Juridische aspecten van duurzame overheidsopdrachten 25/09/2012 Juridische aspecten van duurzame overheidsopdrachten Alexander Lemmens jurist

Duurzame overheidsopdrachten Het verduurzamen van de opdracht kan doorheen de verschillende “fasen” van de gunningsprocedure Afhankelijk van de duurzaamheidsoverweging kan deze beter in de ene dan de andere fase worden opgenomen Respecteren van Europese en andere beginselen (non-discriminatie – gelijke behandeling – transparantie - mededinging) Voorbeeld 19 november 2018

Overkoepelend: standaarden, normen, labels, certificaten, milieukeuren, … Verschillende eigenschappen, verschillende benamingen, veel gradaties Norm (standaard) : een technische specificatie die door een erkende normalisatie-instelling voor herhaalde of voortdurende toepassing is goedgekeurd, waarvan de inachtneming niet verplicht is ISO, EN, NBN, … Telkens “of gelijkwaardig” toevoegen Private labels nuttig voor bewijslevering en relevante onderliggende criteria 19 november 2018

De aanloopfase Onderschat belang voor verder verloop opdracht Wat? En hoe? De nuloptie: is het uitschrijven van de opdracht wel nodig? Functionele behoeftebepaling: welk resultaat wil ik met de opdracht bereiken Duurzame invulling behoeftebepaling, rekening houden met de totale levensduur Alternatieven? Hergebruik? 19 november 2018

De aanloopfase Marktverkenning en marktraadpleging - aandachtspunten Keuze van de gunningsprocedure, afgestemd op de (duurzaamheids-)noden Gunning na de aanloopfase: duurzaamheid bij opdrachten gesloten met aanvaarde factuur kan ook 19 november 2018

Omschrijving van het voorwerp Duurzame opdrachtomschrijvingen Sensibiliserend Incentive tot deelname voor duurzame ondernemingen Bv.: “Levering van gerecycleerd papier” “Aankoop van gereconditioneerde inktpatronen” “Aankoop van milieuvriendelijke stadswagens” 19 november 2018

De technische specificaties Functionele omschrijving (prestatie-eisen) Combinatie met concrete eisen om limieten te stellen Meer ruimte voor creatieve duurzame oplossingen Integreren van milieudoelstellingen is wettelijk uitdrukkelijk toegelaten 19 november 2018

De technische specificaties Enkel sociale doelstellingen mits direct verband met het voorwerp van de opdracht Sociale doelstelling opnemen als primaire doelstelling opdracht Gebruik varianten indien twijfel over de mogelijkheden van de markt Aandachtspunten 19 november 2018

25/09/2012 De selectiefase Uitsluiting: milieudelict of arbeidsrechtelijk misdrijf dat de professionele integriteit aantast Moet gaan om een gerechtelijke uitspraak die in kracht van gewijsde is gegaan Redelijke verhouding met het voorwerp van de opdracht 19 november 2018

De selectiefase Selectiecriteria in samenhang met andere duurzaamheidseisen in het bestek Bijvoorbeeld samenhang met uitvoeringsvoorwaarde voor on-the-job opleiding Referenties waaruit duurzaamheid blijkt 19 november 2018

De selectiefase Milieumanagement- of milieubeheersystemen (EMAS – ISO 14001) Enkel in passende gevallen Enkel werken en diensten Gelijkwaardige certificaten accepteren Beperkte marktbeschikbaarheid 19 november 2018

De gunningscriteria Regelgeving laat enkel opname toe van milieuoverwegingen Arrest Hof van Justitie 10 mei 2012: ook sociale gunningscriteria Vereist verband sociale gunningscriteria met het voorwerp van de opdracht soepeler geïnterpreteerd Oplossing in geval van twijfel omtrent de marktbeschikbaarheid Oplossing in geval van vrees voor hogere prijs 19 november 2018

De gunningscriteria Voldoende gewicht voorzien Duurzaam gunningscriterium met verschillende duurzame beoordelingselementen Hanteren van minimale duurzaamheid d.m.v. technische specificatie, belonen van overschrijden minimumeis d.m.v. gunningscriterium Voorbeeld 19 november 2018

Uitvoeringsvoorwaarden Niet vooraf te controleren, wel achteraf te sanctioneren Band met voorwerp minder strikt, maar moet wel aanwezig zijn Uitvoeringsvoorwaarde mag geen betrekking hebben op het algemene beleid of de algeme organisatie deelnemer 19 november 2018

Uitvoeringsvoorwaarden Band met uitvoeringsfase vereist Mogelijkheid tot opname sociale criteria Ook milieucriteria die verband houden met de uitvoeringsfase van de opdracht Controle en sanctiemechanisme Voorzie in efficiënte en reële straffen/boetes Voorbeeld 19 november 2018

Instrumenten http://www.bestuurszaken.be/duurzame-overheidsopdrachten Handleiding duurzaamheidsoverwegingen in overheidsopdrachten Productfiches http://www.gidsvoorduurzameaankopen.be Leidraad voor de integratie van sociale criteria in overheidsopdrachten Diverse websites, handleidingen, documentatie … 19 november 2018