Verkeersveiligheid Ir Adriaan Walraad MBA Docent verkeersveiligheid NHTV Allround beleidsmedewerker mobiliteitsstrategie BRU Consultant Walraad Verkeersadvisering BV Ir Adriaan Walraad MBA Docent verkeersveiligheid NHTV Allround beleidsmedewerker mobiliteitsstrategie BRU Consultant Walraad Verkeersadvisering BV

...welkom!...  Terugblik  Vragen  Programma van vandaag  Terugblik  Vragen  Programma van vandaag

Nuances!  Onveiligheid= risico x expositie?  Hoe meet je risico?  Expositie- van wie?  Risicokencijfers  De top bedwongen  Onveiligheid= risico x expositie?  Hoe meet je risico?  Expositie- van wie?  Risicokencijfers  De top bedwongen

Expositie en risico

Nederland in Europa

Nederland in de wereld...  Mondiaal jaarlijks ca doden  Groei verkeersdoden  Zuid azie: +144%  Oost azie: +80%  Afrika zuid: +80%  Middenoosten/ Afrika noord: +68%  Zuid Amerika/Carribean: +48%  Europa/ Centraal azie: +18%  Wereld totaal: +66%  ‘rijke landen’: -28% expositie hoog maar ongevalsratio en ernstratio laag  Mondiaal jaarlijks ca doden  Groei verkeersdoden  Zuid azie: +144%  Oost azie: +80%  Afrika zuid: +80%  Middenoosten/ Afrika noord: +68%  Zuid Amerika/Carribean: +48%  Europa/ Centraal azie: +18%  Wereld totaal: +66%  ‘rijke landen’: -28% expositie hoog maar ongevalsratio en ernstratio laag

Trends in de toekomst  Vergrijzing  Groei personenverkeer, groei goederenvervoer  Multiculturele samenleving  Internationalisering  Technologie  Relatie burger-overheid  Vergrijzing  Groei personenverkeer, groei goederenvervoer  Multiculturele samenleving  Internationalisering  Technologie  Relatie burger-overheid

Maatschappelijke kosten  Enkele miljarden filekosten  13% daarvan door verkeersonveiligheid  12,3 miljard kosten onveiligheid (2003)  Verkeersdode:  Ziekenhuisslachtoffer:  SEH:7.909  Licht letsel: 4618  Enkele miljarden filekosten  13% daarvan door verkeersonveiligheid  12,3 miljard kosten onveiligheid (2003)  Verkeersdode:  Ziekenhuisslachtoffer:  SEH:7.909  Licht letsel: 4618

Nuances  Beleid  Efficientste doelstelling: Absoluut/ Relatief  Is het streven gericht op minimalisatie van het totaal aantal slachtoffers?  Of moeten alle verkeersdeelnemers een zeker veiligheidsniveau (c.q. een maximaal risico) geboden krijgen?  Is de dominante groep of juist de meest kwetsbare groep maatgevend voor beleid?  Beleid  Efficientste doelstelling: Absoluut/ Relatief  Is het streven gericht op minimalisatie van het totaal aantal slachtoffers?  Of moeten alle verkeersdeelnemers een zeker veiligheidsniveau (c.q. een maximaal risico) geboden krijgen?  Is de dominante groep of juist de meest kwetsbare groep maatgevend voor beleid?

Europees Beleid  Beperkt…  Onveiligheid kost Europa € /jr  Wel beleden, maar: politiek gevoelig!  Wel: veiliger voertuigen en infrastructuur  Geen budget van betekenis  Doelstelling -50% op Europees niveau  Beperkt…  Onveiligheid kost Europa € /jr  Wel beleden, maar: politiek gevoelig!  Wel: veiliger voertuigen en infrastructuur  Geen budget van betekenis  Doelstelling -50% op Europees niveau

