Effecten van de lerende organisatie op de kwaliteit van de kinderopvang en op de ontwikkeling van de kinderen Lerenderwijs getoetst aan onderzoek BKK inspiratiedag, 21 november 2014 Amersfoort Dr. Jan Peeters VBJK Vakgroep Sociale Agogiek Universiteit Gent

Hoge pedagogische kwaliteit en competenties pedagogisch medewerker Kinderopvang van lage kwaliteit veroorzaakt stress, die risico’s inhoudt voor de jongste kinderen (UNICEF, 2008) KO van hoge kwaliteit positieve impact vooral voor sociaal kwetsbare groepen: cirkel van achterstand doorbreken (Leseman, 2009-Euridyce, 2009; EPPE, 2004; UNICEF, 2008; OESO, 2006) Competenties en opleidingsniveau medewerkers belangrijkste randvoorwaarde voor kwaliteit (zie literatuuroverzicht CoRe, 2011)

Hoge pedagogische kwaliteit en competenties PM’er Onderzoek Kinderopvang van lage kwaliteit veroorzaakt stress, die risico’s inhoudt voor de jongste kinderen (UNICEF, 2008) KO van hoge kwaliteit positieve impact vooral voor sociaal kwetsbare groepen: spiraal van achterstand doorbreken (Leseman, 2009-Euridyce, 2009; EPPE, 2004; UNICEF, 2008; OESO, 2006) Competenties en opleidingsniveau medewerkers belangrijkste randvoorwaarde voor kwaliteit (zie literatuuroverzicht CoRe, 2011)

Een ongelijke start: kansarme driejarige kinderen: 400 woorden, middenklasse kinderen 1200 B. Hart & T. Risley (1995)

“Als de wedstrijd al voor de helft gelopen is nog voor het kind aan de school begint, dan moeten we nagaan wat er gebeurt in de eerste levensjaren (Esping-Andersen, 2005) Introduce myself: involved in TFIEY , King Boudoiun, Lego F , Van Leer F tries to bring researchers and policy makers together in forums from 60 to 80 policymakers and researchers , still 4 to go. Study for DG Education and Culture, The role of ECEC in preventing ESL, about long term effect of quality ECEC Public Policy Managemt Institute Litouania

Literatuuroverzicht (CoRe, 2011; Lazzari, et al, 2013) Brede consensus tussen onderzoekers en internationale organisaties (OECD, UNICEF, EU), dat de kwaliteit van ECE en uiteindelijk de resultaten voor de kinderen en de gezinnen en vooral voor zij die in kansarmoede leven, afhankelijk is van goed opgeleid, ervaren en competent personeel. de inhoud van de in-service training (CPD) is belangrijk (OECD, 2006): link met praktijk Enkele dagen cursus zullen de pedagogische praktijk niet verbeteren (Fukkink, Lint, 2007)

Impact of Continuous Professional Development of ECEC practitioners on children’s outcomes (Eurofound research: Peeters, et al, 2014) Systematisch literatuur onderzoek naar effect van permanent leren (CPD) Onderzoek van alle bestaande literatuur in Europa (19.000 studies) 70 tal studies weerhouden Pedagogisch medewerkers zijn in staat om de praktijk te verbeteren als ze de kans krijgen om te leren in groepen waarin kan gereflecteerd worden op de praktijk en waarbij een pedagogisch coach dit proces ondersteunt vanuit een wetenschappelijk onderbouwd pedagogisch raamwerk

Welke vormen van permanente bijscholing zijn effectief Welke vormen van permanente bijscholing zijn effectief? (Eurofound research:Peeters, et al, 2014) Pedagogisch medewerkers actief betrekken bij het proces van verbetering van de pedagogische kwaliteit binnen het kinderdagverblijf. Effectieve interventies om de kwaliteit te verbeteren zijn gericht op het leren in de praktijk en dit in dialoog met collega’s en ouders. Pedagogisch coach begeleidt sessies op kindvrije momenten Effectieve permanente training vertrekt van een coherent pedagogisch raamwerk, dat gebaseerd is op degelijk onderzoek en dat inspeelt op lokale noden.

