Storten kost geld. Behoorlijk afscheid nemen. An VANGOMPEL Advocaat-vennoot Odigo Advocaten
Behoorlijk afscheid nemen. Wat is behoorlijk?? (relatief ) duidelijk in het Arbeidsrecht Veel minder duidelijk in het Bestuursrecht – Biedt het huidige wettelijk kader wel een voldoende oplossing … – Ingrijpen wetgever noodzakelijk? – Misschien inspiratie in het arbeidsrecht?
Denkoefening Uitgangspunt: oplossing zoeken voor een moeilijke situatie. De niet weerhouden kandidaat : – Samenwerken ‘onder’ een vroeger gelijkwaardige collega: praktisch haalbaar? – Een andere functie aanbieden: theoretisch mooi… Maar wat in de praktijk? – Is de nieuwe functie wel gelijkwaardig aan de vorige functie ?
Denkoefening In hoofde van de niet weerhouden kandidaat : – Als er geen wettelijk kader komt: (on)rechtmatige schending van zijn vertrouwen gekoppeld aan zijn statutaire en vaste benoeming? – Als dit vertrouwen geschonden wordt: kan de lokale overheid aangesproken worden? – Recht op schadevergoeding?
Denkoefening Als men moet ‘storten’… – Hoedanigheid van statutair ambtenaar in principe enkel verliezen in limitatieve gevallen: vernietiging aanstelling door Raad van State, niet meer voldoen aan de nationaliteitsvereisten, medisch ongeschikt zijn, verlaten van de werkpost zonder geldige reden, zich bevinden in een toestand waar de burgerlijke en strafwetten de ambtsneerlegging tot gevolg hebben. – Rechtspositieregeling? – Raad van State: Belang van de dienst primeert op belang van de ambtenaar.
Denkoefening Als men moet ‘storten’… – Vergelijking met APKB: afschaffen van de functie geeft geen aanleiding tot verlies hoedanigheid ambtenaar of tot ontslag. – Deze mogelijkheid toch openstellen? Maar dan toch niet zonder vergoeding voor de niet weerhouden kandidaat?
Denkoefening Als men moet ‘storten’… – Beste scenario voor alle betrokkenen: afsluiten van een overeenkomst van dading met vrijwillige ambtsneerlegging door de niet weerhouden kandidaat. – Maar ook dan: toch niet zonder vergoeding voor die niet weerhouden kandidaat? – Wat is dan billijk?
Denkoefening Los van de wijze van beëindiging samenwerking ( eenzijdig dan wel vrijwillig of in gemeen overleg): wat is een passende vergoeding voor de niet weerhouden secretaris of ambtenaar? – Inspiratie in de ontslagregeling voor bestuurders van autonome overheidsbedrijven? Wet 6 april 2010: in principe beperkt tot 12 maanden, of 18 maanden bij gemotiveerd advies van bezoldigingscomité Wanneer in overeenkomst een hogere vergoeding wordt overeengekomen: goedkeuring bevoegde minister of eerstvolgende algemene vergadering.
Denkoefening – Inspiratie in de ontslagregeling voor bestuurders van autonome overheidsbedrijven? Afwijking van deze opzegtermijnen mogelijk ( zonder goedkeuring) als de minimale opzegtermijnen in de arbeidsovereenkomstenwet tot een hoger resultaat leiden. Regeling transponeerbaar? – Maximaal 12 of 18 maanden; anders toelating minister of college nodig? – Maar wat dan bij lange anciënniteit: het reguliere arbeidsrecht zou dan wellicht recht geven op veel meer dan 12 of 18 maanden. – Uit de memorie van toelichting blijkt dat men slecht management niet wil belonen. Context is dus anders…
Denkoefening – Of eerder inspiratie in het ‘echte’ arbeidsrecht? Voor de periode voor 31/12/2013: vastklikken op 1 maand per begonnen jaar anciënniteit Voor de periode na 01/01/2014: vaste opzegtermijnen die verspringen per kwartaal Bovendien: recht op outplacement – Of toch geen recht op schadevergoeding: voorrang aan het ‘algemeen belang ‘ of ‘de veranderlijkheid’? Overheid moet kunnen inspelen op wisselende behoeften van de openbare dienst: toch geen evident standpunt in deze context….
