Fonds voor Arbeidsongevallen het verzwaard risico  sleutelelement in de nationale strategie inzake welzijn op het werk 2008-2012 Alexandra De Backer 15 maart 2011 update: 16 april 2013

Fonds voor Arbeidsongevallen Opdrachten FAO Controle : werkgevers (verzekerings- en aangifteplicht) verzekeringsmaatschappijen (technisch en medisch) akkoorden (bekrachtiging) Uitkeringen Verzekeraar zeelieden en waarborgfonds Inningsopdracht (werkgevers en verzekeraars) Informatie (gegevensbank) / adviezen verstrekken (voogdijminister en TCP) Verbindingsstation KSZ en verzekeraars Loket aanvraag toekenning aanvullende vergoeding i.h.k.v. brugpensioen Sociale bijstand getroffenen en rechthebbenden UITKERINGEN: Het betaalt vergoedingen en renten uit voor de ongevallen die een blijvende ongeschiktheid tot en met 19 pct. veroorzaken. Voorts beheert het, in het kader van de maatregelen inzake cumulatiebeperking, de gevallen waarin vergoedingen en renten worden gecumuleerd met rust- en overlevingspensioenen en keert het allerlei bijslagen uit voor de ongevallen die vóór 1 januari 1988 zijn gebeurd. Inningsopdracht (werkgevers: ambtshalve aansluitingen - en verzekeraars: bijdragen en kapitalen) Als instelling van het primair netwerk fungeert het Fonds als verbindingsstation tussen de Kruispuntbank van de sociale zekerheid en de verzekeringsondernemingen. Fonds voor Arbeidsongevallen

Strategie inzake Welzijn op het Werk a) EU - strategie 2007-2012 : de frequentie van arbeidsongevallen reduceren met 25% b) Nationale strategie 2008-2012 goedgekeurd door de Ministerraad op 21/11/2008 doelstelling: de frequentiegraad van de ongevallen tegen 2012 reduceren met 25% 5 projecten: Versterking van de arbeidsongevallenpreventie (‘verzwaard risico’) De controle en efficiëntie van het systeem versterken Moderniseren en vereenvoudigen De professionele re-integratie bevorderen De uitvoering van de nationale strategie evalueren Fonds voor Arbeidsongevallen

i. Versterking van de arbeidsongevallenpreventie De ondernemingen met verzwaard risico verplichten tot preventie – ‘responsabiliseren’ Uitzendarbeid: het inleenbedrijf responsabiliseren Statistische verwerking van de omstandige verslagen van de zware ongevallen (testfase) Studie van de modelongevallen per activiteitssector (bonus-malussysteem) Fonds voor Arbeidsongevallen

ii. De controle en efficiëntie van het systeem versterken het ongevalaangiftesysteem evalueren: onderaangifte naleving van de aangiftetermijn kwaliteit van de aangifte Fonds voor Arbeidsongevallen

iii. Moderniseren en vereenvoudigen vereenvoudiging van de aangifte van de lichte ongevallen > register eerste hulp analyse van de effectiviteit van het systeem van arbeidsongevallenvergoeding bij b.o. automatische overdracht van de ongevalsgegevens van de openbare sector (project ‘Publiato’ dient te leiden tot de geïnformatiseerde aangifte van de AO publieke sector vanaf 1/1/2014) elektronische communicatie van de ongevalsgegevens aan de EDPB Fonds voor Arbeidsongevallen

iv. De professionele re-integratie bevorderen slachtoffers in tijdelijke ongeschiktheid: art 22 bis en ter, art 23 van de wet van 10 april 1971 v. De uitvoering van de nationale strategie evalueren studie van het verdere socioprofessionele parcours van de slachtoffers na het ongeval Fonds voor Arbeidsongevallen

c) Het verzwaard risico (VR) Wat is een verzwaard risico? wet voorwaarden (vrijstelling 1e en 2e jaar) berekening risico-index (RI) aantal ondernemingen VR volgens sectoren/risico/grootte Bepaling van het verzwaard risico door het FAO Rol van de wetsverzekeraar Mogelijkheid tot bezwaar door werkgever De verzekeraar stelt een actieplan voor Verplichtingen van de werkgever Opvolging Fonds voor Arbeidsongevallen

