Handelingsgericht werken; een introductie Ingrid Kroezen Gedragswetenschapper AB-dienst

Programma Doel van vanmiddag Uitgangspunten HGW Opdrachten Evaluatie

Doelstelling HGW Systematische manier van werken met als doel onderwijs op maat te kunnen bieden aan leerlingen

1. Doelgericht Specifiek Meetbaar Acceptabel Realistisch Tijdgebonden SMART Doelen: bepalen de richting geven houvast voor effectieve feedback bieden mogelijkheid om je werk te evalueren (PDCA)-> kwaliteitsverbetering  Kleine stapjes vergroten de kans op succes en daarmee de motivatie Doel: Leerling kent verschillende leerstrategien en past deze toe. Terug te zien: Leerling haalt voor toetsen voldoende. Leerling kan laten zien hoe hij geleerd heeft. Samenwerking met ouders mogelijk? Thuis ook aandacht aan besteden

Maar ook: Doelgericht handelen in de dagelijkse praktijk: Waar willen wij als team naar toe en hoe zien we dat terug in ons handelen? Wat is het doel van een bepaalde aanpak? Wat is de vraag achter de vraag? Wat is het doel van een bepaald gesprek, vergadering, observatie?  Verwachtingen op elkaar afstemmen. Doel: Leerling kent verschillende leerstrategien en past deze toe. Terug te zien: Leerling haalt voor toetsen voldoende. Leerling kan laten zien hoe hij geleerd heeft. Samenwerking met ouders mogelijk? Thuis ook aandacht aan besteden

PDCA Om kwaliteitsvol onderwijs te realiseren is voortdurende afstemming tussen vraag en aanbod nodig PDCA-cyclus Plan: doelen formuleren Do: uitvoeren van interventies Check: evalueren van resultaten Act: borgen en/of bijstellen (Deming) Doel bijv. Leerling kent verschillende manieren van leren en past deze toe. Bijstellen: Leerling plant het leren 3 dagen voor de toets in.

2. Afstemming en wisselwerking Iemand ontwikkelt zich in een context ‘Waarom heeft dít kind, uit dít gezin, in déze school, met déze leraar en déze medeleerlingen de gesignaleerde problemen en hoe kunnen we die goed aanpakken?’ (Pameijer)

Van theorie naar praktijk Zorgvuldig in kaart brengen van Kindkenmerken Kenmerken onderwijsleersituatie Opvoedsituatie Werken aan Het wegnemen of aanpassen van de factoren die het probleem beïnvloeden Het versterken van de positieve factoren Dit komt terug in t doel. Kindkenmerken: leerontwikkeling, werkhouding/taakgedrag,cognitief, socio emo, lichamelijk/uiterlijk Hyperactief kind kan 1op1 goed stil zitten, gedragsproblemen, 1op1 niet, angstig meisje, 1op1 durft ze miss wel te praten. Voorbeelden thuissituatie: betrokken ouders / juist niet, veel vrijheid / niet, geen structuur, agressie, turbulente thuissituatie Voorbeelden onderwijsleersituatie: grootte van de klas, wisseling van docenten, duur van de les, klassenmanagement, indeling van de les, het lokaal, groep, regels en routines op school, veiligheid Versterken positieve factoren: bijvoorbeeld samenwerking ouders, complimenten geven, docenten aan elkaar tips geven (waar gaat het goed?), buddy geven wanneer kind goed is in samenwerken, gebruik maken van motivatie voor een bepaald onderwerp, in het Engels over hobby / interesse praten. OGW, waar loop je tegenaan? Begrijpen we het probleem Wanneer ging het beter? LSD, luisteren, samenvatten en doorvragen.

3. Onderwijsbehoeften Probleem in kaart brengen én wat goed gaat/sterke kanten Vertalen van probleem naar onderwijsbehoefte Hulpzinnen

Hoe vind je onderwijsbehoeften? Praten met collega’s en andere professionals Vragen aan leerling en ouders; Wat kan het kind wel? Maak gebruik van uitzonderingen; wanneer ging het wel goed? Literatuur benutten Observatie Dossier Dossiers, staat misschien al heel info. Kun je ook direct zien wat al gedaan is en of dit geholpen heeft. Bijv. leerstrategien aanbieden, heeft in t verleden training leren, leren gehad. OGW Bv. Jongen met gehoorproblemen Literatuur: Bij de Les, Balansmagazine, Trix van Lieshout; Pedagogische adviezen voor speciale kinderen Nederlandse vereniging van schooldecanen en leerlingbegeleiders

Opdracht 1: van probleem naar onderwijsbehoefte Maak 2-tallen Bedenk meerdere problemen van leerlingen Vertaal dit naar (extra)onderwijsbehoeftes

4. De leerkracht doet er toe! De mate van vakmanschap van een docent is meest doorslaggevende factor in het leerrendement van leerlingen (Marzano) Opsteker voor de docent. De docent is zeer belangrijk. Klassenmanagement, regels en routines, veiligheid, Pedagogisch klimaat, Bepaal wat nodig is voor de leerling én wat de docent nodig heeft om dat mogelijk te maken

5. Positieve aspecten Toekomstgericht Zoek de uitzondering Richt de aandacht op wat werkt en wat goed gaat, dat motiveert en maakt de aanpak effectiever Toekomstgericht Zoek de uitzondering Maak gebruik van kwaliteiten Doe meer van wat werkt Stop met wat niet werkt Kleine verandering is voldoende

Opdracht 2: marktplaats Maak 2-tallen Verkoop Bram

6. Samenwerking met alle betrokkenen Leren van en met elkaar: Leerling Docent Ouders Team

7. Systematisch en transparant Inzichtelijk hoe de school wil werken en waarom Heldere afspraken over wie wat doet, wanneer, hoe, waar en waarom Planmatige werkwijze, afstemming tussen onderwijs en begeleiding Van overzicht, naar inzicht en uitzicht

Fasen van HGW Om Handelingsgericht te werken moeten een aantal fasen van informatieverzameling en verwerking plaatsvinden HGW onderscheidt 4 fases Waarnemen Analyseren en begrijpen Plannen Realiseren

Uitwisselen van ervaringen Wat doen jullie al handelingsgericht? Waar hebben jullie goede ervaringen mee? Hoe merk je dat aan leerlingen, ouders, collega’s, jezelf?

Evaluatie Wat heeft vanmiddag je opgeleverd? Wat neem je mee?