ZORG OM VERNIEUWING Bouwstenen voor een nieuw regeerakkoord Instituut “Clingendael” - 25 januari e Clingendael European Health Forum

Clingendael Health Forum Klaske de Jonge Directeur Consumentenbond Clingendael, 25 januari 2006

Innovatie in het nieuwe zorgstelsel Korte introductie Consumentenbond Consument in het nieuwe stelsel Wat verwachten consumenten, c.q. de Consumentenbond van verzekeraars en aanbieders Nieuwe visie gezondheidszorg Regierol? Conclusie

Consumentenbond Missie en kerntaken De Consumentenbond wil consumenten in staat stellen beter en makkelijker keuzen te maken, met respect voor mens en milieu. 3 kerntaken: Maatschappelijke belangenbehartiging Keuze mogelijk maken; versterken positie consument Onderzoek Keuze makkelijk maken: testinformatie in eigen media Service & Advies Persoonlijk “keuze”advies en juridisch advies

Beginselverklaring 3 waarden van de consument Soevereiniteit: – de consument wil zélf bepalen welke producten of diensten hij nodig heeft Verantwoordelijkheid: – de consument draagt dan ook zelf de verantwoordelijkheid voor zijn keuze Gelijkwaardigheid: – dit kan alleen als hij gelijkwaardig is ten opzichte van de aanbieders van producten en diensten

Consumentenrechten (vertaald naar de gezondheidszorg) De zorg moet toegankelijk zijn De zorg moet veilig zijn De zorg moet van hoge kwaliteit zijn Voldoende keuzemogelijkheden Garanties op tijd leveren Grote mate van klantvriendelijkheid Goede klachtenregeling Transparantie over prestaties

Nieuw zorgstelsel: positief voor consumenten, mits…. Positief: Meer keuze (GEEN KEUZECRISIS): – Zorgverzekeraars – Polisvormen en eigen risico – Collectiviteiten Acceptatieplicht Breed basispakket Verbod op opzeggen aanvullende verzekering bij overstap Maar: Kans op ‘mist in de markt’ (MOGELIJKE KEUZE-CRISIS) Toezicht op gedrag ontbreekt nog (reclame door ziekenhuizen), rol consument als belanghebbende daarbij ook!

Kern nieuwe stelsel: Consumentenmobiliteit motor doelmatigheid Verzekerde stuurt door – Stemmen met de voeten (exit-optie) – Stem te laten horen: vragen waarom zijn verzekeraar slechter presteert dan die van zijn buurman (voice-optie) Maar heeft goede informatie nodig – Pakket/prijs/kwaliteitverhouding van zorgverzekeraars – Behandeling/prijs/kwaliteitverhouding aanbieders

Wat verwacht de consument Consumentenbond onderzoek ondersteunt uitkomsten NIPO Gemengde verwachtingen van het nieuwe stelsel Gerelateerd aan: Groot vertrouwen in zorgverlener Laag vertrouwen in verzekeraar

Wat is innovatie voor consumenten Niet alleen: Nieuwe medicijnen Nieuwe technieken Betere technische behandelingen Vriendelijkere bejegening zorgverleners Maar vooral: Betere samenwerking zorgketen: adequatere hulp Show me, don’t tell me!

Wat verwacht de Consumentenbond Verzekeraars: laat zien hoe je de zorg verbetert ! Communiceer over criteria zorginkoop Bemiddelen bij wachtlijsten/gespecialiseerde klinieken Wees duidelijk over pakketten Eerlijke reclame Zorgaanbieders: stel de patiënt en zijn ziekte centraal Doelmatigheid = patiënt snel en afdoende helpen “Case management” vergemakkelijkt samenwerking keten Specialiseer per aandoening Zorg voor relevante consumenteninformatie ICT- toepassingen

Wat verwacht de Consumentenbond Bedrijfsleven Werk aan systeem innovaties per aandoening – bv ICT in hele keten Toon meerwaarde medicijnen aan

Toekomst Preventie door aanpak van ongezonde voedingspatronen en leefstijlen = veel ruimte voor innovaties Discussie over solidariteit en omvang basispakket = prikkel tot effectieve en betaalbare innovatieve oplossingen Zorg beschouwen als hoogwaardig product in plaats van kostenpost – maak het mogelijk dat mensen koopkracht inzetten voor extra zorg = nieuwe prikkel tot innovatie van zorgproducten en diensten

Regierol? Verschillende domeinen onderscheiden met eigen verantwoordelijkheid Zorgprofessionals Verzekeraars Consumenten “Toeleveranciers” bv farmaceutische industrie Toezicht Regelgeving

Wat consumenten nodig hebben Meer markt vergt meer overheid, maar een andere overheid: Uitgangspunt van zorgstelsel is consumentensturing Overheid moet spel tussen consument en verzekeraar en consument en zorgaanbieder faciliteren Sterke zorgautoriteit: Erkent consument als belanghebbende Houdt toezicht op gedrag verzekeraars en aanbieders in de consumentenmarkt (bv ziekenhuis reclame)

Conclusie Consumentensturing = de kans voor werkelijke innovatie! Geen paradoxen, het gaat per domein om: Relevante informatie Relevante keuzen Relevante regelgeving Consumentenbond spreekt partijen aan op beschikbaarheid van informatie, gidst consumenten in hun keuzen en vraagt om sterke wettelijke positie consument op zorgmarkt.