Impact van permanent leren binnen lerende organisaties op kwaliteit en ontwikkeling van kinderen (Eurofound, Peeters, et al, 2014) Kwaliteit Op implementeren en plannen curriculum Op taalstimulering (Hayes et al 2013) ( Op pedagogische kwaliteit (Sheridan, 2001) Op toegankelijkheid (Vandenbroeck, 2013) Ontwikkeling kinderen Cognitieve mathematische (Evanschitzky et al ,2008) Emotionele ( Gedragsproblemen Concentratievermogen (Jensen, et al, 2013)

Effect op competenties van pedagogisch medewerkers (Eurofound, Peeters, et al, 2014) Effects of CPD initiatives Verhoogd zelfvertrouwen Verhoogde competenties om over praktijk te reflecteren Nieuwe invulling geven aan hun professionele identiteit Vernieuwde inzichten over hoe kinderen leren en hun omgeving beleven Meer positieve attitudes naar ouders Betere planning en evaluatie vaardigheden

Positieve impact op werken met ouders p97 Effect op samenwerken van PM’erE (Eurofound, Peeters, et al, 2014) ffects of CPD initiatives Beter teamwork, met meer openheid om ideeën uit te wisselen, meer reflectie over en verandering van praktijk p35 (e.g. SQW, 2012; Bleach, 2013; Vujičić, 2008; Van Keulen, 2010; Craveiro, 2007; Picchio, 2012) Positieve impact op werken met ouders p97 (e.g. SQW, 2012; Vujičić, 2008; Rönnerman, 2003, Van Keulen, 2010; Share, 2011) Netwerken met ketenpartners (p 106) (e.g. Ang, 2012; Bleach, 2013; SQW, 2012) As might be expected from CPD that was usually workplace based and focused on practitioner learning in dialogue with colleagues, a clear area of impact was on collegiality, team work, working with parents and inter-professional collaboration. So one effect was on teamwork: practitioners both appreciated the openness and willingness of others to share and gained from the opportunity to express their opinions and to discuss issues that concerned them An other positive impact was on working with the parents. E.g. A more welcoming approach and generally fostering a spirit of openness with parents; but also an increase in parental participation (Hayes et al., 2013) An impact on collaborative practices and networking with external professionals: for example: more effective partnership with people from different professional backgrounds

Voorwaarden voor opdat leren praktijk verbeterd (Eurofound, Peeters, et al, 2014) of CPD initiatives Inspiratie p 80 Pedagogisch documenteren (e.g. Sheridan, 2013; Picchio, 2012) Systematiche cyclus van planning, actie, observeren, reflectie (e.g. Sheridan, 2013; Bleach, 2013) Portfolio’s (Vonta et al., 2007) Actieve betrokkenheid van pedagogisch medewerkers in lerende organisatie p 29 en volgende Actie-onderzoek (Wood & Bennett, 2000; Johansson, 2007; Lino, 2005; Oliveira-Formosinho, 2010) Pedagogisch medewerkers als actoren van verandering’ (Peeters & Vandenbroeck, 2011; Rönnerman, 2003 & 2008; Blenkin & Hutchin, 1998) Met coaching, supervisie, feedback (McMillan, 2012; Rönnerman, 2003; Vonta, 2007) Mogelijkheden tot reflectie (Wood & Bennett, 2000; Rönnerman, 2003; Peter & Hodgson, 2007; Menmuir & Christie, 1999; Picchio, 2012) De hele instelling betrekken (Sheridan, 2013; Cardoso, 2012) These effects are generated by different conditions A. Particular tools were attributed to impact on the quality of practice Sheridan’s study (2013) of the effects of ‘systematic quality work’ of ECEC services in Sweden, Norway, Iceland, showed that practitioners gained knowledge through the analysis of pedagogical documentation and systematic evaluation of their practice. It made them more aware of their competences and of the quality of their work. It helped them to take into account multiple perspectives which enables reflection. Picchio (2012): the competent use of written documentation of children’s experiences within the setting, allowed practitioners to understand better the ongoing development of learning interactions occurring in the centre: it enabled them to re-direct educational practices more responsively Ang (2012): highlighted the use of journals as a specific aspect of the training Bleach (2013): the action-research cycle of planning, acting, observing, reflecting: helped the implementation of Siolta (Nat Qual framework, Ireland) and Aister (EC curriculum Framework) ; helped the practitioners to develop methodological skills (planning & evaluation) Vonta (2007): Preschool teachers recognized professional portfolio’s, combined with CPD mentors who encouraged them, observed them and provided feedback, advised them Menmuir & Christie (1999): Repertory grid = tool to make explicit the underlying constructions that participants ‘use’ to describe children’s experiences: encourages practitioners to challenge their own understandings and co-construct new professional knowledge B. A crucial aspect in determining increased pedagogical awareness and deepened reflection is the active involvement of participants in transformative processes By engaging in research based enquiry, practitioners can critically explore the link between theory and practice which enables them to identify and address the gaps between intended pedagogical principles and enacted practices. Furthermore, by involving practitioners in a process of change, where they have the opportunity to be agentic actors; this can also impact on their practical knowledge and on their professional attitudes and understandings.