Denkoefening – Vergelijking met de private sector of met contractuelen in dienst van een overheid: De functie-inhoud wordt aanzien als een essentieel element van de arbeidsovereenkomst. Een eenzijdige wijziging van een essentieel element kan aanleiding geven voor de werknemer om contractbreuk in te roepen, waardoor hij recht heeft op een verbrekingsvergoeding ten aanzien van zijn werkgever.
Denkoefening De secretaris of een andere statutaire medewerker zou theoretisch een wijziging van functie wel zomaar moeten aanvaarden: veranderlijkheid van de openbare dienst… En het grondwettelijk hof? – Ongelijke behandeling tussen de statutairen en de contractuelen ? – Verschillende uitspraken waarin het Grondwettelijk Hof oordeelt dat statutaire en contractuele personeelsleden zich in beginsel in een onvergelijkbare situatie bevinden.
Denkoefening – Maar: inzake aansprakelijkheid vond het Grondwettelijk hof wel dat de situatie vergelijkbaar is. De ambtenaar was in het verleden aansprakelijk voor om het even welke fout, terwijl de werknemer enkel aansprakelijk is voor bedrog, zware fout of herhaaldelijk voorkomende lichte fout. Het Arbitragehof oordeelde: ‘ verschil in behandeling niet verantwoord in acht nemende de gelijkenis van de vergeleken arbeidsverhoudingen, namelijk vanuit het oogpunt van de juridische ondergeschiktheid’ – Opening om te stellen dat ook de ambtenaar ( in deze specifieke context) niet zomaar akkoord moet gaan met een eenzijdige wijziging van zijn functie?
Eenvoudiger… De rechten van de contractuele werknemers bij inkanteling hoewel? Eenvoudiger? – Hoe verschillende verloningssystemen na inkanteling verzoenen? – De Europese richtlijn nr. 2001/23/EG Rechtstreekse werking Behoud van rechten: overeenkomst wordt van rechtswege overgedragen naar de overnemer, alwaar deze wordt verder gezet onder dezelfde voorwaarden Niet van toepassing bij reorganisatie van de structuur van openbare lichamen of de overgang van bestuurstaken tussen openbare lichamen Hof van Justitie : oordeelt snel dat er sprake is van overdracht in kader van richtlijn…
Eenvoudiger… Ook als richtlijn niet van toepassing: vast verworven voordelen kunnen niet zomaar aangepast worden, ook niet in kader van inkanteling. – Akkoord werknemers is vereist – Onderhandelen met vakbonden Ontslagverbod? Maar niet gesanctioneerd. Hoe moeten verschillende gebruiken in de praktijk geïntegreerd worden? – Andere / afwijkende loonsvoorwaarden – Andere / afwijkende uurroosters – …. Niet eenvoudig…
Eenvoudiger… Indien van contractuele werknemers afscheid moet worden genomen – Collectief ontslag? – Het eenheidsstatuut Sinds 1/1/2014 zelfde opzegtermijnen voor arbeiders en bedienden Voor werknemers die in dienst waren voor die datum: dubbele berekening Voor eerste deel: statuut arbeider / bediende speelt wel nog mee
Eenvoudiger… Indien van contractuele werknemers afscheid moet worden genomen – Outplacement – Motivering van ontslag (cao 109) vs verplichte motivering van bestuurshandelingen Sinds 1/4/2014 : Cao 109 geeft werknemer recht de redenen van zijn ontslag te kennen Indien de werkgever niet motiveert of de motieven kennelijk onredelijk zijn: sanctie voorzien Motivering bestuurshandeling: discussie, maar allicht niet van toepassing. Ontslag van een contractant is geen bestuurshandeling
Dank voor uw aandacht ! Spoorwegstraat Hasselt T: 011/ F: 011/