Europees Actieprogramma Verkeersveiligheid (2003)  Voor de steeds grotere mobiliteit wordt een hoge prijs betaald elk jaar brengen ongevallen met lichamelijk letsel ruim doden en gewonden met zich mee.  De kosten van dit bloedbad, zowel direct als indirect,worden geschat op 160 miljard EUR, ofwel 2 % van het BNP van de EU  Voor de steeds grotere mobiliteit wordt een hoge prijs betaald elk jaar brengen ongevallen met lichamelijk letsel ruim doden en gewonden met zich mee.  De kosten van dit bloedbad, zowel direct als indirect,worden geschat op 160 miljard EUR, ofwel 2 % van het BNP van de EU

Eur. programma Verk.veiligheid  EU: aantal doden in 2010 halveren t.o.v. 2000, dus levens redden  Oorzaken:  Te hoge en onaangepaste snelheden, die een rol spelen bij ongeveer eenderde van het aantal dodelijke en ernstige ongevallen  Gebruik van alcohol of drugs, of vermoeidheid. Automobilisten met een te hoog alcoholpromillage zijn elk jaar verantwoordelijk voor ongeveer doden.  Het niet gebruiken van veiligheidsgordels of een valhelm is een factor die in belangrijke mate bijdraagt tot de ernst van de ongevallen. Hier kunnen elk jaar bijna levens mee worden gered  Voertuigen die bij een botsing onvoldoende bescherming bieden. Uit de analyse van ongevallen blijkt dat de helft van het aantal letselgevallen met dodelijke afloop of blijvende invaliditeit voorkomen zou kunnen worden  Plaatsen met een hoog ongevallenrisico (black spots).  De niet-naleving van de rij- en rusttijden in het beroepsvervoer  Slechte zichtbaarheid van andere weggebruikers of onvoldoende zichtveld van de bestuurder. Alleen al het ontbreken van zicht in de dode hoek naar achteren is elk jaar verantwoordelijk voor 500 doden.  EU: aantal doden in 2010 halveren t.o.v. 2000, dus levens redden  Oorzaken:  Te hoge en onaangepaste snelheden, die een rol spelen bij ongeveer eenderde van het aantal dodelijke en ernstige ongevallen  Gebruik van alcohol of drugs, of vermoeidheid. Automobilisten met een te hoog alcoholpromillage zijn elk jaar verantwoordelijk voor ongeveer doden.  Het niet gebruiken van veiligheidsgordels of een valhelm is een factor die in belangrijke mate bijdraagt tot de ernst van de ongevallen. Hier kunnen elk jaar bijna levens mee worden gered  Voertuigen die bij een botsing onvoldoende bescherming bieden. Uit de analyse van ongevallen blijkt dat de helft van het aantal letselgevallen met dodelijke afloop of blijvende invaliditeit voorkomen zou kunnen worden  Plaatsen met een hoog ongevallenrisico (black spots).  De niet-naleving van de rij- en rusttijden in het beroepsvervoer  Slechte zichtbaarheid van andere weggebruikers of onvoldoende zichtveld van de bestuurder. Alleen al het ontbreken van zicht in de dode hoek naar achteren is elk jaar verantwoordelijk voor 500 doden.

Stand van zaken 2006  Door nieuwe lidstaten doel aangepast: van naar in 2010  2005: : Tempo daling is onvoldoende.  Actieprogramma met kracht uitvoeren  EU zal lidstaten hierop aanspreken  Door nieuwe lidstaten doel aangepast: van naar in 2010  2005: : Tempo daling is onvoldoende.  Actieprogramma met kracht uitvoeren  EU zal lidstaten hierop aanspreken

RijksBeleid  Historisch perspectief  ‘60: regelgeving  ‘70: uitbouw autosnelwegen  ‘80: gedragsbeinvloeding, taakstelling SVV II (-25% slachtoffers), MPV II (speerpunten)  ‘90: MPV III (curatief en preventief), Duurzaam Veilig  Historisch perspectief  ‘60: regelgeving  ‘70: uitbouw autosnelwegen  ‘80: gedragsbeinvloeding, taakstelling SVV II (-25% slachtoffers), MPV II (speerpunten)  ‘90: MPV III (curatief en preventief), Duurzaam Veilig