i. Wet onevenredig verzwaard risico project Faraoplan opgenomen in de wet van 10 april 1971 (privésector) Art. 49bis (bepaling van het verzwaard risico) en 49ter (gevolgen voor de verzekerings-overeenkomst) KB van 23 december 2008 KB van 23 november 2010 / KB van 30 november 2011 / KB van 4 december 2012 van kracht sinds 1 januari 2009 Farao = Federaal Actieplan ter Reductie van ArbeidsOngevallen KB 23 nov 2010: aanpassing voorwaarden OK – mogelijkheid tot beroep niet voor regering ‘lopende zaken’ Fonds voor Arbeidsongevallen

Twee voorwaarden voor het verzwaard risico  5 ongevallen (op de arbeidsplaats) met een ongeschiktheid  4 dagen (dag van het ongeval niet meegerekend) of dodelijke afloop gedurende de observatieperiode (3 jaar) de risico-index is  10 x de index van de activiteitssector EN  30 x de index van de hele privé-sector, voor het laatste jaar van de observatieperiode en één van de andere jaren EN Vrijstelling VR de twee jaren volgend op VR indien ond. meewerkt Fonds voor Arbeidsongevallen

Berekening van de risico-index berekend op jaarbasis risico-index = frequentie-index x ernstindex frequentie-index = aantal ongevallen (TAO  4 dagen of dodelijke afloop) x 25 / aantal VTE ernstindex = aantal dagen arbeidsongeschiktheid x 250 / aantal VTE (voltijds equivalent) Aantal dagen: max. 60 dagen per ongeval en 60 dagen voor een dodelijk ongeval Aantal VTE: op basis van de informatie die de werkgever door DmfA meedeelt aan de RSZ Fonds voor Arbeidsongevallen

Gemiddelde sectorindex Nace 4 code-elementen Nace 3 code-elementen indien : de sector met nace 4 code < 10 ondernemingen of 1000 werknemers in VTE telt lijst op website FAO: www.faofat.be/site_nl/stats_etudes/risqueaggrave/indices/indices.html Fonds voor Arbeidsongevallen

Aantal verzwaarde risico’s 2009: 100 2010: 150 2011: 200 2012 en volgende: bepaald bij ministerieel besluit vóór 31 mei; zoniet aantal dat het jaar voordien werd bepaald rangschikking in functie van de grootte van het veelvoud van de risico-index van de eigen sector het laatse jaar van de observatieperiode momenteel jaarlijks +/- 350 ondernemingen die voldoen aan de voorwaarden van het verzwaard risico Fonds voor Arbeidsongevallen

Sectoren ondernemingen verzwaard risico C: industrie F: bouw G: groot- en detailhandel, reparatie van auto’s ed. H: vervoer en opslag M: vrije beroepen en wetensch.& technische act. N: administratieve & ondersteunende diensten P: onderwijs Fonds voor Arbeidsongevallen

Globale ernstgraad sectoren ondernemingen verzwaard risico Fonds voor Arbeidsongevallen

Grootte ondernemingen VR Fonds voor Arbeidsongevallen

ii. Het Fao stelt vast en communiceert Ongevallen: uit de DWH arbeidsongevallen van het FAO (gevoed door de verzekeraars) Tewerkstelling (VTE): uit de RSZ-gegevens op basis van de werkgeversaangiftes via DmfA Vóór 30 november informeert het FAO de verzekeraar, met kopie aan de werkgever VR en aan de diensten TWW (FOD WASO) De lijst van de ondernemingen met verzwaard risico die niet door het KB beoogd worden, wordt aan de FOD WASO bezorgd Déclaration Multi-functionele Aangifte Fonds voor Arbeidsongevallen

iii. De verzekeraar notifieert Aangetekende brief binnen 30 dagen Motivering (berekening RI) Berekening van de (geïndexeerde) forfaitaire preventiebijdrage en de betalingstermijn (1 maand) – opslag 10% + intresten Contractuele verplichtingen art 49ter (verlenging van rechtswege met drie jaar – vervolgens mogelijkheid om de overeenkomst op te zeggen of de premievoet te herzien) en mogelijkheid tot indienen van een bezwaar bij het BC van het FAO Verzekeraar: verzekert op 1 januari volgend jaar (min.: 3000 euro indien minder dan 50 VTE; max: 15000 euro - aantal VTE laatste jaar) Fonds voor Arbeidsongevallen

