Werkseminarie beleidsplanning SG Artevelde - Gent 14 oktober 2010 Bea Vermeire, Pieter Depessemier en Frie Van Camp

Programma Donderdag 14 oktober 2010 08.30-09.00u onthaal met koffie 09.00-09.05u verwelkoming 09.05-09.35u kwaliteitsdecreet 09.35-09.45u ontwikkelen van een schoolvisie 09.45-10.30u oefenmoment 10.30-10.45u presentatie schoolspecifieke visie 10.45-11.10u koffiepauze 11.10-11.30u organisatiestructuur van de school 11.30-12.30u werkmoment 12.30-13.30u lunch 13.30-13.45u instapoefening 13.45-14.00u jaarplanning en prioriteiten 14.00-15.30u werkmoment: een schooleigen beleidsplan 15.30-16.00u presentatiemoment 16.00-16.30u zelfevaluatie, werkpunt, evaluatie Praktische afspraken: vertrouwen: alles blijft tussen deze vier muren verspreiding documenten: we spreken af welke documenten verspreid mogen worden gsm-gebruik tijdens de sessies is niet toegelaten: pauzes! korte interventies: iedereen mag het woord vragen; we houden onze gedachtesprongen zo bondig mogelijk (time is money) afspraken: gemaakte afspraken worden gerespecteerd (op tijd komen, …) We noteren deze praktische afspraken op een flap die we in beide lokalen ophangen.

Werkafspraken ook op flap … Praktische afspraken: vertrouwen: alles blijft tussen deze vier muren verspreiding documenten: we spreken af welke documenten verspreid mogen worden gsm-gebruik tijdens de sessies is niet toegelaten: pauzes! korte interventies: iedereen mag het woord vragen; we houden onze gedachtesprongen zo bondig mogelijk (time is money) afspraken: gemaakte afspraken worden gerespecteerd (op tijd komen, …) We noteren deze praktische afspraken op een flap die we in beide lokalen ophangen. 3

Een duik in het thema hekel waarde opletten anekdote positief

waar staan we nu ? : Kwaliteitsdecreet Elke onderwijsinstelling (dus school en niet de inrichtende macht, dus school en niet alleen de directeur) moet: - kwaliteitsonderwijs verstrekken en ondersteunen - de onderwijsreglementering respecteren - beschikken over voldoende beleidsvoerend vermogen - zelfstandig een kwaliteitsvol beleid voeren - de eigen kwaliteit bewaken Kopieën maken voor de deelnemers van het CIPO-model + de indicatoren en de variabelen.

Kwaliteitsdecreet De doorlichting/inspectie: - gaat na of de school de onderwijsreglemen- tering respecteert - gaat na of de school haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt - maakt gebruik van een decretaal referentiekader (CIPO)

Kwaliteitsdecreet De doorlichting/inspectie heeft oog voor de reglementaire verplichtingen inzake: - het gelijke onderwijskansenbeleid - het zorgbeleid en de leerlingenbegeleiding - het talenbeleid - het oriënteringsbeleid - het evaluatiebeleid m.b.t. leerlingen - het personeelsbeleid - het nascholings- en professionaliseringsbeleid - het beleid inzake participatie Dus beleid = kwaliteit link naar CIPO : in proces : algemeen beleid : visie – besluitvoeren

Visieontwikkeling Wat verwacht de doorlichting/inspectie? Informatiedossier inspectie – vragenlijst SO Hoofdstuk over ‘Visie’: de school beschikt over een uitgeschreven schoolvisie de school heeft haar visie uitgewerkt in één of meer beleidsdocumenten de visie wordt gecommuniceerd

Visieontwikkeling Wat verwacht de inspectie/doorlichting? de school heeft haar visie op kwaliteitszorg uitgeschreven de school heeft haar visie op professionalisering uitgeschreven de school heeft haar visie op leerlingenbegeleiding uitgeschreven de school heeft haar visie op leerlingenevaluatie uitgeschreven

Visieontwikkeling Het verschil tussen missie en visie Missie: kort en aantrekkelijk Visie: identiteit, context, doel, overtuiging, competenties, waarden Het verschil tussen visie en strategie Visie: identiteit, context, doel, overtuiging, competenties, waarden Strategie: hoe willen we dit bereiken? Wat is het verschil tussen visie, missie en strategie? Drie begrippen die nogal eens door elkaar worden gehaald, zijn visie, missie en strategie. Het verschil tussen missie en visie In één zin is het verschil: een missie is waarvoor we staan, een visie is waarvoor we gaan. De missie heeft te maken met waarden en identiteit. Wie zijn we, wat zijn onze waarden, hoe willen we met onze leerlingen en ons team omgaan? Een visie geeft aan: hoe gaan wij de wereld van morgen beïnvloeden zodat wij succes hebben? Het verschil tussen visie en strategie Een visie is wat we willen bereiken, de strategie hoe we het willen bereiken. De strategie volgt op de visie.

