Presentatie titel Rotterdam, 00 januari 2007 Masterclass Opbrengstgericht Werken Liesbeth van Beijsterveldt en Willem de Vos PO-Raad – Woensdag 9 december 2015

Definitie Wat is opbrengstgericht werken? Het systematisch analyseren van bestaande databronnen op school en het gebruiken van analyses voor het vernieuwen (innoveren) van instructie en onderwijzen in de klas, curricula en schoolopbrengsten én het implementeren en evalueren van deze vernieuwingen. Definitie Onderwijsinspectie onderwijsverslag ‘Het systematisch, doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties’.

Doelen Masterclass 1.Helderheid over Samen Opleiden en de samenhang tussen Basisonderwijs, Pabo en Kenniscentrum 2.Overzicht van de kennis, vaardigheden en houding m.b.t. Opbrengstgericht werken in het basisonderwijs en de Pabo 3.Het bevorderen van de implementatie van Opbrengstgericht werken op alle niveaus

Programma Masterclass Opbrengstgericht Werken 1.De relatie tussen het werkveld, de opleiding en onderzoek. Hoe kan deze communicatie verlopen en wat levert het alle partners op? 2.Introductie Opbrengstgericht werken vanuit het perspectief van Samen Opleiden. De driehoek Basisonderwijs, Pabo en Kenniscentrum 3.Vraagarticulatie van de basisscholen voor het verbeteren van Opbrengstgericht werken. Hoe kunnen we verbeteringen realiseren? 4.Het curriculum Opbrengstgericht werken op de Pabo van Hogeschool Rotterdam. Hoe ziet dat er uit en welke invloed heeft de basisschool op dit curriculum kunnen uitoefenen? 5.De relatie tussen de Pabo-leerlijn ‘Onderzoekvaardigheden’ en Opbrengstgericht werken. Op welke wijze kunnen studenten met onderzoek bijdragen aan de ontwikkeling van basisscholen?

2. Citaten “We leveren eindeloos gegevens aan voor allerlei volgsystemen maar hoe kunnen we de betekenis van deze gegevens begrijpen in hun onderlinge samenhang?” “Onze leerkrachten gebruiken de cito-data voor handelingsplannen. Graag zouden we willen weten hoe we meer uit de diverse datasystemen kunnen halen voor de groep kinderen met topscores en de kinderen die zeer laag scoren.” “Hoe krijg ik scores van de kinderen omhoog? Wat moet ik doen om kinderen van een E-score af te krijgen? Bij spellingstoetsen zijn de data eenvoudig te vertalen naar handelingsplannen maar bij de grootste knelpunten, begrijpend lezen en woordenschat, weet ik niet hoe ik dit moet aanpakken.”

2. Begeleidingsprogramma Schoolcijfers Het bevorderen van competenties op het gebied van datagestuurd werken in samenwerking met de Hogeschool, CED- groep en Universiteiten Antwerpen en Enschede Regelmatige bijeenkomsten met Hogeschool en CED-groep Interventies en trainingen Uitwisseling tussen scholen Internationale uitwisseling tussen scholen en experts

2. Schoolsupportteams bij Schoolcijfers Teams van leerkrachten, intern begeleiders, schoolleiders en docenten, studenten en onderzoekers van Hogescholen en Universiteiten Vraagsturing van onderwijsprofessionals leidend en ontwikkelingsgerichte aanpak De pilots worden bij de scholen op basis van hun actuele, eigen probleemstelling ingericht De onderwijsprofessionals participeren in toegepast onderzoek dat plaatsvindt door uitvoering van de pilots

3. Vraagarticulatie van de basisscholen voor het verbeteren van Opbrengstgericht werken. Hoe kunnen we verbeteringen realiseren? publicaties/talentonwikkeling/brede-school/schoolcijfers/inleiding/

A Cyclisch werken met behulp van data en groepsplannen B 11 Trainingen voor leerkrachten door ib’ers C Theoretische verdieping OGW in het basisonderwijs

Opdracht Wat gaat goed op de basisschool m.b.t OGW Welke vragen zijn er op de basisscholen rondom OGW? Op welke manier ondersteunt de pabo de basisschool erbij?

4. Het curriculum Opbrengstgericht werken op de Pabo van Hogeschool Rotterdam. Hoe ziet dat er uit en welke invloed heeft de basisschool op dit curriculum kunnen uitoefenen?

