Observatiemethoden HOREB Zo-lijsten

Inhoud Doel van het observatiemethode Doelgroep waar het observatiemethode zich op richt Werkveld Ontwikkelingsgebieden Materialen/ hulpmiddelen Werkwijze van de observatiemethode Vaardigheden om met deze observatiemethode te kunnen werken Kosten voor de aanschaf van de observatiemethode Betrouwbaarheid en validiteit van de observatiemethode Vergelijking van beide observatiemethodes

Doel van HOREB Het is bedoeld om het pedagogisch-didactisch handelen van leerkrachten te sturen en te verbeteren. HOREB bevat de aanwijzingen en instrumenten waarmee pedagogisch medewerkers, leidsters en leerkrachten ontwikkelingsgericht kunnen werken met kinderen vanaf de babyperiode tot en met einde basisonderwijs.

Doelgroep Basisschoolkinderen van 4 tot 12 jaar en peuters in het kinderdagverblijf/peuterspeelzaal van 0 tot 4 jaar.

Werkveld Met het online handelingsgerichte kwaliteitssysteem kan er invulling gegeven worden aan Startblokken (VVE methode) in de kinderopvang, Basisontwikkeling in de onderbouw en Ontwikkelingsgericht Onderwijs in de bovenbouw van de basisschool.

Ontwikkelingsgebieden Taalontwikkeling Cognitieve ontwikkeling Sociale ontwikkeling Emotionele ontwikkeling Motorische ontwikkeling (grove/fijne motoriek).

Materialen/hulpmiddelen HOREB bestaat uit een handelingsgerichte kwaliteitssysteem. De basis van het programma HOREB is de driedeling : Activiteitenboek Logboeken Kinderdagboek. Weekplanning

Werkwijze Voor het begin van een nieuw thema verwerk je dit nieuwe thema in HOREB bij het activiteitenboek. Hierin noteer je alles wat je voor je thema nodig heb, wat je voor je thema wil hebben en wat de doelen van het thema zijn, de activiteiten die je wilt uitvoeren binnen het thema etc. Voordat je een activiteit volgens het thema wil uitvoeren plan je in de weekplanning een nieuwe activiteit waarin je beschrijft welke activiteit het is, wat je observatieplannen zijn, welke impulsen gebruikt (manier waarop je de activiteit geeft en ontwikkelingen die je aan de kinderen stimuleert) en welke overige activiteiten er in de groep zijn. Na de uitvoering van de activiteit kan je reflecties toevoegen en kan je bij elk kind je observaties invoeren

Vaardigheden van de PM-er Het is een programma wat alleen aangepast kan worden op de Ipad, laptop of de computer. Iedere pedagogisch medewerker of leerkracht heeft inloggegevens hiervoor nodig. Je moet wel technisch zijn en weten hoe het programma en de apparatuur werkt om er mee te kunnen worden. Daarnaast behoort HOREB tot het VVE programma Startblokken voor kinderen van 2 tot 6 jaar en heb je als pedagogisch medewerker en/of leerkracht ervaring nodig met dit VVE programma.

De kosten Van HOREB zijn er drie modules beschikbaar: voor onderbouw van de basisschool, voor bovenbouw van de basisschool en voor de kinderdagvang. Prijzen < 100 kinderen 100 - 300 kinderen > 300 kinderen aanschaf onderhoud per maand Bij 1 module € 225,00 € 10,00 € 295,00 € 15,00 € 395,00 € 20,00 Bij 2 modules € 320,00 € 17,50 € 445,00 € 27,50 € 590,00 € 37,50

Betrouwbaarheid en validiteit van de observatiemethode Geen aangegeven onderzoeken.

Doel Zo-lijsten Het doel van Doen, Praten & Bewegen is: De ontwikkeling van kinderen tussen 0 en 4 jaar in kindercentra of bij gastouderopvang te volgen ten einde de ontwikkeling goed te kunnen begeleiden. De ontwikkeling te volgen en daardoor een bijdrage te leveren aan vroegtijdige signalering van opvallende zaken in de ontwikkeling. Pedagogisch medewerkers en gastouders ondersteunen in het planmatig volgen en stimuleren van de ontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar in kindercentra.

Doelgroep Doen, Praten & Bewegen richt zich op kinderen tussen 0 en 4 jaar, die in kindercentra of bij gastouders worden opgevangen.

Werkveld De materialen van Doen, Praten & Bewegen zijn gericht op pedagogisch medewerkers en gastouders. Er is bewust voor gekozen om de materialen direct op de pedagogisch medewerkers en gastouders te richten (en dus niet op hun leidinggevenden), omdat de vaardigheden van pedagogisch medewerkers en gastouders op het gebied van het ondersteunen en stimuleren van kinderen (individueel en in de groep) over het algemeen gezien worden als de kern van pedagogische kwaliteit.