Welk soort professional heeft kinderopvang nodig Welk soort professional heeft kinderopvang nodig ? De Warme Professional, (Peeters, 2008), Schön, 1983, Moss, 2003, Cameron, 2005, Oberhuemer, 2005, Rinaldi, 2006… ONDERZOEK Vanuit praktijk samen met collega’s nieuwe kennis en manieren van omgaan met kinderen en ouders kunnen ontwikkelen Mogelijkheid om aan complexe eisen in specifieke context te voldoen

Welke factoren maken van pedagogisch medewerker een actor van verandering? (Peeters, 2008; CoRe, 2011, case study Pistoia, Gent)) Ondersteuning door pedagogisch coach -Analyseren van praktijksituaties individueel of in team: -Constructie van professionele identiteit naar buitenwereld Samen met collega’s : pedagogische praktijk in vraag stellen en veranderen ONDERZOEK

Resultaten van studie i.o.v. EC over competentievereisten (CoRe, 2011) ONDERZOEK Competente praktijk veronderstelt competente ondersteuning- systemen p 75 Belang pedagogisch coach die reflectie op praktijk stimuleert om tot kwaliteitsvolle praktijk te komen p59 Belang van het democratisch samenwerken tussen verschillende beroepsgroepen p45/83 Heruitvinden van de permanente vorming p 67

Maak de praktijk zichtbaar en bespreekbaar CoRe aanbevelingen: Condities voor competent systeem/ lerende organisatie Participerende aanpak: alle professionals en de ouders worden betrokken Maak de praktijk zichtbaar en bespreekbaar Evenwaardige en wederkerige relatie theorie/praktijk, kritisch reflecteren op praktijk, analyse van de praktijk, documenteren

Rol van Coach binnen het competent systeem(CoRe, 2011, Peeters, 013) Pedagogisch Medewerker ONDERZOEK Team / kinderopvanginstelling KINDEROPVANGORGANISATIE KIND & GEZIN /BELEIDSMAKERS InternationalE netwErkEN InternationalE organisatiES

de lerende organisatie en de Pedagogisch Medewerker Ondersteunen bij vormgeven van professionele ontwikkeling Individuele coaching kritisch reflecteren over eigen praktijk Informatie doorgeven over nieuwe evoluties (vakbladen, conferenties..) Ondersteuning bij doorstromingstrajecten

het Team/ KO instelling als lerende organisatie Begeleiden team meetings Pedagogische begeleiding Samen pedagogische visie uitwerken Samen met ouders kwaliteit vorm geven Begeleiden Praktijk-besprekingen

Lerende Kinderopvangorganisaties/ trainingcentra Training en intervisie directeurs Startmeetings voor nieuwe instellingen Uitwisseling organiseren van ervaringen op events en studiebezoeken Collegagroepen rond gemeenschap-pelijke thema’s Werk in gespecialiseerde training en documentatie-centra Onderzoek naar noden voor professionele ontwikkeling

Gediversifieerd en coherent competentiebeleid Lerende organisatie Gediversifieerd en coherent competentiebeleid Pedagogische Begeleiding; individueel en team Stimuleren van pedagogisch reflecteren intergenerationeel Collegiaal Praktijk zichtbaar en bespreekbaar maken Verhogen individuele competenties Positieve impact op kinderen Dialoog met ouders

-Meer lezen: -Peeters,, Cameron, Lazzari, BudginaitePeleman, Hauari,, Siarova (2014). Impact of CPD and working conditions of ECEC practitioners on quality, staff-interactions and children’s outcomes: a systematic review of research evidence . Gent VBJK, Dublin Eurofound - Peeters, J. (2012). De neerwaartse spiraal doorbroken : de professionaliteitsdiscussie in de kinderopvang. In: Van Leeuwen, K. & Van Crombrugge, H. eds. Gezinnen in soorten. Garant -Peeters, J. & Vandenbroeck, M. (2012). Childcare practitioners and the process of professionalisation. In: Miller, L., Dury, R. & Cable, C. eds. Extending professional practice in the early years. Sage/ Open University. -Van Laere, Peeters, Lund, (2012) Valuing the workforce: a 0-6 profession and parity with school teachers. Children in Europe Policy Paper No 8 -Peeters, J. (2008) De Warme Professional. Gent: Academia Press -Urban, M. Vandenbroeck, M. ,Peeters, J. Van Laere, K. , Lazarri, A. (2011) CoRe Final report / Research Documents. (www.vbjk.be) - Kinderen in Europa (2011), Het Competentiedebat