Wat willen wij in de toekomst met Richtlijnen Modernisering medisch specialistische richtlijnen Teus van Barneveld Hoofd professionele kwaliteit Orde van Medisch Specialisten

Veel discussie over richtlijnen Prioritering en onderwerpskeuze onduidelijk Ontwikkelproces niet transparant Betrokkenheid “derden” onvoldoende Kosten/doelmatigheid/organisatie van zorg aspecten onvoldoende meegenomen Gebruik richtlijn in vergoeding/financieringdiscussies Weinig aandacht voor normering Innovaties niet snel genoeg in richtlijnen/onderhoud suboptimaal Dikke boekjes die niet implementeren en niet worden nageleefd”

Moderniseringstraject Rl 2.0 Eind 2009 start commissie Richtlijnen in opdracht van Raad Wetenschap Opleiding Kwaliteit (WOK) Samenstelling: 9 WV-en met ondersteuning van Orde. Voorzitter prof. B.W. Mol, Gynaecoloog Oktober 2010 conceptrapport gereed Voorjaar 2011 vaststelling in Raad WOK Borging o.a. via beoordeling SKMS richtlijnaanvragen

1996 en 2004

Conceptueel kader richtlijnen (1) Doel: Reduceren praktijkvariatie Number of Doctors Patterns Of Treatment 5

Conceptueel kader richtlijnen (2) continue kwaliteits- verbetering over de gehele linie! Beroepsgroep

Conceptueel kader Richtlijnen (3) Patiënt staat centraal Richtlijn beschrijft optimale zorg voor de patiënt Primair gericht op klinisch gebruik (de spreekkamer) Richtlijn is hoeksteen kwaliteitsbeleid Netwerk van richtlijnen is aantrekkelijk ontwikkelmodel

(Her)inrichting proces richtlijnontwikkeling Omarmen “Richtlijn voor Richtlijnen” van Regieraad Prioritering noodzakelijk voortkomend uit kwaliteitsbeleid wv-en komende jaren Transparant ontwikkelproces; betrokkenheid “Stakeholders” bij richtlijnontwikkeling Input in knelpuntenanalyse en verbreding van commentaarfase Patiëntenperspectief essentieel (wordt in huidige situatie al meegenomen) Adaptatie buitenlandse richtlijnen waar mogelijk

Flowdiagram proces richtlijnontwikkeling

Normering Normering explicieter in richtlijn Aanbevelingen worden richtinggevend en praktisch toepasbaar geformuleerd Benoemen aanbevelingen (minimum- of optimum/streefnorm); bij streefnorm tijdslijn voor implementatie benoemen Uitgangspunt: “normerend waar mogelijk en ruimte biedend waar nodig” Richtlijn is instrument voor kwaliteitsverbetering, niet voor beschrijving van minimumkwaliteit

Doelmatigheid Bij iedere uitgangsvraag wordt gekeken naar literatuur over doelmatigheid/kosteneffectiviteit Indien kosteneffectiviteitsstudies beschikbaar -> keuze voor alternatief met gunstigste kosteneffectiviteit Niet beschikbaar -> overzicht kosten en opbrengsten bij aanbeveling (gegevens die voorhanden zijn) Budget-impact analyse sterk aanbevolen bij grote organisatorische/financiële consequenties

Onderhoud van richtlijnen Prioritering essentieel voor onderhoud Flexibel onderhoud mogelijk maken: database met modulaire opzet (module = uitgangsvraag). Organisatie onderhoud richtlijnen: Richtlijnwerkgroep in stand houden voor beoordeling actualiteit (jaarlijks) Procedure voor onderhoud, waarin deelactualisatie en –autorisatie mogelijk gemaakt wordt

Implementatie In iedere richtlijn hoofdstuk implementatie met analyse van bevorderende en belemmerende factoren Hoofdstuk organisatie van zorg in iedere richtlijn Indicatoren vast onderdeel van iedere richtlijn Interactieve scholingsmodule wordt sterk aangeraden Geïntegreerd kwaliteitsbeleid realiseren: o.a. koppeling met visitatie Budget-impact analyse Implementatieplan bij iedere richtlijn

Website Kwaliteitskoepel

Kwaliteitskoepel medisch specialisten Hét aanspreekpunt voor evidence based (multidisciplinaire) richtlijnen, normen, indicatoren, en implementatiehulpmiddelen betreffende medisch specialistische zorg

Work in Progress Meer expliciete aandacht voor indicatiestelling Ontwikkeling database richtlijnen (website gerealiseerd) Innovatie (wiKiNo) Koppeling met uitkomstenregistratie Verder exploreren: sluiten kennisketen, doen van klinisch onderzoek (researchnetwerken) als implementatietool. (Voorbeeld verloskundig onderzoeksnetwerk)

Moederrichtlijnen Moederrichtlijnen: te vaag, te oppervlakkig, teveel polderen, vaak langdurig ontwikkelproces, professionals herkennen zich onvoldoende in het product moerasrichtlijnen Vooral problematisch bij samenwerking 1e & 2e lijn rond grote chronische aandoeningen Moederrichtlijn is echter niet gelijk aan multidisciplinaire richtlijn Binnen 2e lijn veel goede voorbeelden van multidisciplinaire (multispecialistische) richtlijnen: oncologie, orthopedie, delierzorg, toepassing biologicals etc.

Netwerkrichtlijnen Netwerk van richtlijnen is een aantrekkelijk conceptueel kader Vergroot herkenbaarheid/eigenheid product en implementatiekansen (en wrs efficiëntie) Vereist goede en heldere afbakening en bereidheid tot maken samenwerkingsafspraken (o.a. indicatiestelling) Niet reeds bestaande samenwerking verstoren Voorkomen dat het loopgraaf- richtlijnen worden

Samenwerking 1e & 2e lijn Noodzakelijk voor goede patiëntenzorg! Respecteer elkaars paradigma (is er een serieus probleem? vs serieus probleem zo goed mogelijk oplossen) en tradities Model van een netwerk van richtlijnen lijkt hierin een duidelijke toegevoegde waarde te hebben Meer ervaring opdoen met netwerkrichtlijnen Werk(jaar)plannen afstemmen (vereist werk in 2e lijn) Werken aan uniform format