Een schoolvisie geeft op bondige, heldere en systematische wijze weer: Visieontwikkeling Wat is een schoolvisie? Een schoolvisie geeft op bondige, heldere en systematische wijze weer: waarom de school bestaat waarvoor de school staat waarin de school uitblinkt waar de school heengaat Een visie voor de school als organisatie geeft op bondige, heldere en systematische wijze weer: waarvoor de school staat (kernwaarden); waarom de school bestaat (hoger doel); waar de school heengaat (gewaagd doel); waarin de school uitblinkt (kernkwaliteiten). Deze vier componenten waaruit een visie bestaat, sluiten op elkaar aan, worden in samenhang beschouwd. Een werkzame visie is immers geen opsomming van losse elementen, maar een samenhangend geheel. Hoe ontwikkel je een visie? De toekomst van een school maak je. En daar heb je een visie voor nodig: een ambitieus, brutaal en origineel beeld van de toekomst. Het gat in de markt, zogezegd.

Visieontwikkeling Werkmoment Opdracht Schrijf in krijtlijnen voor je school een schoolvisie of check de bestaande schoolvisie aan de hand van de criteria. Opdracht: schrijf voor je school een schoolvisie of check je schoolvisie aan de hand van de criteria. Enkele vrijwilligers lezen hun schoolvisie voor. Deelnemers die uit eenzelfde school komen, werken samen. De anderen schrijven hun schoolspecifieke visie uit.

Visieontwikkeling kofiepauze !

Visieontwikkeling Hoe ontwikkel je een schoolvisie? De visie van een school maak je door: informatie te verzamelen informatie te verwerken helder te formuleren de visie te verspreiden Een visie komt tot stand door: informatie te verzamelen Goede informatiebronnen voor het ontwikkelen van een visie zijn bijvoorbeeld een SWOT-analyse, een schoolomgevingsanalyse of een bevraging van leerlingen en ouders. Ook ideeën en dromen vanuit het team zijn goede bronnen: wat moet mogelijk zijn, maar is het nog niet? informatie te verwerken Nadat je de informatie tot je hebt genomen, kijk je als het ware door je oogharen naar de informatie die je hebt over je school en haar omgeving. Stel jezelf vragen daarover: waar verbaas je je over? wat verwondert je? wat zouden (bepaalde) leerlingen en ouders willen en krijgen ze niet? wat heeft nog niemand gezien of in de praktijk gebracht? welke ontwikkelingen gaan onderwijs op termijn veranderen, en hoe? wat zou toch mogelijk moeten zijn of worden… te formuleren Als je eenmaal op het spoor van een goede visie bent, zul je deze in woorden moeten vangen. Probeer zo helder en concreet mogelijk te zijn, door concrete doelen te stellen. Gebruik normale woorden, dat is het meest krachtig. Containerbegrippen (bijvoorbeeld draagvlak, duurzaam, globalisering) en lege begrippen (´optimale`etc.) zijn uit den boze. Zeg gewoon wat je bedoelt! de visie te verspreiden Als je de visie hebt benoemd, is het zaak anderen voor je visie te winnen door te inspireren, te beïnvloeden en te overtuigen.

‘Visie is een beeld van de toekomst – het is waar we naartoe gaan’ Visieontwikkeling Enkele citaten… ‘Visie is een beeld van de toekomst – het is waar we naartoe gaan’ ‘Onze visie geeft waarden en overtuigingen weer die onze schoolgemeenschap van essentieel belang vindt in het onderwijs’ ‘Visie impliceert het creëren van een doel en een richting. Daarom is het een belangrijke bron van motivatie en energie’

Visieontwikkeling ‘Een schoolvisie moet gekend, opgenomen en gedragen worden door de hele schoolgemeenschap met inbegrip van leerlingen, ouders en de lokale gemeenschap’ R. Barth (1990), Improving Schools from Within

Visieontwikkeling Wie maakt de schoolvisie? Eigenlijk maakt het niet uit wie de visie ontwikkelt, als deze maar door anderen herkend en opgepikt wordt. Volgens Barth moet een schoolvisie dus gekend, opgenomen en gedragen worden door de hele schoolgemeenschap. Wie ontwikkelde in jullie scholen de schoolvisie? Was dit de directeur in zijn eentje, het kernteam, een werkgroep, of de hele school? Naar welke samenstelling gaat jullie voorkeur uit. Wie maakt de schoolvisie? Eigenlijk maakt het niet uit wie de visie ontwikkelt, als deze maar door anderen herkend en opgepikt wordt. Het gebeurt vaak dat het directieteam gezamenlijk in een werkoverleg de visie ontwikkelt. Vaak worden ze daarin begeleid door een begeleider. Die houdt de groep scherp en zorgt ervoor dat de juiste sfeer ontstaat voor een creatieve kijk op de zaak. Door te brainstormen komen nieuwe ideeën aan het licht. Voor die bijeenkomst zijn er allerlei onderzoeken en analyses gedaan. Het doel is om door er creatief naar te kijken en nieuwe inzichten te ontwikkelen. Het ontwikkelen van een visie met een groep is een lastige zaak, daarom zijn er ook zo veel slechte visies. Een andere manier om een visie te ontwikkelen is om de hele school erbij te betrekken. Bijvoorbeeld door werkgroepen op te richten met mensen uit verschillende geledingen van de school. Dit is wel een hele lastige manier, omdat de school het risico loopt dat de visie een compromis wordt. Bovendien is het tijdrovend. Anderzijds zal er veel breder draagvlak zijn.

