‘Leren in een nog krachtiger werkplekleeromgeving’ Velon Congres Opleiden in de school en OGO-onderwijs ‘Leren in een nog krachtiger werkplekleeromgeving’ ASKO / EHvA Academische Pilot 12 maart 2007 Henk Hendriks

De beste academische basisschool!? Een goede opleidingsschool Nog beter OGO-onderwijs Een nog betere opleiding en begeleiding De beste academische basisschool!?

Succesfactoren en valkuilen Programma Projectstructuur Projectmijlpalen Rol mentoren Succesfactoren en valkuilen Gesprek

Drie OGO-basisscholen ASKO De Achthoek De Mijlpaal De Willibrord Projectstructuur Drie OGO-basisscholen ASKO De Achthoek De Mijlpaal De Willibrord De EHvA De VU De Aktiviteit SCO Kohnstamminstituut o.v. Ruud de MoorCentrum e.a. 1.200.000 euro / 1/3 deel eigen inzet van middelen

Deelplan B: Het ontwikkelen van een onderzoeks- en ontwikkellijn. Zeven deelplannen Deelplan A: Ontwikkelen en aanpassen van EHVA curriculum voor de academische basisschool / OGO-opleidingsschool. Deelplan B: Het ontwikkelen van een onderzoeks- en ontwikkellijn. Deelplan C: Het begeleiden van de studenten ‘nieuwe stijl’. Deelplan D: Het opleiden van gekwalificeerde OGO-mentoren. Deelplan E: Kenniskring: De veranderingsbekwame leerkracht en OGO-competenties. Deelplan F: Het ontwikkelen van een OGO-minor door de EHvA. Deelplan G: Toetsing en Kwaliteitsbewaking. Extra activiteit: Ruud de Moorcentrum OGO-SBL-competenties

Ontwikkelingsfase deelnemende basisscholen Onderwijsconcept OGO Vanaf de start van de school OGO: verschillende fase Opleiden in de school vast onderdeel / SVIB Eigen opleiders en onderwijskundig leiders Interne organisatie ingericht op structurele begeleiding van studenten Ontwikkelingsvragen van de school afstemmen op de persoonlijke ontwikkelingsvragen van studenten en medewerkers

Specifieke uitgangspunten en vragen Uitwerking van werkplekleren, metawerk en profilering OGO-minor De leerkracht probeert als pedagoog en cultuuroverdrager steeds het dilemma tussen kindgerichtheid en leerstofgerichtheid te overstijgen Wat verstaan wij onder de academische basisschool?

Professional development school Is een samenwerkingsverband tussen school en opleiding met als doel bevordering van de professionele ontwikkeling van de beroepsbeoefenaren op elke school. Gezamenlijk overleg over het leren van leerlingen Uitwisseling leraren en lerarenopleiders Samen onderzoek doen naar praktische onderwijsproblemen Samenwerking in de begeleiding van aanstaande leraren Twee complementaire invalshoeken; Schoolontwikkeling Ontwikkeling van de opleiding en onderwijsbeleid

Schoolontwikkeling Het aanstellen van opleiders in de OGO opleidingsscholen. (werkplekleren). Het incorporeren van de inhoudelijke OGO-benadering in opleiden in school ter ontwikkeling van de specifieke ‘OGO’- competenties van de student (interne expertise). Het uitdragen van de OGO visie, door onder andere samen met de EHvA te werken aan de professionalisering van zowel nieuw als zittend personeel (OGO minor). (een plezierige, ondersteunende sfeer op school, die uitdaagt tot een verdere professionele ontwikkeling). Het aanbieden van een ontwikkelingsperspectief aan hun personeel (een leven lang leren). Competentieleren, ontwikkeling, functiedifferentiatie carrièreplanning, loopbaanontwikkeling. Het inventariseren en aanleveren van vraaggestuurde ontwikkel- en onderzoeksvraagstukken vanuit de praktijk van het OGO (kennisontwikkeling vanuit de ontwikkelvraag). Het reflecteren en onderzoeken van de eigen werkzaamheden onder andere middels School Video Interactie Begeleiding (SVIB) en intervisie. Het voortdurend bezig zijn met kennisontwikkeling (OGO en Opleiden in de school) en het delen van deze praktijkkennis binnen het team. Het vervullen van een voorbeeldfunctie voor de andere OGO scholen binnen ASKO en andere OGO scholen in de regio.

