KD en voorbeeldcurriculum Secretariële beroepen
Wat is een kwalificatiedossier? Een beschrijving van de werkzaamheden van en eisen aan de beginnende beroepsbeoefenaar (het ‘wat’) Idealiter richt je je opleiding in met dit einddoel voor ogen In hoeverre heeft iedereen in jouw team het beroep en alle eisen helder voor ogen?
Wat is KD Secretariële beroepen?
Keuzedelen
Wat is een voorbeeldcurriculum? Het VC is gebaseerd op een analyse van het nieuwe KD en ontstond in dialoog tussen een aantal scholen en praktijkopleiders Het is EEN serieus, goed doortimmerd voorbeeldontwerp waar schoolteams hun voordeel mee kunnen doen. Het is dus geen verplichte blauwdruk.
Wat staat er in een VC? Een globaal opleidingsplan waarin het beroep centraal staat, met per kwartaal: BPV-perioden, globaal afgestemd op urenverdeling Focus op vakmanschap Binnenschools onderwijs per werkproces Ondersteunende kennis en vaardigheden, inclusief generieke onderdelen taal, rekenen en loopbaan en burgerschap Examenonderdelen (summatieve toetsing) Dekking leer- en examenproducten Stichting Praktijkleren Toelichting bij de belangrijkste beslismomenten
Hoe ontstond het voorbeeldcurriculum? Curriculumspel spelen (Schoolsessies): KD verkennen, grote lijnen plannen, dilemma’s en beslismomenten verwoorden Voorbereiding curriculumspel: het KD in kaartjes samenvatten Werkgroepsessie: vertegenwoordigers vanuit deelnemende scholen werken grote lijnen uit en lossen dilemma’s op (maken keuzen) Voorbeeldcurricula publiceren Klankbordsessies (o.a. docentendagen)
Het voorbeeldcurriculum in de opleidingscyclus (Onderwijskundig kader 1 Analyse kerntaken en werkprocessen (KD) Voorbeeldcurriculum 5 Evaluatie en verbetering Constructie examenplan 2 4 Uitvoering onderwijs en examinering Constructie onderwijsplan Uitwerking binnenschools onderwijs en examinering Uitwerking buitenschools onderwijs en examinering 3 * Zie: Naar meer evenwicht - Onderwijskundig kader ten behoeve van opleidingen voor de bedrijfstakgroep ESB&I. Woerden 2010 (website MBO Raad)
Beslismomenten ontwikkelproces (1) BPV Ontwikkelingen beroep en aandachtspunten bedrijven bepalen inhoud van de voorbereiding op de BPV Lint- of blokstages (wel of geen terugkomdagen) Uren afstemmen op uren FOV (globaal, want: rooster = school) Stages bij hetzelfde bedrijf of juist niet? Wanneer en hoe bedrijfsleven bij ontwikkelproces betrekken? Bijvoorbeeld: Programmering stages als “gedragen compromis” tussen beoogde leerdoelen student en mogelijkheden stagebedrijven Globale vorm curriculum Inhoudelijk: werkprocessen, complexiteit en/of stage-eisen als ordenend principe Onderwijskundig: concentrisch of lineair
Voorbereiding op BPV Ontwikkelingen beroep Digitalisering collega’s doen meer zelf, schakelen minder secretaresse in functie wordt breder a.g.v. bezuinigingen duizendpoot
Voorbereiding op BPV (2) Aandachtspunten genoemd door bedrijven: Communicatieve vaardigheden: spreken, schrijven, taalgevoel/formuleren, telefoongesprekken Houding: op tijd komen, kleding, samenwerken, omgang met social media, leergierig en proactief zijn Vakspecifiek: plannen en vooruitkijken, alfabetiseren, onderhouden website, gegevens uit systemen halen en toepassen, basis op orde (Nederlands, zelfverzekerdheid) Stage algemeen: graag zoveel mogelijk dagen en zo lang mogelijk
BPV bij secretarieel Lintstages: 4 dgn/wk + 1 schooldag voor NL, Engels, rekenen, reflectie BPV1: werkervaring opdoen BPV2: basiswerkprocessen leerjaar 1, maar op complexer/zelfstandiger niveau, kan bij hetzelfde bedrijf als BPV1. (+/- 300 uur) BPV3: werkprocessen op eindniveau (+/- 600 uur), advies: flexibel rooster schooldag i.v.m. praktijkexaminering in deze periode Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Aug Sept Okt Nov Dec Jan Feb Mrt April Mei Juni Juli BPV 1 BPV 2 BPV3 Een vereenvoudigde weergave van het programma met daarin de drie stageperiodes. Alle 3x lintstage: hierdoor zijn de eisen uit focus op vakmanschap beter uitvoerbaar (i.p.v bij een lange blokstage zoals tot nu toe gebruikelijk is), maar dit was wel een discussiepunt binnen de werkgroep omdat een aantal scholen op dit moment juist met blokstages werkt. Doel BPV 1 is oriëntatie op het beroep en een beetje inwerken. Omdat de leerling wel al wat moet kunnen is deze BPV aan het einde van jaar 1 geplaatst. Duur is 4-8 weken, afhankelijk van voorkeur school (discussiepunt werkgroep). BPV 2 vindt plaats bij hetzelfde bedrijf (mogelijkheid om in de zomer te werken) en richt zich op basiskerntaken 1 en 2. Dit is een langere lintstage van 16-20 weken. In BPV 3 voert de leerling werkzaamheden uit van basiskerntaak 1, 2 en 3 + van de relevante profielkerntaak. Deze stage duurt tussen de 8 en 22 weken, afhankelijk van de omvang van bpv 2 en het aantal dagen stage per week (3 of 4). BPV 3 is gepland aan het einde van jaar 3 (traditionele keuze, makkelijke overgang richting betaald werk). BPV 2 en 3 vinden in verschillende periodes van het jaar plaats om zo de capaciteit aan stageplaatsen optimaal te benutten. Om dezelfde reden eindigt BPV 3 op het moment dat BPV 1 start. Op de dagen op school adviseert de werkgroep de individuele leervragen van de leerling (i.r.t. de stage) centraal te stellen en aandacht te besteden aan die zaken waarvan door leerling en praktijkopleider worden aangegeven dat deze aandacht behoeven. Zo ontstaat een optimale verbinding tussen het leren en werken op de stage en het leren op school. Enkele bedrijven gaven nadrukkelijk aan dit contact met de school gedurende de stage te prefereren als voor lintstage wordt gekozen, zodat zij ook optimaal profijt kunnen hebben van wat de leerling leert op school en andersom.
