Doorzettingsmacht Geen kind tussen wal en schip Oktober 2015

Agenda 1.Waar hebben we het eigenlijk over? Definitie 2.Drie peilers van doorzettingsmacht? Dimensies 3.Doorzettingsmacht in de praktijk? Casuïstiek

Doorzettingsmacht – definitie “Ingrijpen of besluiten nemen bij impasses of stagnaties in besluitvormings- of werkprocessen. In transparante afspraken is van tevoren vastgelegd wie de doorzettingsmacht heeft. Het in praktijk brengen van doorzettingsmacht vereist leiderschap.” bron: Ketens&Netwerken

Doorzettingsmacht – in de praktijk In de praktijk: doordat geen enkele voorziening (binnen het samenwerkings- verband of daarbuiten) een passende onderwijsplek kan of wil bieden, komt een leerling thuis te zitten. Doorzettingsmacht betreft het proces waarmee een passende onderwijsplek afgedwongen wordt.

Doorzettingsmacht – in de praktijk “Ingrijpen of besluiten nemen bij impasses of stagnaties in besluitvormings- of werkprocessen.“  Mogelijke situaties: 1.Conflict binnen het (school)ondersteuningsteam over wat de meest adequate ondersteuning is (processtagnatie); 2.Besturen komen er onderling niet uit waar een leerling met bepaalde ondersteuningsbehoefte het best op zijn/haar plek is (stagnatie zorgplicht); 3.Ondersteuningsbehoefte leerling is zo complex (of wachtlijsten zijn zo lang) dat ook S(B)O-scholen aangeven niet te kunnen plaatsen (stagnatie dekkend netwerk).

Doorzettingsmacht – in de wet  Doorzettingsmacht is juridisch (nog) niet vastgelegd (i.t.t. de jeugdhulp = burgemeester).  Wettelijk vastleggen is complex: uitvoerder doorzettingsmacht (scholen en besturen) is tevens ‘veroorzaker’ van het probleem.  Het is daarmee altijd een gevolg van onderlinge bestuurlijke afspraken;  Gezien de wettelijk opdracht (geen thuiszitters) lijkt het samenwerkingsverband het aangewezen platform om die afspraken te maken.

Dimensie 1 “Ingrijpen of besluiten nemen bij impasses of stagnaties in besluitvormings- of werkprocessen.“  Onderwijsplek = inschrijving en plaatsing op een publiek gefinancierde onderwijsinstelling (bao, sbao, so, rp).  Doorzettingsmacht impliceert het bestaan van een passende onderwijsplek (alleen niemand wil ‘m bieden).  Heldere schoolondersteuningsprofielen maken dergelijke situaties minder courant (maar bieden geen 100% garantie dat ze nooit voor zullen komen).

Dimensie 2 “In transparante afspraken is van tevoren vastgelegd wie de doorzettingsmacht heeft. “ Een goede afspraak over doorzettingsmacht impliceert: 1.Iemand bij wie de doorzettingsmacht (aan de onderwijskant) belegd is, bv. directeur SWV, externe adviescommissie, interdisciplinaire escalatietafel, etc.. 2.De handelingsruimte die een dergelijke functionaris/gremium heeft om invulling te geven aan de doorzettingsmacht (facilitering, bevoegdheden, financiële slagkracht/bestedingsmandaat). 3.Een procedure die gevolgd wordt op het moment dat zich een situatie voordoet die om doorzettingsmacht vraagt (‘noodprocedure’, ‘escalatieladder’, etc.).

Dimensie 3 “Het in praktijk brengen van doorzettingsmacht vereist leiderschap.” Een goede afspraak over doorzettingsmacht impliceert daarnaast:  Goede afspraken met samenwerkingspartners aan de jeugd- en gezinskant: – voor een gezamenlijke invulling van de zorgplicht; – een collegiaal netwerk van professionals dat elkaar weet te vinden; – samen werken aan competentie, relatie en autonomie bij leerlingen/kinderen.  De basis op orde: – heldere en nageleefde afspraken over basisondersteuning; – heldere regels over (wanneer en op welke wijze) inzet van extra ondersteuning; – heldere afspraken over verwijzingen naar het speciaal (basis)onderwijs.