Ontwikkelingsgebieden Zo Doe Ik bestaat uit drie deelgebieden: omgaan met de pedagogisch medewerker (en andere volwassenen), omgaan met andere kinderen en het kind zelf. Zo Praat Ik is voornamelijk gebaseerd op de taaltheorieën. In de lijst worden de subcategorieën taalvorm (fonologie, syntaxis en morfologie), taalinhoud (semantiek) en communicatie (pragmatiek) onderscheiden. Zo Beweeg Ik is onder andere gebaseerd op de neuro motorische ontwikkelingstheorie. Naast de ontwikkeling van de grote motoriek, de fijne motoriek en adaptatie (toepassing van motoriek in het dagelijks leven), wordt de ontwikkeling van het lichaamsbesef en sensomotorische ontwikkeling onderscheiden.

Materialen/hulpmiddelen Zo Doe Ik; Observatielijst Sociale Competentie voor baby’s en peuters. Handleiding; Zo Doe Ik. Zo Praat Ik; Observatielijst Spraak-taalontwikkeling voor baby’s en peuters. Handleiding; Zo Praat Ik. Zo Beweeg Ik; Observatielijst Motoriek voor baby’s en peuters. Handleiding; Zo Beweeg Ik. Doen, Praten, Bewegen; Brochure met suggesties hoe de drie lijsten samen te gebruiken. Doen, Praten, Bewegen Thuis; Diskette met kopieerbladen voor ouders, achtergrondinformatie per ontwikkelingsgebied en ontwikkelingsfase en speelse suggesties om thuis de ontwikkeling te stimuleren. Begeleidersdraaiboek; Doen, Praten & Bewegen. Draaiboek; Train-de-trainer Doen, Praten & Bewegen

Werkwijze Doen, Praten & Bewegen is een methode om planmatig te werken aan ontwikkelingsstimulering en bestaat uit drie observatielijsten om de ontwikkeling van individuele kinderen en de groep in kaart te brengen op het gebied van de sociale competentie, de spraak- en taalontwikkeling en de motoriek. Het protocol handelingsplan uit de handleidingen dient als leidraad voor de te nemen stappen in het planmatig werken en zo nodig verwijzen van kinderen naar externe deskundigen. Doordat Doen, Praten & Bewegen in samenwerking met de praktijk is ontwikkeld, past de werkwijze naadloos binnen de dagelijkse werkzaamheden in kindercentra.

Vaardigheden van de PM-er Omdat Doen, Praten & Bewegen uitgevoerd wordt door pedagogisch medewerkers is er een training om de werkwijze over te dragen. Een gerichte opleiding draagt immers bij aan de kwaliteit van de opvang; pedagogisch medewerkers met gerichte scholing zijn beter in staat om bewust en doelgericht te handelen en minder te blijven steken in routinematig en intuïtief werken.

De kosten Papieren observatielijsten : De kosten zijn per deel (prijspeil 2009): Handleiding € 49,50 per stuk Observatielijsten 10 stuks (3 sets voor elk ontwikkelingsgebied) € 29,95 per stuk Doen, Praten en Bewegen Thuis (het materiaal voor ouders) € 35,- Doen, praten en bewegen digitaal . tot 36 kindplaatsen: € 99,- per jaar 36 tot 75 kindplaatsen: € 2,75 per kindplaats per jaar 76-150 kindplaatsen: € 2,65 per kindplaats per jaar 151-375 kindplaatsen: € 2,55 per kindplaats per jaar 376-750 kindplaatsen: € 2,45 per kindplaats per jaar 751- 1500 kindplaatsen: € 2,35 per kindplaats per jaar1501- 3750 kindplaatsen: € 2,25 per kindplaats per jaar 3751- 7500 kindplaatsen: € 2,- per kindplaats per jaar 7501-15000 kindplaatsen: € 1,50 per kindplaats per jaar

Betrouwbaarheid en validiteit van de observatiemethode Er is geen onderzoek verricht naar de betrouwbaarheid en validiteit van het instrument. Bij de ontwikkeling van de observatielijsten hebben verschillende peuterspeelzalen en kinderdagverblijven meegedacht en proefmateriaal uitgeprobeerd Doen, Praten & Bewegen bestaat uit ingrediënten om de proceskwaliteit te verhogen. In de handleidingen worden door middel van de Handelingssuggesties per afnamemoment aanwijzingen gegeven voor het inrichten van de ruimte, gebruik van materiaal en het aanbieden van activiteiten. Daarbij worden expliciete aanwijzingen gegeven ten aanzien van de zogenaamde interactievaardigheden van pedagogisch medewerkers.

Vergelijkingen van de 2 methodes HOREB Alles moet digitaal worden ingevuld, neemt veel tijd in beslag en kan niet tijdens de observatie van het kind. Ongeregistreerde observatie Gekoppeld aan VVE programma ‘Sporen’ Doelen beschrijven. Zo-lijsten Aan de hand van vragensysteem. De ontwikkelingsgebieden worden niet even breed geobserveerd. Aangepast aan de werkwijze van de organisatie