Nieuwe Scheikunde en rubrics, leren combineren

Cherry Bas-Ott CBs@jpthijsse.nl

Kennedy Tielman K.Tielman@fontys.nl

Stand van zaken Nieuwe Scheikunde: Eindtermen zijn aangepast, modules zijn ontwikkeld; van docenten wordt nu context- gericht onderwijs verwacht. Wat niet is veranderd: Betrokkenen eisen een gedegen onderbouwing van de beoordeling, hoe kom je aan “het cijfer”.  Wat doe je als docent met eindtermen die moeilijk in een gewone toets te vangen zijn?

Welke eindtermen Nieuwe Scheikunde zijn moeilijk in een gewone toets te toetsen? Discussie in groepjes welke eindtermen lastig in een “gewone” toets te vangen zijn.

Welke eindtermen Nieuwe Scheikunde zijn moeilijk in een gewone toets te vangen? die zowel kennis, houding en/of vaardigheden bevatten. - die een persoonlijke mening of belangstelling vragen. die een onderzoekscomponent bevatten.

Welke eindtermen komen volgens deze werkgroep in aanmerking Welke eindtermen komen volgens deze werkgroep in aanmerking? Aantal groepen die voor deze eindterm kiezen weergegeven (per groep 4 docenten) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 A B - C D 1+ ?? E F G H V O

Rubrics beoordelingen kunnen een uitkomst bieden. Wat zijn rubrics? Op het JPT zijn vele versies in omloop.

Vraag…….. Wie heeft er schoolbreed een stramien voor het opstellen van rubricsbeoordelingen?

Aan welke voorwaarden “moeten” de rubricsbeoordelingen voldoen om de eindtermen te kunnen beoordelen die in “gewone” toetsen meestal niet worden getoetst? Discussie in groepjes aan welke voorwaarden rubrics “moeten” voldoen

- Toetst elke rubric één vaardigheid? - Soort beoordelingscriteria. - Lengte analytische schaal. - Laagste en hoogst niveau bepalen. - Formulering. - Houd eventueel rekening met competentievelden.

Handvatten rubrics - Toets bij voorkeur één vaardigheid per rubric. - Neem een even aantal beoordelingsniveaus. - Beschrijf de beoordelingscriteria kort en bondig. - Houd het schema overzichtelijk op één A4-tje. - Maak een waarderingsschaal van hoog naar laag. - Plaats de eindterm bij voorkeur op het hoogste niveau. - Laat het laagste niveau overeenkomen met de klas die net is afgesloten. - Formuleer positief van aard. Bron: J. Kerkhoffs, E. Stark, T. Zeelenberg, Rubrics als beoordelingsinstrument voor vaardigheden, 2006

Bij toepassing voor meerdere vakken kan rekening gehouden worden met de competentievelden. Elk vak is opgebouwd uit deze competentievelden. Competentievelden worden internationaal gebruikt bij onderwijsherzieningen en als basis bij het ontwikkelen van lesprogramma’s.

Competentievelden Ook bekend als de ‘Dublin descriptoren’, waarin de vijf competentie velden worden onderscheiden. - Kennis en inzicht (knowledge and understanding) - Toepassen kennis en inzicht (applying knowledge and understanding) - Oordeelsvorming (making judgements) - Communicatie (communication) - Leervaardigheden (learning skills) Bron: H. Driessen Ontwerp van een leerlijn en toetslijn nieuwe scheikunde leerjaar 3 havo en vwo, 2006

Rubrics bieden meer mogelijkheden in de geest van Nieuwe Scheikunde

Keuze mogelijkheden inbouwen Eén van de uitgangspunten binnen het project Nieuwe Scheikunde: Maak een examenprogramma op hoofdlijnen, met daarin ruimte voor nieuwe ontwikkelingen en eigen keuzes van docent(e) of leerling. Eén van de redenen dat Nieuwe Scheikunde wordt geïntroduceerd is dat ontwikkelingen op het gebied van wetenschap en techniek zorgen ervoor dat kennis snel veroudert. De behoefte aan mensen die breed inzetbaar zijn en specifieke kennis snel eigen kunnen maken wordt groter. Bron: J. Apotheker et al, Scheikunde in de dynamiek van de toekomst, 2010 Snel nieuwe kennis kunnen aanleren en kunnen inspelen op veranderende omstandigheden, gekoppeld is aan de ontwikkeling van de identiteit van een leerling. Bron: P. Adriaenssens Van hieraf mag je gaan over het opvoeden van tieners, 2000 Een juiste ontwikkeling van de identiteit geeft openheid voor nieuwe inzichten. Inzichten die verbonden zijn aan een keuzebiografie georiënteerde levenswijze. Bron: M. duBois-Reymond, Jongeren en hun keuzes, 1998

Voorbeeld ter inspiratie hoe keuzes kunnen worden ingebouwd Eindterm Subdomein A4: Studie en beroep De kandidaat kan aangeven op welke wijze natuurwetenschappelijke kennis in studie en beroep worden gebruikt en kan mede op basis daarvan zijn belangstelling voor studies en beroepen onder woorden brengen. Leerling heeft de mogelijkheid zelf een studierichting of beroep uit te werken

Aansluiting vergemakkelijken Eén ander uitgangspunt binnen het project Nieuwe Scheikunde: Laat zien dat het nieuwe scheikundeprogramma aansluit en blijft aansluiten op de grote vragen van de 21e eeuw. Rubrics beoordelingen kunnen zonder al te drastische wijzigingen steeds worden gebruikt ongeacht de onderwerpen.