Het nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma Richard Jorissen ENW dag 13 juni 2013 Wijk bij Duurstede 3-4-2017

Onderwerpen Trendbreuken Programma 2014-2019 Doelmatigheid Omgaan met nieuwe normering Aan de slag 3-4-2017

Wet op de waterkering (1996) Toetsing van de primaire waterkeringen (elke 5 jaar) Handhaven bereikte veiligheid Vinger aan de pols Focus op beheer en onderhoud Begin Onderzoeksprogramma Marsroute Art 3.2: Overstromingskansen ter vervanging van en in overeenstemming met de huidige normen Aanloop naar VNK (formele start in 2001) 3-4-2017

Bij nader inzien Toetsing van de primaire waterkeringen Aanleiding tot grote investeringsprogramma’s (steenzettingen, vervolgens HWBP2 ruim 3 miljard € en nu nHWBP 360 M€ per jaar) Grote projectmatige opgaven voor de beheerders Deltaprogramma/Aprilbrief waterveiligheid Nieuwe normen uitgedrukt in overstromingskansen afgeleid van basisveiligheid met ‘pluspakket’ voor kwetsbare gebieden Vergroting doelmatigheid (meer veiligheid per €) 3-4-2017

Opzet nieuw Hoogwaterbeschermingsprogamma Fase 0 2005 - 2011 Toetsing 3e landelijke rapportage toetsing Fase 1 2011-2012 Bestuursakkoord Water en Wetsvoorstel 50%-50% waterschappen-Rijk gedeelde zeggenschap gezamenlijke uitvoeringsorganisatie Fase 2 2012 – 2013 Programmering eerste programma 2014-2019 beheersing (regeling en kaders) kennis & innovatie Fase 3 vanaf 2014 Projecten voortrollend programma innovatiestrategie uitvoering eerste verkenningen 3-4-2017

Opgave nieuwe Hoogwaterbeschermingsprogramma Deltaplan Grote rivieren (gerealiseerd) HBWP-2 (1/3 gerealiseerd) nHWBP (nog te realiseren) Opgave (km dijk) 300 (waarvan helft Maaskade) 370 778 Budget (M€) 600 3.200 4.300 Productievolume (km/ jaar) 23 26 Circa 50 Kosten per km (M€/km) 2 9 Circa 5 3-4-2017

Selectie uit Trendbreuken Onderwerp Van Naar Samenwerking Ieder voor zich Samen de schouders eronder Commitment Ambtelijk Bestuurlijk Financiering Subsidie Gezamenlijk betalen Risicoverdeling Alles Rijk Endogene risico’s bij beheerder Ontwerpen Conform leidraad Doelmatigheid Prioriteiten Wie eerst komt Urgentie Markt Traditioneel/RAW Nieuwe contractvormen 3-4-2017

Voortrollend karakter programmering Uitgevoerde of afgevallen projecten Programma nHWBP 1e 2e 3e 4e 2014- 2019 2015- 2020 2016- 2021 2017- 2022 Nieuwe projecten

Afwegingskader voor 1e programma Bepalende elementen Urgentie (kans*gevolg) Prioriteit beheerders (ruim 400 kilometer) Budget (350 M€ beschikbaar voor 6 jaar) Overige elementen Organisatiecapaciteit Marktcapaciteit / innovatie Handelingsperspectief 3-4-2017

Resultaten toepassing afwegingskader Groslijst: 778 km Concept-programmavoorstel op basis urgentie en overstijgende verkenningen: 180 km en 352 M€ (waarvan 64 km na verkenning wellicht niet meer nodig) Areaal (LRT3): 731 km Projectdefinities door beheerder: 415 km Tweede tranche vanaf 2020: 140 km Bestuurlijke opgave door beheerder: 320 km Startklaar: 49 km HWBP2: 10 km Overig: 81 km 3-4-2017

Programma 2014-2019 28 projecten op grond van urgentie projecten op grond van be-stuurlijke afspraken Maas 3 projectoverstijgende verken-ningen: Piping Centraal-Holland Waddenzee 3-4-2017

Doelmatigheid door optimalisatie programma Groslijst voor het programma kan worden geoptimaliseerd Centraal-Holland C-keringen dijkringgebieden 14, 15, 44 afwaarderen ?? Piping: Extra opgave voor nHWBP door nieuwe inzichten ?? Grote onzekerheid: 65 tot 540 kilometer!! Meer grondmechanische informatie en slimmere maatregelen Waddenzee: Integrale opgave (Eco-engineering) en technische optimalisatie 3-4-2017

Doelmatigheid in werkwijze (MIRT-achtig) Verkenningfase (2 jaar) Voorkeursalternatief Planuitwerkingfase (2 jaar) Aanbestedingsontwerp Uitvoeringfase (2 jaar) Project gereed Voor eenvoudigere projecten ‘light’ aanpak Initiatie Verkenning Planuitwerking Realisatie Beheer 3-4-2017

Doelmatigheid in werkwijze (samenwerking) Taskforce Deltatechologie: markt-benadering, LCC, toetsbaarheid innovaties en inzet in verkenningen Deltares actief betrokken bij programma en projecten Beheerder aan zet (ook in project-overstijgende verkenningen) Proefvakken (met HWBP2) en verbinding ontwerpen en WTI2017 www.hoogwaterbescherming.nl 3-4-2017

Doelmatigheid door innovaties Stabiliteit Piping 3-4-2017

Doelmatigheid door slimmere maatregelen Type maatregelen Maatregelen Integraal Gebiedsgerichte maatregelen Maatregelen in voorland en/of watersysteem Sectoraal Klassieke dijkversterking Partiële dijkversterking Maatwerk Aanvullend onderzoek Beheer en onderhoud Keuze o.a. op basis van LCC 3-4-2017

Voorbeeld van maatwerk voor piping Keuze o.a. op basis van LCC Keuze voor maatwerk vraagt meer van beheerder (ook tijdens hoogwater) 3-4-2017

Omgaan met nieuwe normering Voortrollend programmeren Programmeren op urgentie (in elk geval goede projecten doen) Nieuwe normen scenariogewijs in de verkenning meenemen (projecten goed doen) Veel kennis (o.a. VNK, ENW) nodig om verkenning te ondersteunen 3-4-2017

Betrokkenheid ENW Nieuwe generatie ontwerpinstrumenten nodig LCC: aanleg, beheer, monitoring Grotere verscheidenheid aan maatregelen Passend bij nieuwe veiligheidsnormen Goed anticiperen op toetsing 2017 en verder Toetsregels ook voor innovatieve oplossingen Volwaardig beheerdersoordeel Deskundigheid voor advisering en beoordeling van projecten 3-4-2017

Aan de slag Wie? Wat? Beheerders Plannen van aanpak verkenning Programmadirectie Regeling en kaders Handreiking verkenning Opleidingsplan (proces en inhoud) Programmering 2015 en verder (778+ km) 27 maart 2013