Kwalificatiestructuur bouw en infra Kwalificatiestructuur Fundeon 2008 Wat blijft? Wat verandert? Competenties in kwalificaties Wat is een competentie? Hoe beschrijven we competenties in de kwalificatiestructuur?

Kwalificatiestructuur bouw & infra 2008

Kwalificatiestructuur bouw en infra 2008 Wat blijft? Dezelfde diploma’s blijven bestaan Gebaseerd op dezelfde beroepsbeschrijvingen

Kwalificatiestructuur bouw en infra 2008 Wat verandert? Meer diploma’s in één kwalificatieprofiel: verwante beroepen Uitbreiding: kaderberoepen infra Instroom vanuit vmbo volgens doorstroomregeling Eenheid in beschrijving van competenties

Meer diploma’s in één kwalificatieprofiel Timmeren nu twee dossiers: Timmerkracht (niveau 2) Allround timmerkracht (niveau 3) Timmeren straks één dossier: Diploma timmerman niveau 2 Diploma allround timmerman niveau 3

Nieuw: méér diploma’s in één kwalificatiedossier Verwante beroepen in één dossier Voordeel: overlap tussen diploma’s duidelijker in beeld Leerling schrijft eerst in op kwalificatieprofiel, later op uitstroom

Uitbreiding kwalificatiestructuur Kaderfunctionaris/uitvoerder bestaat al voor B&U: Kaderfunctionaris gespecialiseerde aannemerij Uitvoerder bouw Straks ook voor infraberoepen, bijvoorbeeld: Uitvoerder hijswerk Uitvoerder infra Kaderfunctionaris bestratingsbedrijven

Instroom vmbo Doorstroomregeling vmbo: Gediplomeerden van vmbo met basisberoepsgerichte leerweg stromen in op niveau 2. Ze stromen mogelijk door naar niveau 3 en dan naar 4. Gediplomeerden van vmbo met kaderberoepsgerichte, theoretische of gemengde leerweg kunnen rechtstreeks instromen in niveau 3 en niveau 4 kwalificaties.

Doorstroom vmbo-mbo schematisch Kwalificatie Opleidingstraject 6 jaar 5-6 jaar 3-4 jaar niveau 4 3-4 jaar 2 jaar niveau 4 2 jaar niveau 4 3-4 jaar niveau 4 niveau 3 3-4 jaar 2 jaar niveau 3 3-4 jaar niveau 3 niveau 2 2-3 jaar 2 jaar niveau 2 vmbo vmbo basisberoepsgerichte leerweg vmbo Kaderberoepsgerichte, theoretische of gemengde leerweg

Van vmbo direct naar niveau 3 of 4 in mbo Aantrekkelijk voor leerling: Snellere leerloopbaan naar kaderfunctie Aantrekkelijk voor bedrijfsleven: bouw en infra-bedrijven hebben komende jaren veel nieuwe mensen in kaderfuncties nodig

Eenheid in competenties Wat is een competentie? Hoe beschrijven we competenties in de kwalificatiestructuur?

Competentie: Competenties zijn ontwikkelbare vermogens van mensen om in voorkomende situaties op adequate, doelbewuste en gemotiveerde wijze proces- en resultaatgericht te handelen. Competenties zijn samengesteld van karakter, verwijzen naar onderliggende vaardigheids-, kennis- en houdingsdomeinen en worden in een context toegepast en ontwikkeld.

Twee groepen competenties: Gedragscompetenties Universeel voor veel rollen (gedragscompetenties kunnen voor veel verschillende taken en situaties worden aangewend) Bevatten aspecten van persoonlijkheid, houding en motivatie alsmede vaardigheden en kennis Relatief weinig vereist om alle taken en rollen binnen een beroep te omvatten (8-10) Voorbeeld: Samenwerken en overleggen Plannen en organiseren Technische competenties Hebben specifiek betrekking op één soort taak of rol Bestaan uit uitsluitend kennis en vaardigheden Er zijn er veel van vereist om alle taken en rollen binnen een beroep te omvatten (soms wel meer dan 20) Voorbeeld: Presentaties kunnen maken in PowerPoint Een auto kunnen besturen Een boog kunnen uitzetten

