Geschriften van mensen, Woord van God Hoofdstuk 2 Geschriften van mensen, Woord van God
1.A. Geschriften van mensen met een ontstaansgeschiedenis 1e etappe: openbaar optreden van Jezus (27/28-30) 2e etappe: apostolische verkondiging (30 tot 65/70) = periode van de eerste generatie christenen 3e etappe: geschreven evangeliën (65/70-100)
1.B. Geschriften van mensen die willen getuigen van Gods zelfmededeling in Jezus Elk menselijk getuigenis is steeds enkele stappen verwijderd van de werkelijkheid waarover het getuigt: werkelijkheid → ervaren → geïnterpreteerd → verwoord door De evangeliën aanvaarden als beperkt menselijk getuigenis van Gods niet te vatten zelfmededeling
2. Woord van God woorden OVER God De evangeliën: Woord VAN God
2. Woord van God: A.J. Heschel Beschrijvende woorden: In vaste verhouding tot welomschreven betekenissen Taak: een betekenis oproepen die ons al bekend is Bv.: stoel, water, ‘de mens spreekt’ Aanduidende woorden: In vloeiende verhouding tot onuitsprekelijke betekenissen Taak: een betekenis oproepen die we nog niet hadden, wijzen in de richting van een ongekende idee, uitdagen tot reageren Bv.: liefde, waarheid, ‘God spreekt’
2. Woord van God: S.M. Schneiders ‘God spreekt’ is letterlijk genomen absurd ‘God spreekt’ is metaforische taal: A.d.h.v. een metafoor tracht men iets uit te drukken wat bijna niet uit te drukken is God geeft zich op velerlei wijzen te kennen: De schepping De geschiedenis van het volk Israël Jezus Christus De gemeenschap van de christenen De Bijbel, … De Bijbel als plaats waar Gods spreken kan vernomen worden, als sacrament van Gods Woord
2. Woord van God Lode Van Hecke, abt van Orval: “Ik heb gezegd: ik ga de bijbel lezen, als jij God bent en de Bijbel is het woord van God, dan moet je maar over de brug komen. Door van dag op dag de Bijbel te lezen, ben ik in het geloof gegleden.”
3. Lezen om te weten Cognitief, intellectueel Op zoek naar kennis en informatie Bv. wat leren de evangeliën over Historische Jezus Geschiedenis van de vroege kerk Theologische visies van evangelisten Morele richtlijnen
3. Lezen om van te leven Existentieel Op zoek naar zin, betekenis, bekering, transformatie Bv. wat leren de evangeliën over Waar is waarachtig geluk te vinden? Hoe een liefdevol leven leiden? Wie wil God voor mensen/mij zijn? Opgelet: geen transformatieve lezing zonder informatieve lezing!
Sleutelbegrippen voor het ontsluiten van de evangeliën Hoofdstuk 3 Sleutelbegrippen voor het ontsluiten van de evangeliën
Joh 20,30-31: “Nog vele andere tekenen heeft Jezus gedaan in het bijzijn van zijn leerlingen, welke niet in dit boek zijn opgetekend, maar deze hier zijn opgetekend, opdat gij moogt geloven, dat Jezus de Christus is, de Zoon van God, en opdat gij door te geloven leven moogt bezitten in zijn Naam.”
De vier sleutelbegrippen Verrijzenis Kerk De Schriften Jezus van Nazaret
1. Verrijzenis: Jezus leeft “Ziet, Ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding der wereld.” Mt 28,20
1.A Verrijzenis Zonder Pasen geen evangeliën Tijdens Jezus’ openbaar leven: nadruk op ‘het Rijk Gods is nabij’ De verrijzenis van Jezus leidde tot een herinterpretatie van Jezus’ openbaar leven, lijden en dood: Jezus is de Christus, de Heer De verrijzenis gaf aanleiding tot de apostolische verkondiging en later het op schrift stellen van de evangeliën
1.B. Verrijzenis: Het paasgeloof spat van elke evangeliebladzijde Christologische titels Christus en Zoon van God Heer Kindheidsevangeliën: theologische ouvertures Verhaalde woorden en daden zijn getekend door het verrijzenisperspectief Lijdensverhalen: Jezus heeft de dood overwonnen
1.B. Verrijzenis Het paasgeloof spat van elke evangeliebladzijde Verrijzenisverhalen: Mc 16,1-8: lege graf Mt 28; Lc 24; Joh 20-21: lege graf + ontmoetingen met de verrezen Heer → Jezus leeft → De verrezen Heer zendt de leerlingen op wereldwijde missie
“Gaat dus en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen” Mt 28,19 2. Kerk “Gaat dus en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen” Mt 28,19
2.A Kerk Zonder prille christengemeenten geen evangeliën De evangeliën zijn ‘gelegenheidsgeschriften’ Gericht tot een concrete christengemeente Tegemoet komen aan haar noden en vragen → Geen reconstructie van het verleden → Gericht op het heden en de toekomst van de gemeente → Een selectie uit het traditiemateriaal
2.B Kerk Het leven en geloof van de vroege Kerk spat van elke evangeliebladzijde Het kruis? Geen mislukking maar overwinning Ook voor niet-joden? Goed nieuws voor alle volken De parousie? De hoop niet opgeven en waakzaam blijven Het gezag van de eerste leerlingen? Aanvankelijk onbegrip maakte plaats voor inzicht na Pasen Sporen van liturgische vieringen Sporen van conflicten met synagoge