De puzzel past steeds beter

Over de sprekers Petra Cremers Remko van der Lei Onderwijskundig adviseurs bij de Hanzehogeschool Groningen Werkzaam met 4c/id vanaf 2002

Deze presentatie Onze context - Onderwijsinnovatie bij de Hanzehogeschool Groningen Onze werkwijze 4c/id: wat bevalt? Succesfactoren bij ontwikkeling van onderwijs 4c/id: welke vragen hebben we nog?

Onze context

Over de Hanzehogeschool Groningen Met meer dan 70 opleidingen het meest brede hbo-onderwijsaanbod in Noord-Nederland Veelkleurig: 18 schools = 18 ‘culturen’ = 18x een eigen, unieke sfeer (jouw school, jouw cultuur, jouw sfeer) Internationaal georiënteerd met stevige maatschappelijke positie in de Noordelijke regio

Human Technology Technische opleidingen iPabo A'dam Engineering Waar? Human Technology Technische opleidingen iPabo A'dam Engineering Buiten de HG Bouwkunde HAN Facility Mgt HvU - TB En meer... Economie FEM Uganda Ghana Marketing & Mgt Buitenland Indonesië

Onderwijsinnovatie bij de Hanzehogeschool Groningen Behoefte aan competentiegericht onderwijs Context HG: Projectonderwijs Behoefte aan structurering van innovatie Start 4c/id bij Techniekopleidingen Ondersteuning door onderwijskundig adviseurs

Onze werkwijze

“Hanzemodel” voor curriculumontwikkeling Beroeps- & opleidingsprofiel Onderwijsvisie Onderwijskader Curriculumontwerp Blokontwerp Onderwijsplanning Onderwijsmateriaal

Onderwijsontwikkeling = meerdere lagen 3 Management onderwijszaken 1 Management van opleiding 2 docententeam 4 workshoptrainers

Rol van onderwijskundig adviseurs Workshops Stappen in onderwijsinnovatie Schrijven van profielen Advisering en beoordeling

4cid – wat bevalt?

Teach as you preach!!! Zoeken naar je rol; zoeken naar 4c/id Denk 4c/id Wees 4c/id!!!! Teach as you preach!!!

Elke stap à la 4c/id begeleiden Stappen in het innovatieproces – “Hanzemodel” voor curriculumontwikkeling Beroeps- & opleidingsprofiel Onderwijsvisie Onderwijskader Curriculumontwerp Blokontwerp Onderwijsplanning Onderwijsmateriaal Elke stap à la 4c/id begeleiden

Zoeken naar je rol; zoeken naar 4c/id Progressie in de Workshops voor docententeams Uitleg theorie 4c/id + aan de slag Expertvoorbeeld + Aanvulopdracht + aan de slag Progressie in de producten die opgeleverd worden Leertaken worden beter / creatiever / vollediger Ondersteunende informatie sluit beter aan Werken met “Hanzemodel” van onderwijsontwikkeling

Ontwerpen = een creatief proces!!!

Ervaringen met 4c/id Beroepstaken helder gedefinieerd ‘Vaardighedenhiërarchie een goed praatstuk’ Beoordelingscriteria uit de praktijk Contact met experts uit het beroepenveld Integrale leerlijn expliciet onderbouwd Bewustwording van het niveau van de taken voor de studenten Relatie leertaken en ondersteunende info expliciet Goede analyse van de theorie en vaardigheden in het curriculum

Ervaringen met 4c/id Leertaken: overzicht over de hele taak Meer leertaken in dezelfde tijd als één project Meer diepgang, meer transfer en minder frustratie bij de start van het project. Structurering in het ontwikkelproces Voorspelbare, logische stappen Deeltaakoefening, mentale modellen en cognitieve strategieën Het onderscheid is lastig voor docenten, nog geen verschil in instructiemaatregelen. En meer…

4cid – wat kan anders? Welke vragen?

Terminologie – te ‘onderwijskundig’? Beroepstaak  kerntaak Leertaak  integrale opdracht Ondersteunende informatie  ondersteunende kennis en vaardigheden Deeltaakoefening  oefening van routinetaken JIT-informatie  kennis t.b.v. routinetaken

1 4 2 5 3 6 Terminologie – 6c/id? BEROEP  ONDERWIJS --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- Complexe vaardigheid  Leertaak (integratie) Ondersteunende informatie  Instructiemaatregelen (diepgaand begrip, elaboratie) JIT-informatie  Deeltaakoefening (snelheid en accuratesse) 1 4 2 5 3 6

De puzzel is nog niet af…. Doorlopende ondersteunende lijnen Lange lijnen met afhankelijkheden in al het onderwijs Het ‘geven’ van nog niet behandelde theorie niet ‘natuurlijk’ Puzzelen met taakklassen en moeilijkheidsgraad ondersteunende informatie

De puzzel is nog niet af…. Toetsen en werkvormen - Op zoek naar goede beoordelingscriteria - Wat zijn goede opdrachten en instructiemaatregelen? - Hoe feedback en beoordeling organiseren? - Laatste leertaak als individueel assessment?! Flexibilisering van het onderwijs - Meerdere rollen, ondersteunende info en beoordelingscriteria bij één leertaak, hoe? - Competentieontwikkeling door het curriculum heen, hoe meten? Reflectie en evaluatie - Als onderdeel van de complexe vaardigheid, of complexe vaardigheid op zichzelf?

… maar 4c/id geeft het raamwerk! Structuur van het onderwijs logischer Curriculum is transparanter Communicatie over het beroep Communicatie over curriculum helderder Onderwijs is meer in lijn met praktijk

Ontwerpen is nooit kinderwerk

Ontwerpen is eerder een sudoku

Ontwerpen is altijd anders

De puzzel past steeds beter r.r.van.der.lei@pl.hanze.nl p.h.m.cremers@pl.hanze.nl

1. Management opleiding: organisatorische randvoorwaarden Controle en sturing door opdrachtgever Onderwijskundig (project)leiderschap Duidelijke ontwikkelopdracht aan ontwikkelteams Deadlines Randvoorwaarden Facilitering voor ontwikkelen als team Aandacht voor bijstellen

Stimuleer het creatieve proces 2. Werken in docententeams Vaste werkmomenten; planning lastig, pieken, lessen, etc. Inplannen werk tussen workshops Learning by 1. doing + 2. goede voorbeelden + 3. ‘huiswerk’ Competenties: samenwerken; schrijven Niet te snel taken verdelen Elkaars werk lezen / beoordelen Tussenproducten inhoudelijk en onderwijskundig beoordelen Stimuleer het creatieve proces

3. Management onderwijsondersteuning Methodiek bepalen Ontwikkeling, onderzoek, publicatie faciliteren Scholing trainers Doorgaande kenniscreatie (Community of Practice) Specialisten op onderwijskundige onderwerpen (toetsing, studieloopbaanbegeleiding, maatwerk, etc.)

4. Workshoptrainers: onderwijskundigen Twee trainers op workshop / begeleiding Leren van elkaar Meerdere teams begeleiden Teams leren van elkaar qua didactiek en inhoud Intake Doelen workshop Taakverdeling bespreken met opdrachtgever Wijze van workshop geven = 4c/id!!!! (1. expertvoorbeeld, 2. aanvulopdrachten, en daarna pas 3. ‘echt’ ontwikkelen)