Beleidsplan NOG INVOEGEN / INLEIDING BELEIDSPLANNING ADHV BELEIDSPLAN VAKGROEPWERKING OPDRACHT / BESTAANDE PLANNEN VERBETEREN OF EEN NIEUWE NAAR KEUZE BEGINNEN

Visieontwikkeling eten ! 20

Checklist aard van de directeur Instapoefening Neem 5 kaartjes die jou typeren. Even nachecken… Oefening: Elke deelnemer kiest vijf kaartjes en kruist op het overzichtsblad de gemaakte keuzes aan. De deelnemers kunnen op deze manier zien waar ze de meeste accenten op leggen en waar nog meer aandacht aan besteed moet worden. Frie vraagt Brigitte om kaartjes te maken.

Procesplanning Door Saskia met klemtoon op plannen volgend jaar prioriteiten stellen

Visieontwikkeling Werkmoment : voor elk wat wils : werken aan visie, beginsituatie, actieplanning, procesplanning,… Oefenmoment uit 2 delen: deel 1: teken je eigen schoolstructuur (pedagogisch vlak – welke werkgroepen, kernteam, andere groepen, …) – we geven het voorbeeld van het Instituut Anneessens-Funck deel 2: in welke groepen zijn ze rond de vijf gevraagde visies van de doorlichting aan het werk (schoolvisie, visie op kwaliteitszorg, visie op professionalisering, visie op leerlingenbegeleiding, visie op leerlingenevaluatie)? Hebben deze groepen een uitgeschreven visie(s)? Waaraan moet nog gewerkt worden.

korte toelichting presentatie van beleid… Ik sta zover Zo wil ik verder Wat gaat goed Wat vind ik moeilijk Wat wil ik delen

tot slot : nog eens chechlist aard directeur Brief aan jezelf : waar moet ik aandacht besteden als leidinggevende

Visie op kwaliteitszorg Vragenlijst schooldoorlichting: de school heeft haar visie op kwaliteitszorg uitgeschreven. De school verzamelt gegevens over: de (studie)vorderingen en de interne doorstroming de (mogelijke) uitval de leerprestaties het traject na het verlaten van de school de tevredenheid van interne of externe actoren De school analyseert en verwerkt de gegevens in overleg met interne werkgroepen, de pedagogische begeleidingsdienst Waarom willen we jullie bijkomende info bezorgen over kwaliteitszorg? We besteden hieraan extra aandacht omdat het voor vele directies of leidinggevenden een zeer vaag begrip is. Ook willen we beklemtonen dat het volgens ons deel moet uitmaken van de totale visie van de school, van de schoolvisies en de deelstructuren. Kwaliteitszorg moet met andere woorden overal aan bod komen.

Visie op kwaliteitszorg De school heeft actiepunten geformuleerd op basis van interne en externe evaluatiegegevens. De school volgt de uitvoering van de actiepunten op. De school trekt tijd en middelen uit voor haar kwaliteitszorg (instantie en instrumenten). Klaar te leggen documenten voor de inspectie: zelfevaluatie documenten interne kwaliteitszorg kwaliteitssysteem schoolwerkplan, beleidsplan Uitleggen van begrippen zelfevaluatie, documenten interne kwaliteitszorg, kwaliteitssysteem, schoolwerkplan. Zelfevaluatie: waarover moet dit gaan, denken jullie? Voorstellen ontwikkelingsmatrix. Interne kwaliteitszorg: SWOT, vragenlijstjes, … Kwaliteitssysteem: de strategie, hoe pakken we dit aan, wat zijn de afspraken, waarop pas je de PDCA-cirkel toe (plan, do, check, act) Schoolwerkplan: planningen en verbeteringen Kopieën maken voor elke deelnemer van de verklarende woordenlijst kwaliteitszorg.

Visie op kwaliteitszorg Opdracht Heeft je school een visie op kwaliteits-zorg? Zo ja: toets aan criteria Zo niet: inventariseer wat er reeds gebeurt Een driejarenplan? Oefenmoment: Heeft jouw school een visie op kwaliteitszorg? Zo ja, toets deze visie dan aan de criteria van de doorlichting. Zo neen: maak een inventaris van wat er al in de school gebeurt en zet deze aspecten om in een visie op kwaliteitszorg.

Visieontwikkeling Aan het werk!

Visieontwikkeling Afronding Zelfreflectie Evaluatie van het werkseminarie