: werkbijeenkomst(en) waarin het team zich bewust wordt van de visie die het hanteert en deze toetst aan de visie die achter WnO zit; bewustwording van verschillen, bepalen of men hier wel of niet mee verder wil. Ontwerp op maat: hoe moet het er op deze school uitzien? Moet ingepast worden in de manier van werken, bv. op leerpleinen of klassikaal? Inzet onderwijsassistenten mogelijk? Hoe verlopen lessen/ voorbereiding? Hoe worden leerlingen gevolgd? Enz. Projectplan: bepalen wie wat wanneer gaat doen, verantwoordelijkheden, tempo van de invoering etc. Implementatie: daadwerkelijke invoering. Volgende dia

Vragen, reacties en dialoog….