Sociale Professionals in de civil society Denktank AWBZ MOgroep, 5 maart 2013 Heleen Jumelet

19 – Inholland Heleen Jumelet

Hoe kunnen sociale professionals een te zwaar beroep op de burger als vrijwilliger en/of mantelzorger voorkomen?

Enkele voorafgaande denktank uitspraken “De onderscheidende kracht van welzijn is juist het vormgeven van de civil society.” ‘Bij ons ging de discussie ook vaak over vóór of ná het loket. Alsof alles draait om het loket, in plaats van om eigen kracht en civil society.’ Bestuurder: ‘Daarom is activeren het hoofddoel van ons sociale team. Niet het fungeren als Wmo-loket.’ Wat blijft is dat we onvoldoende het economische en maatschappelijke rendement neerzetten van civil- society-activiteiten. Als we dat beter doen, krijgen die activiteiten ook meer status.’

Kernbegrippen Eigen kracht Het vermogen van een individu zijn eigen leven (of situatie) optimaal vorm te geven en problemen op te lossen of dragelijk te maken. Empowerment een proces van versterking waarbij individuen, organisaties en gemeenschappen greep krijgen op de eigen situatie en hun omgeving en dit via het verwerven van controle, het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie (Van Regenmortel, 2002).

Kernbegrippen 2 Civil society Zijderveld: organisaties voor zorg en welzijn vormen onderdeel van de staat. Civil society is het deel van de samenleving waar burgers in vrijwillge verbanden verantwoordelijkheid nemen voor een samenleving waarin het goed wonen/leven is, ism of juist als tegenkracht van de overheid en haar instellingen.

Stand vrijwillige inzet LAGE SCHATTING vrijwilligers 200 uur per jaar Ongeveer FTE Tussen 30 tot 40% van 18+ doet vrijwilligerswerk, met een gemiddelde van tussen de 4 en 5 uur per week, per vrijwilliger, ongeveer even veel mannen als vrouwen, gemiddeld ouder, hoger opgeleid, blanker, drukker, ´rijker´ en meer in dorpen. Beroepsmatige inzet 2011 Overheid Onderwijs Gezond / welzijn Cultuur / recreatie

Vragen? Welke deskundigheden zijn nodig om nieuwe rollen van professionals en vrijwilligers zo optimaal mogelijk met elkaar te verbinden? En hoe realiseer je dit proces binnen je organisatie? Wat eist deze omslag van je organisatiestructuur en de aansturing van je professionals? Wat hebben leden van de Mogroep nodig op dit vlak?

Kunt u dit hard maken? Mijn professionals zijn een essentiële schakel in het stimuleren van eigen kracht van individuen, hun omgeving en de samenleving.

Competenties sociaal werker Wmo + 1. Versterkt eigen kracht en zelfregie 2. Stuurt aan op participatie en betrokkenheid 3. Is zichtbaar en gaat op mensen af 4. Verheldert vragen en behoeften 5. Helpt burgers verbindingen te leggen 6. Inspireert tot ander gedrag 7. Werkt samen en versterkt netwerken 8. Beweegt zich in uiteenlopende leef- en systeemwerelden 9. Doorziet verhoudingen en anticipeert op veranderingen 10. Benut professionele ruimte en is ondernemend

“het de kunst is om professionals in dienst van de eigen kracht van mensen te laten werken, in plaats van in dienst van hun eigen organisaties”. “de inzet vanuit de civil society door amateurisme, particularisme en paternalisme is nooit gegarandeerd en ook niet gelijkmatig in kwantiteit en kwaliteit”. Professionals willen wel, kunnen het nog niet altijd. Het zijn de managers die geen idee hebben wat het vraagt.

“vooral niet op de handen zitten. Het vraagt specifieke kennis, kunde en deskundigheid”.

Do’s Echt anders kijken naar groepen en individuen Vanaf eerste contactmoment bewust van de tijdelijkheid van interventies en het belang van de eigen (draag)kracht van individuen en groepen en die van diens omgeving In kaart kunnen brengen van die eigen kracht(en) en sociale netwerken Vermogen tot bridging, naast bonding en linking Kennis en kunde netwerkmethodieken (participatie wiel, netwerkmethodiek, eigen kracht methoden) Stevigheid, gezag, dwang en drang in combinatie met empathie Parallel handelen van organisaties en ondersteuning: ken de eigen krachten van je medewerkers, geef ruimte én wees zeer helder over de kaders en opdracht

Tips & Tricks Onderzoek Verwey Jonker Instituut/ZonMw Ga na of uw vrijwilligers te maken hebben met dilemma’s Check regelmatig of ze behoefte hebben aan ondersteuning Bevorder ketensamenwerking: maak behoefte aan ondersteuning kenbaar Bewaak de grenzen van vrijwilligers & mantelzorgers Bezuinig niet op aandacht en tijd voor coördinatie en coaching vrijwilligers Overleg met uw gemeente: mogelijkheden en grenzen van vrijwilligers en mantelzorgers

Verhouding tot: De gezondheidszorg? De professionals? De gemeente? Vrijwilligersorganisaties? Vrijwilligers? Wat zijn de grenzen van vrijwilligers, hoe help je deze bewaken?

Opeenstapeling van veranderingen Recent: - Invoering van de Wmo - Welzijn Nieuwe Stijl Binnenkort - Decentralisatie (transitie) AWBZ Begeleiding - Decentralisatie (tranistie) Jeugdzorg - Werken naar vermogen / Participatiewet - Passend onderwijs Gemeenten nemen de regie - Bezuinigingen - Sociale wijkteams - Nieuwe functieprofielen - Nieuwe verhouding generalist en specialist - Groot beroep op eigen kracht van bewoners Tegelijkertijd: Van verzorgingsstaat naar participatiestaat