Rijksbeleid  Duurzaam Veilig: aan herziening toe  Nota Mobiliteit  Decentralisatie, rijk doet nog zaken als: gedragsbeinvloeding, voertuigtechnologie, instrumenten voor veilig goederenvervoer, gezondheidszorg  Doelstelling 2010: -15% doden, -7,5% gewond, t.o.v  Doelstelling 2020: -40% doden, -30% gewond, t.o.v  Nog eens extra aangescherpt  Duurzaam Veilig: aan herziening toe  Nota Mobiliteit  Decentralisatie, rijk doet nog zaken als: gedragsbeinvloeding, voertuigtechnologie, instrumenten voor veilig goederenvervoer, gezondheidszorg  Doelstelling 2010: -15% doden, -7,5% gewond, t.o.v  Doelstelling 2020: -40% doden, -30% gewond, t.o.v  Nog eens extra aangescherpt

Ambities Nederlands beleid strategie  Nederland moet wereldkampioen verkeersveiligheid blijven  Voortbouwen op succes, permanente verbetering  Pijlers: samenwerken, integraal, duurzaam veilig  Lijnen: generieke maatregelen, specifieke aandachtsgebieden  Bescherming kwetsbaren, aanpak veroorzakers  Innovatie  Nederland moet wereldkampioen verkeersveiligheid blijven  Voortbouwen op succes, permanente verbetering  Pijlers: samenwerken, integraal, duurzaam veilig  Lijnen: generieke maatregelen, specifieke aandachtsgebieden  Bescherming kwetsbaren, aanpak veroorzakers  Innovatie

Rijksbeleid  Duurzaam Veilig: in een duurzaam veilig verkeerssysteem is de kans op ongevallen door de vormgeving van de infrastructuur bij voorbaat al drastisch beperkt. Voor zover er nog ongevallen gebeuren, is het proces dat de ernst van ongevallen bepaalt, zodanig geconditioneerd dat ernstig letsel nagenoeg is uitgesloten

rijksbeleid  Vier pijlers van Duurzaam Veilig  Veilige inrichting wegennet (self explaining roads)  Veilig mobiliteitsbeeld (veilige vervoersconcepten)  Veilige ruimtelijke ordening (ordenen van functies)  Veilig gedrag (Engineering- Education- Enforcement)  Vier pijlers van Duurzaam Veilig  Veilige inrichting wegennet (self explaining roads)  Veilig mobiliteitsbeeld (veilige vervoersconcepten)  Veilige ruimtelijke ordening (ordenen van functies)  Veilig gedrag (Engineering- Education- Enforcement)

Duurzaam veilig  De kans op ongevallen bij voorbaat al drastisch beperkt  Voor zo ver er nog ongevallen gebeuren, is ernstig letsel nagenoeg uitgesloten  Veilig  Inrichting  Mobiliteitsbeeld  Ruimtelijke ordening  Gedrag  De kans op ongevallen bij voorbaat al drastisch beperkt  Voor zo ver er nog ongevallen gebeuren, is ernstig letsel nagenoeg uitgesloten  Veilig  Inrichting  Mobiliteitsbeeld  Ruimtelijke ordening  Gedrag

Duurzaam Veilig (Vervolg)  Functionaliteit  Homogeniteit (wegcategorisering)  Voorspelbaar verkeersgedrag  Denk aan  Grote verblijfsgebieden  Ritten zo kort mogelijk  Kort deel van de rit over onveilige wegen  Aantrekkelijkste route ook de veiligste  Functionaliteit  Homogeniteit (wegcategorisering)  Voorspelbaar verkeersgedrag  Denk aan  Grote verblijfsgebieden  Ritten zo kort mogelijk  Kort deel van de rit over onveilige wegen  Aantrekkelijkste route ook de veiligste