Ontwikkeling van de opleiding en onderwijsbeleid (EHvA) Het ontwikkelen van een duidelijke visie ten aanzien van het opleidingsplan, toetsingsplan en borging van kwaliteit. Het ontwikkelen van een traject ‘opleiden in school’ met OGO als onderwijsconcept dat bestaat uit het metawerk, het werkplekleren en een deel van de profilering (leerpraktijk en minor). Het nadrukkelijk opleiden van studenten (toekomstige leraren) voor scholen die werken met het concept van OGO. Het opstellen van een profiel en curriculum (leerplan) voor de opleiders in de school. Het verzorgen van een scholingsaanbod aan de opleiders in school. Het ontwikkelen van een minor, die zowel gevolgd kan worden door studenten als zittend personeel. Het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van de OGO scholen binnen het bestuur (ASKO) en de regio. Het verzorgen van een academische (expertise) functie ten behoeve van de OGO opleidingsschool. Schoolontwikkeling, reflectie op beroep, de opleidingspraktijk, onderzoek en kenniscirculatie staan daarbij centraal.

Kenmerken van krachtige werkplekleeromgevingen Bron: Theo Bergen het leren baseert zich op de eigen ervaring van de ‘leerder’ het is een actief, constructief en deel zelfgestuurd proces vindt plaats in de reële werksituatie gaat over werkelijk problemen uit de toekomstige werkpraktijk als leerobject

Hoe wordt een krachtige werkplekleeromgeving voor aanstaande leraren vormgegeven? De opleiders op school weten niet goed wat de opleiding doet. Zij leiden op een ambachtelijke wijze op en gebruiken hierbij hun eigen praktijkinzichten De opleiders op het instituut formuleren hun eigen aanbod tamelijk los van de schoolpraktijk Zij refereren naar (nieuwe) theoretische inzichten die niet leven in de praktijk van een dag op de school. Voor leraren in opleidingen ontstaan hierdoor twee werelden Zij moeten beide werelden zien te integreren conclusie De condities voor de leraren in opleiding zijn niet krachtig!

Wat is de rol van de mentor bij een krachtige werkplekleeromgeving? De mentor is de sleutelfiguur in een krachtige werkplekleeromgeving. Vijf basisfuncties van de mentor: Bewust worden van vaardigheden die van belang zijn voor onderwijs Leren organiseren van onderwijsactiviteiten met als focus de effecten op de leerling Het monitoren van deze onderwijsactiviteiten Het bijstellen van deze onderwijsactiviteiten op basis van reflectie Motiveren en het ontwikkelen van de sterke kanten van de leraar in opleiding

Wat is de rol van de mentor bij een krachtige werkplekleeromgeving? Type mentor: Emotionele ondersteuning en technische korte termijn hulp Gericht op de professionele ontwikkeling van de student Gericht op reflectie op de eigen onderwijspraktijk (mentor & student)

Wat is de rol van de mentor bij een krachtige werkplekleeromgeving? Wat doen mentoren tijdens het mentorgesprek? (Geldens 2005) De duur van de gesprekken is rond de 30 minuten De gesprekken worden niet duidelijk door de mentor gefaseerd De gesprekken hebben een duidelijk instructieperspectief en veel minder een leerperspectief Er ontstaat in de gesprekken geen dialoog waarin reflectie door de leraar Inhoudelijke concrete feedback op gedragsniveau wordt door de mentor weinig gegeven, wel veel sociale ondersteuning De mentor refereert niet aan theoretische inzichten, maar vooral aan de eigenonderwijspraktijk.

Succesfactoren en knelpunten Type mentoren Reflectie toverwoord Kwaliteit van de interactie / dialoog Incorporeren in de schoolorganisatie School-(ontwikkelings)plan – IPB - POP Aantrekkelijkheid voor studenten Taakverzwaring !! Veranderingscapaciteit van de school en de medewerkers Geld op termijn / borging Continuïteit

Schoolimprovement en schooldevelopment # Innovatie Tot slot Schoolimprovement en schooldevelopment # Innovatie Streetwise en Bookwise Learning en teaching