Beslismomenten ontwikkelproces (2) Werkprocessen van basis, profiel en keuze Basis- en profielwerkprocessen op BPV en school Welke wp’s gezamenlijk voor meerdere profielen? Verschillend niveau, verschillend tempo? Beslismoment(en) en indicatoren profielkeuze? Keuzedelen als blok of lint programmeren? (afhankelijk van aard en aantal keuzedelen)
Planning wp’s Secretariële beroepen Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Aug Sept Okt Nov Dec Jan Feb Mrt April Mei Juni Juli BPV 1 BPV 2 BPV3 Niv3 Basiswerk-processen 1.1 t/m 1.4 + 2.1 + 2.4 Idem + 1.5 + 2.3 idem Idem + 2.5 Idem + 2.2 + 2.6 Idem Niv4 Idem + 2.2 + 2.6 Profiel 1.1 1.2 1.3 idem + Pro-iel 2.1 2.4 Idem + pro-fiel 2.2 2.3 Concentrisch model Gezamenlijk opleiden: tot mei jaar 1 of november jaar 2 (zie pijltjes) Let op!: basis niveau 3 basis niveau 4 kleine verschillen in beheersingsvoorschrift
Beslismomenten ontwikkelproces (3) Ondersteunende kennis en vaardigheden Planning voorwaardelijk aan/ geïntegreerd met werkprocessen? Generieke onderdelen Programmering Taal, Rekenen en Loopbaan & burgerschap (centrale examens als randvoorwaarde) Koppelen aan beroepscompetenties (bv. taal bij secretarieel)
Ondersteunende kennis en vaardigheden Secretariële beroepen Geïntegreerd met werkprocessen (zowel vakspecifiek als generiek) Vanaf begin opleiding tot en met examinering Probeer leerlingen die vanaf vmbo met 2F binnenkomen op te leiden tot 3F (i.v.m. doorstroom naar niveau 4)
Beslismomenten ontwikkelproces (4) Examinering: Examineren in de BPV? Afstemmen examinering ondersteunende kennis en vaardigheden en werkprocessen Afstemmen centrale examinering (planning ligt vast) en examinering op school Formatief toetsen én examineren Spreiden of alles aan het eind?
Examinering Secretariële beroepen Basistaken 1 en 2 idealiter in laatste BPV eventueel m.u.v. relatienetwerk, reizen&accommodaties en facturen&declaraties Profieltaken niveau 4 op school, aan het einde van leerjaar 3 Keuzedelen afhankelijk van aard en inhoud (taal op school, vakgericht in stage) Ondersteunende kennis en vaardigheden integraal met werkprocessen CE Nederlands, rekenen, Engels (alleen niv4) november leerjaar 3
Examinering Secretariële beroepen Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Aug Sept Okt Nov Dec Jan Feb Mrt April Mei Juni Juli BPV 1 BPV 2 BPV3 Niv3 Basiswerk-processen 1.1 t/m 1.4 + 2.1 + 2.4 Idem + 1.5 + 2.3 idem Idem + 2.5 Idem + 2.2 + 2.6 Idem Niv4 Idem + 2.2 + 2.6 Profiel 1.1 1.2 1.3 idem + Pro-iel 2.1 2.4 Idem + pro-fiel 2.2 2.3 Basis- en profielkerntaken van beide niveaus en keuzedeel niveau 3 -Keuzedeel niveau 4 in dec/jan i.v.m. spreiding -Nov: CE NL, rekenen, Engels
Beslismomenten ontwikkelproces (5) Examen- en leerproducten: welke bestaande middelen kunnen we waar inzetten? Aanbod Stichting Praktijkleren Eigen middelen Wat nog ontwikkelen?
Dekking producten Praktijkleren Bestaande leerproducten dekken basistaken en profieltaken Nog enkele aanvullende examenproducten nodig voor profieltaken niveau 4 Keuzedelen?
Hoe voorbeeld optimaal benutten? Startpunt ontwikkelbesprekingen in team: Aandacht voor analyse en interpretatie KD Beslismomenten bespreken en eventueel aanpassen Consequenties gewijzigde beslissingen doordenken Een zorgvuldig gedeeld voorbeeldcurriculum is een goede gemeenschappelijke basis voor verdere detaillering en ontwikkeling Dus: Je curriculum wordt beter als zowel je team als je bedrijven bij de ontwikkeling zijn betrokken