Duurzaam Veilig: startprogramma  Categoriseringsplannen  30/ 60 zones  BOR  VBVR  Voorrang verkeersaders  Uniformering rotondes  Verkeersveiligheidsaudit  Kennisoverdracht  Categoriseringsplannen  30/ 60 zones  BOR  VBVR  Voorrang verkeersaders  Uniformering rotondes  Verkeersveiligheidsaudit  Kennisoverdracht

Door met duurzaam veilig  Functionaliteit  Homogeniteit  Herkenbaarheid  Vergevingsgezindheid  Statusonderkenning  Functionaliteit  Homogeniteit  Herkenbaarheid  Vergevingsgezindheid  Statusonderkenning

Thema’s binnen Door met Duurzaam Veilig  Infra  Voertuig  Its  Educatie  Regelgeving en handhaving  Snelheidsbeheersing  Alcohol en drugs  Jongeren  Voetgangers en fietsers  Gemotoriseerde tweewielers  Goederenvervoer  Infra  Voertuig  Its  Educatie  Regelgeving en handhaving  Snelheidsbeheersing  Alcohol en drugs  Jongeren  Voetgangers en fietsers  Gemotoriseerde tweewielers  Goederenvervoer

organisatie  Rijk  Decentrale overheden (provincie, gemeentes, kaderwetgebieden, waterschappen)  CROW/ infopunt Duurzaam Veilig  SWOV  KpVV  ROV’s/ POV’s  Opleidingen  Rijk  Decentrale overheden (provincie, gemeentes, kaderwetgebieden, waterschappen)  CROW/ infopunt Duurzaam Veilig  SWOV  KpVV  ROV’s/ POV’s  Opleidingen

Organisatie (Vervolg)  VVN/ 3VO/ VVN  Politie/ OM  OV-bedrijven  Fietsersbond, TLN en andere belangenbehartigers  Bewonersinitiatieven  Klachten: gratis advies  VVN/ 3VO/ VVN  Politie/ OM  OV-bedrijven  Fietsersbond, TLN en andere belangenbehartigers  Bewonersinitiatieven  Klachten: gratis advies

Organisatie (vervolg)  Sociaal-economische ontwikkelingen  Ruimtelijke ontwikkelingen  PM: De rol van internet!  Ken uw internet-sites  Sociaal-economische ontwikkelingen  Ruimtelijke ontwikkelingen  PM: De rol van internet!  Ken uw internet-sites

decentralisatie  Centraal wat centraal moet, decentraal wat decentraal kan  Gedragsbeinvloeding  Voertuigtechnologie  Instrumenten goederenvervoer  Samen optrekken in de gezondheidszorg  Maar: middelen ook gedecentraliseerd?  En: de bijbehorende organisatie op orde?  En: praktijk weerbarstiger, vereist vaak een pragmatische insteek  Centraal wat centraal moet, decentraal wat decentraal kan  Gedragsbeinvloeding  Voertuigtechnologie  Instrumenten goederenvervoer  Samen optrekken in de gezondheidszorg  Maar: middelen ook gedecentraliseerd?  En: de bijbehorende organisatie op orde?  En: praktijk weerbarstiger, vereist vaak een pragmatische insteek

decentralisatie  Bijzondere vervoerswijzen  Landbouwverkeer  Openbaar vervoer  Hulpdiensten  Goederenvervoer  Bijzondere vervoerswijzen  Landbouwverkeer  Openbaar vervoer  Hulpdiensten  Goederenvervoer

Gemeentelijk beleid  Klachten: gratis advies?  Wegen met hoge verkeersdruk of wijken met doorgaand verkeer  Aantallen of ernst van ongevallen per weglengte  Kenmerken van de wegen en omgevingstypologieen  Klachten: gratis advies?  Wegen met hoge verkeersdruk of wijken met doorgaand verkeer  Aantallen of ernst van ongevallen per weglengte  Kenmerken van de wegen en omgevingstypologieen

Bijzondere doelgroepen  Hulpdiensten  Goederenvervoer  Openbaar vervoer  etc…  Hulpdiensten  Goederenvervoer  Openbaar vervoer  etc…