iv. Mogelijkheid tot bezwaar door werkgever Binnen de betalingstermijn van de forfaitaire bijdrage kan de onderneming aangetekend bezwaar indienen bij het beheerscomité (BC) van het FAO Twee redenen voor mogelijk bezwaar voorzien in de wet: andere activiteiten dan deze die worden uitgeoefend door de gemiddelde onderneming in de sector het risico is verdwenen op het moment van de kennisgeving (afdeling gesloten, geen personeel meer,…) Fonds voor Arbeidsongevallen

Fonds voor Arbeidsongevallen De betaling van de forfaitaire bijdrage: opgeschort tot na kennisgeving van de beslissing van het BC (binnen termijn van 3 maanden) Bij aanvaarding van het bezwaar door het BC: onderneming wordt geschrapt uit de lijst van ondernemingen verzwaard risico voor de betreffende observatieperiode Bij verwerping van het bezwaar door het BC: betaling forfaitaire bijdrage dient onmiddellijk te gebeuren, waarna de preventiedienst van de verzekeringsmaatschappij in actie schiet Fonds voor Arbeidsongevallen

v. De verzekeraar stelt een actieplan voor Vóór 30 juni van het jaar na het jaar van de vaststelling door het FAO Actieplan met concrete preventiemaatregelen, na risico- en ongevalsanalyse, met uitvoeringskalender Termijn van 30 dagen om het plan voor te stellen in geval van laattijdige betaling van de bijdrage (mogelijk na verwerping bezwaar) Fonds voor Arbeidsongevallen

vi. De werkgever informeert dadelijk De interne of externe preventiedienst Het comité voor de preventie en de bescherming op het werk (of de vakbondsafgevaardigde, of de werknemers) Doelstelling: in overleg met hen het actieplan evalueren en waar nodig aanpassen (incl. uitvoeringstermijnen) Fonds voor Arbeidsongevallen

Fonds voor Arbeidsongevallen vii. Opvolging Reacties ondernemingen Verslag: het jaarverslag van de preventiediensten van de verzekeraars bevat sinds 2009 een nieuw luik ‘VR’ Dit luik bevat per onderneming verzwaard risico: de verschillende analyses en actieplannen, de driemaandelijkse verslagen over de vorderingsstaat van de uitvoering van het actieplan, de naleving door de werkgever van de voorgestelde maatregelen en zijn medewerking. Reacties: *betwisten - nace-code - verzwaard risico - dezelfde bijdrage voor kleine ondern. en tot 50 werknemers - rekengegevens (nakijken – corrigeren indien nodig – herberekenen indien nodig) -doeltreffendheid preventieacties in kleine ondernemingen *het risico niet meer aanwezig (afdeling/betrokken werknemer) Fonds voor Arbeidsongevallen

Fonds voor Arbeidsongevallen Planning opvolging 2009: Fonds voor Arbeidsongevallen

Nationale strategie: FAO ~ FOD WASO Het FAO communiceert aan de FOD WASO de lijst met ondernemingen die aan de criteria van het verzwaard risico beantwoorden (+/- 400) De controlediensten gaan de daadwerkelijke toepassing van de voorgestelde maatregelen na (a.d.h.v. latere opvolgingsverslagen); initiële focus op ondernemingen VR die de forfaitaire bijdrage niet betalen Fonds voor Arbeidsongevallen

Dank voor uw aandacht meer informatie op: www.faofat.be (statistieken en studies – verzwaard risico) stats@fao.fgov.be alexandra.debacker@fao.fgov.be Dank voor uw aandacht Fonds voor Arbeidsongevallen

Fonds voor Arbeidsongevallen Gebruikte afkortingen: FAO: Fonds voor Arbeidsongevallen TCP: Technisch Comité voor de Preventie KBZ: Kruispuntbank Sociale Zekerheid EDPB: Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk DWH: DataWareHouse DmfA: Déclaration multi-functionel(l)e Aangifte TWW: Toezicht Welzijn op het Werk FOD WASO: Federale Overheidsdienst Werk, Arbeid en Sociaal Overleg Fonds voor Arbeidsongevallen