Gezondheidszorg Patiëntveiligheid bezien vanuit de psycholoog Resultaten van een onderzoek onder leden van het NIP Dr. Udo Nabitz, bestuur NIP 24 september 2013

Gezondheidszorg Achtergrond NIP wil leden ondersteunen bij het vergroten van de patiëntveiligheid Onderzoek naar het perspectief van psychologen op patiëntveiligheid en de veiligheidscultuur in ggz-instellingen Patientveiligheid bezien vanuit de psycholoog2

Gezondheidszorg Onderzoeksvragen 1.Herkennen psychologen de veiligheidsrisico’s zoals benoemd in het programma Veilige zorg, ieders zorg? 2.In hoeverre beschouwen psychologen onveilige situaties voor patiënten als beïnvloedbaar? 3.Wat is de opvatting van psychologen over hun rol t.a.v. het vergroten van de patiëntveiligheid? 4.Voelen psychologen zich voldoende toegerust om onveilige situaties voor patiënten te voorkomen? 5.Hebben psychologen zelf incidenten meegemaakt? 6.Hoe ervaren psychologen de veiligheidscultuur in de organisatie waarin zij werken? 7.Welke ondersteuning kan het NIP in dit kader bieden? Titel in voettekst invullen3

Gezondheidszorg Onderzoeksopzet Webenquête onder leden van het NIP: -Respons 7,1%, n= 441 -Verschillen tussen hoofdbehandelaar en niet-hoofdbehandelaar getoetst Interviews met psychologen: -Zes casusbeschrijvingen Titel in voettekst invullen4

Gezondheidszorg Herkennen van veiligheidsrisico’s Wat zijn uw eerste associaties bij het begrip patiëntveiligheid? Top 5: Zorgvuldige behandeling van persoonsgegevens 1.Voorkomen van agressie 2.Veilige behandelomgeving voor patiënt 3.Veilige omgeving voor patiënt (systeem) 4.Kwalitatief goede zorg/ behandeling Titel in voettekst invullen5

Gezondheidszorg Herkennen van veiligheidsrisico’s Zes speerpunten programma Veilige zorg, ieders zorg: 1.Agressie in de ggz 2.Somatische comorbiditeit 3.Suïcide preventie 4.Medicatieveiligheid 5.Dwang en drang 6.Brandveiligheid Titel in voettekst invullen6

Gezondheidszorg Conclusies I De associaties van psychologen bij het begrip patiëntveiligheid komen niet overeen met de speerpunten van het programma Veilige zorg, ieders zorg Wel herkent een groot deel van de psychologen deze speerpunten vanuit de dagelijkse praktijk 90% van de psychologen ziet het als een belangrijke taak om onveilige situaties voor patiënten te voorkomen Bijna de helft van de psychologen voelt zich niet voldoende/ onvoldoende toegerust om invloed uit te oefenen op veiligheid van patiënten. Titel in voettekst invullen7

Gezondheidszorg Conclusies II 33% van de psychologen herkent de eigen organisatie volledig in de omschrijving van de gewenste veiligheidscultuur 67% van de psychologen herkent de eigen organisatie hierin enigszins of (helemaal) niet 40% van de psychologen heeft het gevoel een grote bijdrage te kunnen leveren aan de veiligheidscultuur in de organisatie Titel in voettekst invullen8

Gezondheidszorg Beleid van het NIP Op basis van deze uitkomsten: 1.Verantwoordelijkheidsbesef voor patiëntveiligheid 2.Mogelijkheden om invloed uit te oefenen op de cultuur 3.Ontbreken inzicht in omvattende aspecten 4.Handelingsverlegenheid Is het antwoord van het NIP: Ontwikkelen van een trainingsprogramma Titel in voettekst invullen9

Gezondheidszorg Trainingsprogramma ontwikkelen Met als doel: 1.Vergroten bewustzijn van en inzicht in aspecten van patiëntveiligheid 2.Vergroten van vaardigheden om patiëntveiligheid te beïnvloeden Titel in voettekst invullen10

Gezondheidszorg Randvoorwaarden training Breed toegankelijk, ook voor andere beroepsbeoefenaren Interactief programma met voorbeelden en oefeningen Als pilot ontwikkelen en vervolgens bijstellen Onderbrengen bij opleidingsinstituut: structureel aanbod Accreditatie op deelname ………... Titel in voettekst invullen11

Gezondheidszorg Bijlage: resultaten onderzoek Titel in voettekst invullen12

Gezondheidszorg 1. Herkennen van veiligheidsrisico’s Kunt u aangeven in hoeverre u deze risico’s herkent vanuit uw dagelijkse praktijk? 1.Suïcide – 85% 2.Somatische comorbiditeit – 77% 3.Medicatieveiligheid – 65% 4.Agressie – 61% 5.Dwang en drang – 43% 6.Brandveiligheid – 33% Titel in voettekst invullen13

Gezondheidszorg 2. Invloed op onveilige situaties Titel in voettekst invullen14

Gezondheidszorg 3. Rol t.a.v. vergroten patiëntveiligheid Titel in voettekst invullen15

Gezondheidszorg 4. Toegerust om invloed uit te oefenen Titel in voettekst invullen16

Gezondheidszorg 4. Toegerust om invloed uit te oefenen Kennis van onveilige situaties66% Kennis van situaties die ik moet melden45% Kennis van waar ik onveilige situaties kan melden44% Vaardigheden om om te kunnen gaan met weerstand en onvoorspelbaar gedrag 52% Vaardigheden om mijn patiënten op de juiste wijze te benaderen 35% Juridische bescherming melder36% Wat heeft u nodig om u wel voldoende toegerust te voelen? Titel in voettekst invullen17

Gezondheidszorg 5. Ervaring met incidenten Kunt u aangeven of u in uw werk als psycholoog wel eens betrokken bent geweest bij een dergelijk incident? Titel in voettekst invullen18 Type incident% Agressie77% Suïcide53% Dwang- & drangincident36% Vermissing of ontvluchting36% Medicatie-incident35% Somatisch incident27% Valincident12% Brand incident10% Laboratorium incident4%

Gezondheidszorg 5. Ervaring met incidenten Titel in voettekst invullen19

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur De gewenste veiligheidscultuur is een open en eerlijke cultuur, waarin: Medewerkers (bijna) fouten die zij hebben gemaakt durven melden Medewerkers elkaar aanspreken om risico’s te vermijden Medewerkers worden gestimuleerd om te melden en te leren van (bijna) fouten Titel in voettekst invullen20

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur Titel in voettekst invullen21

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur Titel in voettekst invullen22

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur Titel in voettekst invullen23

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur Titel in voettekst invullen24

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur Titel in voettekst invullen25

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur Titel in voettekst invullen26

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur Titel in voettekst invullen27

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur Titel in voettekst invullen28

Gezondheidszorg 6. Veiligheidscultuur Titel in voettekst invullen29