De Zorgvraag centraal; De wijkzuster terug Vraaggestuurde zorg in de wijk De afgelopen jaren heb ik met pijn in mijn hart gezien en gevoelt hoe het vak wijkverpleegkunde langzaam maar zeker uitgeholt is. Vandaag zetten we deze specialist terug op de sociale kaart.

De Wijkzuster Terug

26 plaatselijke verenigingen (er komen nieuwe bij) verenigd in de Regionale Kruisvereniging West Brabant. De Kruisvereniging is Onafhankelijk. Aantal leden: 40.000 huishoudens. Gaat om 100.000 mensen oftewel 1 op de 3 West-Brabanders is hierbij betrokken.

december 2008: wij willen de wijkzuster terug december 2008: wij willen de wijkzuster terug. Uitgangspunt: de Zorgvraag Centraal. februari 2010 : de wijkzuster is terug.

Wijkzuster anno 2010 niet die van op de Solex. Er is veel kennis verloren gegaan. Het vak van wijkzuster omvatte in het verleden meer dan nu.

ZORG is opgesplitst in deeltaken alsof je een TV in elkaar zet in een fabriek. Aparte handelingen waarvoor steeds andere mensen aan bed komen. Deeltaken gelden ook in de Wmo sfeer (huishoudelijke taken): een paar minuten voor, schoonmaakwerk, boodschappen doen, licht huishoudelijk werk, zwaar huishoudelijk werk, de was doen, brood, warme maaltijden etc……

De Kruisvereniging stond voor de keuze: doen we het zelf? of besteden we het uit? en als we het uitbesteden aan een zorgaanbieder wat is dan de rol van de Kruisvereniging?

Besloten om uit te besteden. Gesprekken aangegaan met zorgaanbieders. Gevonden: Surplus /Stip Kwamen al snel tot de ontdekking dat het een volledige cultuuromslag is in denken en doen van aanbodgericht naar vraaggestuurd.

Van toen naar nu Andere wereld Vergrijzing babyboom Personeelstekort 60% instroom zorg Technische ontwikkeling – specialisten Versobering AWBZ Ontschotting voorzieningen?? Verzuiling financiering Product-aanbodgerichte organisaties

Monitoring Kwalitatief wetenschappelijk onderzoek naar: Beleving van klanten Preventieve werking Ontwikkeling sociale netwerken Vitaliteit kernen en wijken Financiële waarde We willen over 1 jaar verder met wat nu weggezet wordt. Als we zeker willen weten wat de inzet van de wijkverpleegkundige ons brengt moeten we meten en dat is weten.

Toen en Nu Toen: Volgzaamheid Een allesweter, alleskunner, zelfdoener Kleinschaligheid wijk of dorp = sociale controle Klopte gevraagd en ongevraagd bij je aan Roeping Wijkzuster Nu: Mondigheid Coördinator en verbinder van specialisten Veel meer zorg - groter stadsdeel ≠ Sociale cohesie Respect voor waarden en normen Beroepskeuze - empathie Wijkverpleegkundige Toen en Nu De naam wijkzuster heeft een diversiteit aan betekenis en associaties voor veel mensen als iemand die voor ons zorgt als er iets aan de hand is; een autoriteit die weet wat goed is voor jong en oud en een schakel is met de huisarts. Toen, samen met de huisarts werden alle zorgvragen bediend, bevallingen, consultatiebureau, depressie, relatieproblematiek terminale zorg enz enz. Ze volgde gevraagd en zelfs ongevraagd het gehele gezinssysteem. Het was een soort duizendpoot die overal van wist maar vaak met minder diepgang. Toen was er ook een wij-cultuur waarin gezinsleden voor elkaar zorgden, dochters bij de kinderen thuis bleven en dus voor de ouders konden zorgen. De sociale controle was groter omdat mensen meer thuis waren. Ernstig ziek worden betekende ook al snel een sterfbed. Bij maatschappelijke problemen had de huisarts samen met de pastor of de dominee aanzien en dus veel invloed!Nu, is de huidige generatie niet meer zo gediend van deze bemoeiachtige rol maar deze zelfde generatie is we op zoek naar iemand die de weg weet in zorgland en wordt als de nood aan de man is maar al te graag aan de hand meegenomen. Nu, weet ze diepgang aan te brengen door de zorgvraag te verbreden en de juiste specialisten in te zetten. Mensen zijn mondiger en willen weten waarom. Ze laten zich minder makkelijk sturen en willen inspraak en verduidelijking. Zoons en dochters werken en kinderen gaan naar kinderdagverblijven. Sociale controle? Meer oudere mensen die langer leven, ook met ziekzijn. Minder kinderen om voor ouders te zorgen en woonafstanden zijn groter. Meer techniek ook in de thuisverzorging. Doordat ze niet alles meer zelf hoeft te doen ligt de nadruk van dit moment ook veel meer op vaardigheid van coördineren, maar ook signaleren. 12

De wijkverpleegkundige in actie Doelen -interventies opstellen prioriteren Familie-Gezin Faciliterend: CIZ Surplus Zorgburostip Specialisten WMO etc. Problemen inventariseren Duurzame inzet zorg en coördinatie Betrokkenen De wijkverpleegkundige werkt volgens een vaste methodiek. Hierbij staan de klant en zijn systeem centraal en er is respect voor eigen keuzes. De methodiek helpt de wijkverpleegkundige verschillende problemen in kaart te brengen: de verpleegkundige diagnose wordt gesteld. Hierbij worden 13 levensverrichtingen bekeken als ook het huishoudelijk functioneren en het gezinssysteem. Tijdens dit gesprek wordt de client zich bewust van zijn/haar problemen wat confronterend is, maar wat wel tot een mate van bewustwording leid. Hier wordt het reactiveringssysteem van de client opnieuw gestart. De problemen die opgelost kunnen worden en/of verkleind kunnen worden krijgen doelen en acties gekoppeld. Voor de doelen worden termijnen gesteld. De doelen worden volgens afgesproken frequentie geevalueerd (met klant en betrokkenen) en bijgesteld. De verbetercirkel is gestart en de client werkt actief mee. Is dit niet het geval dan kan dit aangetoond en inzichtelijk gemaakt worden. Naast het klantsysteem is er een faciliterende organisatie waarvanuit de wijkverpleegkundige zorg regelt. Dit kan op afstand vanuit een huisartsenpost middels een consultatief model. Ook binnen de fasciliterende organisatie heeft men klant gerichte focus nodig om geen tegengestelde belangen te genereren. Produktgericht denken is absoluut fout en dus organisatorisch onmogelijk. Evaluatie

Het vak Respect voor keuzes Beroepscode Respect voor individu Ondersteuning zorgvrager en systeem Stimulator zelfzorgvermogen en eigen kracht Spil in de 3hoek van zorg welzijn en wonen wenselijkheid Beroepscode Professionele standaard Veilig werken Kosten zorg Continuïteit organisatie Preventie? Plezier in werk? Complexere problematiek Werkdruk verhogend werkelijkheid

De uitdaging De klant wil de wijkzuster terug Hoe brengen we de wijkzuster terug Door te doen waar we voor opgeleid zijn Bezuinigingen niet als excuus te gebruiken Te laten zien wat we doen

Maatschappelijke waarde Mensen houden zicht en grip op hun eigen situatie Mensen blijven actief, ook met beperkingen Mensen blijven meedoen binnen hun mogelijkheden Zware zorg wordt uitgesteld, beperkt of voorkomen Omgeving van cliënt krijgt zinvolle rol Belangrijk in het geheel van de maatschappelijke waarde is de ondersteuning van de eigen kracht van het individuele systeem.