Opbrengstgericht werken op de PABO Hogeschool Rotterdam Semester 5 (jaar 3, praktijkgestuurde leerlijn) Didactiek afgeleid van Probleemgestuurd onderwijs Zes ‘problemen’ over; Wat is opbrengstgericht en datagestuurd werken? Toetsen, analyseren, interpreteren Doelen, clusteren en differentiatie Groepsplan Klassenmanagement Betrouwbaarheid en validiteit van toetsen Beroepsproduct: groepsplan begrijpend lezen/begrijpend luisteren voor de stageklas

Doelstellingen 1. De student kan data op het gebied van begrijpend lezen, lezen, analyseren en interpreteren. 2. De student kan, op basis van data op het gebied van begrijpend lezen, leerlingen clusteren op niveau. 3. De student kan aanboddoelen op het gebied van begrijpend lezen en resultaatdoelen voor niveaugroepen in het groepsplan formuleren. 4.De student kan de onderdelen van het onderwijsleerproces, namelijk, leerstofaanbod, leertijd, didactisch handelen en klassenmanagement, met betrekking tot begrijpend lezen in het groepsplan uitwerken op drie niveaus. 5.De student kan voorstellen doen tot evaluatie van het onderwijs in begrijpend lezen met behulp van het groepsplan. 6.De student kan benoemen aan welke kwaliteitseisen een goede toets moet voldoen en welke (alternatieve) mogelijkheden er zijn als vaardigheden moeilijk te toetsen zijn. 7.De student kent de succesfactoren voor de verbetering van samenwerking tussen school en ouders (Lusse, 2013) en kan aangeven hoe hij deze succesfactoren kan toepassen in een gesprek met ouders rondom opbrengstgericht werken.

Opdracht Hoe ziet het onderwijs in OGW eruit op de pabo?

Leren op de werkplek Hoe kunnen we OGW nog beter aanbieden in de opleiding?

5. De relatie tussen de Pabo-leerlijn ‘Onderzoekvaardigheden’ en Opbrengstgericht werken. Op welke wijze kunnen studenten met onderzoek bijdragen aan de ontwikkeling van basisscholen

Onderzoek door studenten Voorbeeld OBS Het Landje (Rotterdam)

Onderzoek door studenten Afstudeeronderzoek tijdens LIO in laatste semester van de opleiding Onderzoek naar praktijk in de LIO-school of de LIO-klas Probleem, literatuuronderzoek, praktijkonderzoek, aanbevelingen Onderwerp wordt bepaald door de school of de LIO-stagiaire Thema’s (opbrengstgericht werken, taalonderwijs, vernieuwende pedagogische en didactische concepten..) Begeleiding door pabodocent (niet geschoold) en begeleider op de basisschool

Hoe zorgen we ervoor dat studenten tijdens het afstudeeronderzoek niet... allemaal dezelfde onderzoeken doen (zoals nu vaak het geval), telkens weer het wiel moeten uitvinden (opnieuw in kaart brengen van stand van zaken op een school), de schakel zijn tussen lio-school en pabo (in plaats van dat de school en de pabo samen een omgeving scheppen waar de student iets kan leren) onderzoek doen naar iets wat weinig oplevert voor de school (vanwege kleine omvang, matig uitgevoerd, geen echte interesse van de school etc.)

Gevolgen van deze werkwijze: Veel dezelfde onderzoeken Studenten brengen alleen maar de stand van zaken op een school in kaart (omdat interventieonderzoek, of ontwerponderzoek niet mogelijk is in de beschikbare tijd en de opleiding), De student is schakel tussen lio-school en pabo Onderzoek naar iets wat weinig oplevert voor de school (vanwege kleine omvang, matig uitgevoerd, geen echte interesse van de school etc. )

Kan het beter? voor de studenten omstandigheden creëren om in een zinvolle context onderzoek te kunnen doen Basisschool en pabo werken samen in het begeleiden van studenten in onderzoek Het onderzoek door studenten draagt bij aan schoolontwikkeling Pabo en basisschool werken samen aan schoolontwikkeling door middel van onderzoek dat door studenten wordt uitgevoerd Onderzoeken die studenten op een school doen bouwen op elkaar voort. Pabo-begeleiders ontwikkelen expertise in bepaalde onderwerpen ……..

Opdracht Wat voor onderzoek wordt er gedaan door studenten op het thema? Hoe en in hoeverre draagt het onderzoek door studenten bij aan de ontwikkeling van scholen op het thema?