Eerste serie kwalificatiedossiers: Gedragscompetenties en technische competenties willekeurig door elkaar Overlap tussen competenties en kerntaken Uiteenlopende beschrijvingen maken kwalificaties moeilijk vergelijkbaar

Vaste lijst van competenties Ontwikkeld door SHL Ontleend aan competentiebeschrijvingen in bedrijfsleven Alleen gedragscompetenties In kwalificatiedossier verbonden met kerntaken en werkprocessen van het beroep

De competenties Beslissen en activiteiten initiëren Aansturen Begeleiden Aandacht en begrip tonen Samenwerken en overleggen Ethisch en integer handelen Relaties bouwen en netwerken Overtuigen en beïnvloeden Presenteren Formuleren en rapporteren Materialen en middelen inzetten Vakdeskundigheid toepassen Analyseren N. Onderzoeken O. Creëren en innoveren P. Leren Q. Plannen en organiseren R. Op de behoeften en verwachtingen van de ‘klant’ richten S. Kwaliteit leveren T. Instructies en procedures opvolgen U. Omgaan met verandering en aanpassen V. Met druk en tegenslag omgaan W. Gedrevenheid en ambitie tonen X. Ondernemend en commercieel handelen Y. Bedrijfsmatig handelen

Componenten van competenties A. Beslissen en activiteiten initiëren Beslissingen nemen, Verantwoordelijkheid tonen, Zelfvertrouwen tonen, Op eigen initiatief handelen, Ingecalculeerde risico’s nemen B. Aansturen Richting geven, Instructie en aanwijzingen geven, Uitoefenen van gezag, Functioneren van mensen controleren, Werk verdelen, Anderen bevoegdheden en verantwoordelijkheden geven, Diversiteit benutten C. Begeleiden Coachen, Adviseren, Motiveren, Anderen ontwikkelen .. E. Samenwerken en overleggen Andere raadplegen en betrekken, Afstemmen, Proactief informeren, Openhartig en oprecht informeren, Aanpassen aan de groep, Bevorderen van de teamgeest, Bijdrage van anderen waarderen K. Vakdeskundigheid toepassen Vakspecifieke mentale vermogens aanwenden, Vakspecifieke manuele vaardigheden aanwenden, Vakspecifieke fysieke kwaliteiten tonen, Gevoel voor ruimte en richting tonen, Expertise delen L. Materialen en middelen inzetten Geschikte materialen en middelen kiezen, Materialen en middelen doeltreffend gebruiken, Materialen en middelen doelmatig, Goed zorgdragen voor materialen en middelen S. Kwaliteit leveren Kwaliteits- en productiviteitsnormen formuleren, Kwaliteits- en productiviteitsniveaus bewaken, Kwaliteitsniveaus halen, Productiviteitsniveaus halen, Systematisch werken Y. Bedrijfsmatig handelen

Competenties en beroep Samenhangende beschrijving van: Kerntaak Werkprocessen Competenties Prestatie-indicatoren

Competenties en beroep Kerntaak: substantieel en kenmerkend deel van beroep Werkproces: afgebakend geheel van beroepsactiviteiten binnen kerntaak, met begin, eind en resultaat. Competentie: alleen essentiële competenties Prestatie-indicator: beschrijft hoe je kunt zien dat de competentie succesvol is ingezet om het werkproces uit te voeren

Voorbeeld uit kwalificaties vakman niveau 3 Kerntaak: de vakman organiseert en administreert het werk Werkproces: De vakman verdeelt de werkzaamheden en instrueert de ploegleden Competentie: Aansturen Componenten: richting geven, taken delegeren, instructies en aanwijzingen geven, gezag uitoefenen. Prestatie-indicator: De voorman legt uit welke prestatie van de ploeg verwacht wordt en wijst passende taken toe aan elk ploeglid, zodat de ploegleden het werk naar opdracht kunnen uitvoeren.

websites Website van elk kenniscentrum www.fundeon.nl ook nog: www.bouwradius.nl en www.sbw.nl Kwalificatiedossiers en beroepsbeschrijvingen www.herontwerpmbo.nl Over experimenten bij roc’s