Dimensie 3 “Het in praktijk brengen van doorzettingsmacht vereist leiderschap.” Een goede afspraak over doorzettingsmacht impliceert daarnaast:  Ruimte voor creativiteit, flexibiliteit en het kunnen zien van perspectief: – Focus op de vraag ‘hoe komt dit kind z.s.m. tot (voor nu) optimale ontwikkeling en wat is daarvoor nodig?’ – Creatief zijn in het uitstippelen van een pad naar een onderwijsplek (begeleiding, ontwikkeling, inclusief zorg) i.p.v. blindstaren op z.s.m. een onderwijsplek. – Geef goede initiatieven een kans (een appél aan zowel samenwerkingsverbanden als beleidsmakers).  Een eerlijk schoolondersteuningsprofiel: – Geen ‘arme’ schoolondersteuningsprofielen om te voorkomen dat men aangesproken wordt bij een plaatsingsvraag; – Werk maken van kwaliteitszorg cq. (in de uitwerking daarvan) collegiale consultatie: een schoolondersteuningsprofiel kan niet alleen een zelfbeoordeling zijn.

Casus 1 Een ouder belt: "Mijn kind heeft een extra zorgbehoefte. Hij functioneert het beste in een kleine klas. Die kan de school waar ik hem heb aangemeld niet bieden. De vraag is ook de of er een geschikte plek is binnen het samenwerkingsverband. Ik denk dat er gezocht moet worden naar een alternatief buiten het samenwerkingsverband, maar niemand doet wat. De onderwijsconsulent en leerplichtambtenaar hebben het bijltje er bij neer gegooid. De school en het samenwerkingsverband kijken niet meer naar ons om. En ondertussen zit mijn kind thuis. Moet ik een advocaat inschakelen?"

Casus 2 Een vader belt: "Onze zoon heeft ADHD. Nu heeft de school laten weten dat ze hem geen onderwijs meer kunnen bieden, ook niet met medicatie. Wij zijn het daar niet mee eens, de school is tot die conclusie gekomen zonder dat er een deskundige naar gekeken heeft. Maar de school heeft zijn mening bepaald en wil niet meer met ons in gesprek. Er werd letterlijk gezegd: "Uw zoon is niet ons probleem". Dit was een week voor de vakantie. En toen ging de school dicht. Ik kreeg nog een waarin stond: "We hopen dat uw zoon een passende onderwijsplek heeft na de zomer". Toen ik daar op reageerde, kreeg ik een automatische afwezigheidsmelding: "Tot 24/8 zijn wij niet beschikbaar". En zo gingen we de zomer in."

Casus 3 Een vader schrijft : "Mijn dochter zit al een paar maanden thuis. Ze heeft last van ernstige depressies. Ik heb een geschikte school gevonden ingebed in een particuliere instelling die ook de juiste zorg kan bieden. Maar volgens de school mag dit niet. Ook het samenwerkingsverband wil niet mee in ons plan. Zij gaan eerst nog verder zoeken naar mogelijkheden binnen het eigen samenwerkingsverband. Dat snap ik wel, maar alle mogelijkheden zijn al beproefd en niet geschikt gebleken. Ze kan het op dit moment gewoon niet aan om vijf hele dagen in de week op school te zitten en dat is toch waar ze steeds op uitkomen. De zoektocht duurt maar voort. Ondertussen zit mijn dochter maar thuis weg te kwijnen, terwijl er een school is die haar zo wil opnemen. Wat kunnen we doen?"

Casus 4 Een professional beschrijft de volgende situatie: “Een kind is hoogbegaafd en heeft autisme. De ouders hebben een geschikte plek gevonden op een particuliere school. Dat kan wettelijk niet en de school en het samenwerkingsverband stellen voor dat het kind naar het speciaal onderwijs gaat. Maar daar past dit kind niet, noch qua IQ noch qua ondersteuningsbehoefte. Het heeft baat bij een kleine rustige groep waarin onderwijs wordt aangeboden dat past bij haar intelligentie. En dat is niet voorhanden binnen het samenwerkingsverband.”