Direct E-Mail: 15. Doelgroepgericht schrijven: schrijfstijlen 20/07/2018 Direct E-Mail: 15. Doelgroepgericht schrijven: schrijfstijlen 2013-2014 sem 1 blok 1

Programma van vandaag Schrijftechnieken en -stijlen – de theorie 20/07/2018 Programma van vandaag Schrijftechnieken en -stijlen – de theorie Schrijftechnieken en -stijlen – opdrachten

Lesdoel Studenten kennen verschillende schrijftechnieken en –stijlen en kunnen deze kennis toepassen in hun DEM.

Schrijfstijl Stijl is de keuze die een schrijver maakt uit mogelijke formuleringen om zijn gedachten vorm te geven. Burger en De Jong, (2009), Handboek Stijl, Groningen: Noordhoff Uitgevers, p. 23

Oefening Welke varianten kun je bedenken voor het volgende zinnetje? ‘Geen schoenen op de bank a.u.b.’

Stijlpiramide

Concreet schrijven

Technieken Wees specifiek Geef voorbeelden Gebruik opsommingen Verlevendig door personificatie Verander naamwoordstijl in werkwoordstijl Bewijs het (met cijfers) Gebruik de menselijke maat

1. Specifiek De rebellen in Libië zijn aan de winnende hand. Wordt: Het Libische rebellenleger van inmiddels meer dan 50.000 burgerstrijders heeft na de steden Bengazi en Sirte ook Tripoli veroverd op de regeringstroepen, en trekt inmiddels op naar Beni Walid.

2. Voorbeelden Bijna alle apparaten zijn voor rechtshandigen ontworpen. Wordt: De dunschiller, het broodmes, maar ook de locomotief. Geen van alle is door linkshandigen goed te gebruiken, omdat ze ontworpen zijn voor rechtshandigen.

3. Opsommingen Drie tips: 1. ieder onderdeel moet iets toevoegen 2. volgorde: het sterkste onderdeel komt laatst 3. niet teveel: met meer dan 5 onderdelen wordt een opsomming onoverzichtelijk en verliest aan zeggingskracht

4. Personificatie Wordt: De werking van de azijnzuurbacterie is optimaal bij 33 graden. Wordt: De azijnzuurbacterie verzet het meeste werk bij een aangename temperatuur van 33 graden.

5. Werkwoordstijl Azijnbereiding vindt plaats in een enorme houten kuip. Wordt: De medewerkers van de fabriek bereiden de azijn in een enorme houten kuip.

6. Bewijs het Veel mensen doen een beroep op de geestelijke gezondheidszorg. Wordt: Dit jaar zullen zo’n 60.000 mensen hun koffer pakken voor een psychiatrische opname en meer dan 250.000 pakken de telefoon om een afspraak te maken met het RIAGG.

7. Menselijke maat India heeft een oppervlakte van 3.287.000 km2. Wordt: India is ruim 78 keer zo groot als Nederland.

Opdracht Kies twee technieken en maak twee nieuwe, conrete versies van de volgende tekst: “Volgens klimaatscenario’s voor 2050 gaat de temperatuur de komende decennia gemiddeld verder omhoog, zowel ’s zomers als ’s winters.” [‘Jaar 2007 bereikt opnieuw warmterecord’, op www.knmi.nl http://www.knmi.nl/cms/content/6544/jaar_2007_bereikt_opnieuw_warmterecord , geraadpleegd d.d. 2 oktober 2013]

Schrijfstijlen Bondig Duidelijk Menselijk Beeldend

Schrijfstijl 1: Bondig Schrijven is schrappen ‘Geen woorden, maar daden’ Eén keer is genoeg Pas op met bijvoeglijke naamwoorden Pas op met voorzetselconstructies (mbt, dmv, itt)

Schrijfstijl 2: Duidelijk Geen moeilijke woorden (tenzij…) Geen vage woorden (leuk, aardig) Geen ingewikkelde zinnen (tip: één mededeling per zin)

Schrijfstijl 3: Menselijk Schrijf als mens Schrijf aan mensen Schrijf over mensen (maar voorkom platvloersheden ‘Hey mevrouw!’)

Schrijfstijl 4: Beeld of Metafoor Het nut van beelden (vergelijkingen): Maken iets ‘zichtbaar’ Kunnen (meer) verduidelijken Kunnen (meer) overtuigen Kunnen (meer) amuseren Vier eisen bij gebruik: Sluit aan bij de doelgroep Wees origineel Houd het kort Voorkom ongewenste/ onbedoelde bijbetekenissen

Opdracht: Stijlteksten In duo’s Bespreek jullie teksten en pas aan: bondiger duidelijker menselijker beeldender Laat van iedere DEM één verbeterde tekst zien.

Huiswerk Praktische schrijfgids: lees hoofdstuk 12 en 13