Geluidslandschappen en hun kwaliteitsindicatoren. Dick Botteldooren Bert De Coensel Acoustics group, Department Information Technology, Ghent University, Belgium

Overzicht 1.Geluidslandschappen (soundscapes), wat? 2.Categoriseren, inventariseren, beschermen. 3.Geluidslandschappen, zo veel meer dan geluidsniveaus alleen. 4.Wat doe je hiermee in de praktijk? 5.Slotbedenking.

Geluidslandschappen, wat? Diversiteit, diversiteit, diversiteit Dominatie van verkeer Koelinstalaties, ventilatie,... Geglobaliseerde, Hollywood soundscapes Geluidslandschap als deel van de identiteit van een buurt Geluidslandschappen en gezondheid? Restaurerend effect van “natuurlijk” geluid

Categoriseren, inventariseren, beschermen Hoe categoriseer je geluidslandschappen? Meten Bevragen van mensen  Benoemen van geluiden: auto’s, mensen, vogels,...  Holistisch: gezoem, gepiep, geroezemoes,...  Beoordelend: natuurlijk, stresserend, rustgevend, saai, dynamisch,... Fysische karakeristieken  Geïnspireerd door wat je kan horen Clusteren

Categoriseren : voorbeeld SOM SOM (self organising map) SOM = neuraal netwerk specifiek geschikt voor clusteren Identificeert drie groepen op basis van dynamiek (1/f) U = urban R = rural M = music N = natural S = speech W = white noise 1.muziek en complexe systemen 2.voorspelbaar op lange termijn 3.trage variaties op alle tijdsschalen

Categoriseren : voorbeeld mierenkolonie Artificiële mieren clusteren geluidslandschappen Oppikken en neerleggen bij gelijkaardig object Rekening houden met: geluidsspectrum, distributie van amplitudes, spectrum van amplitudefluctuaties Vergelijking clusters met enquêteresultaten (Stockholm data: 1116 deelnemers)

Beschermen Sommige geluidslandschappen zijn zo uniek dat bescherming aan te raden is Hoe passen stiltegebieden in dit plaatje? Een stiltegebied is een klasse van geluidslandschap die zo zeldzaam is geworden dat bescherming noodzakelijk wordt. Unieke kenmerken van een stiltegebied zijn stilte en rust. Context Ervaring Restaurerend vermogen

Overzicht 1.Geluidslandschappen (soundscapes), wat? 2.Categoriseren, inventariseren, beschermen. 3.Geluidslandschappen, zo veel meer dan geluidsniveaus alleen. 4.Wat doe je hiermee in de praktijk? 5.Slotbedenking.

Wat is stil? Waarin zit het verschil tussen deze “stille” geluidslandschappen? ? ??

Ervaren van stilte Nog geen internationale consensus over indicatoren geluidsklimaat achtergrond, steeds aanwezig geluidsgebeurtenissen Hoe ervaren Invloed op geluidsklimaat Verbale beschrijving Akoestische beschrijving basiskwaliteit stil / niet stil verstoring / accentuering holistisch, onbewust, beïnvloedt algemeen welbehagen bewust, herkenning, cognitieve associatie rustgevend-enerverend, stil-luid, dof-scherp, omhullend-op afstand,... benoeming bron, luid-stil, plots, impulsachtig, tonaal,... L A50, spectrum, dynamiekL 1 sec, max, SEL, N emerg

Kwaliteitsindicatoren Multicriteria L Aeq alleen onvoldoende, maar geeft indicatie Verschillende types stiltegebieden Andere eisen aan stil stedelijk geluidslandschap Verschillende kwaliteitsniveaus: sterren Stiltegebied binnen bereik

Kwaliteitsindicatoren Laag achtergrondgeluidsniveau L A50 correleert met observaties Gebiedsvreemd geluid Meestal en op de meeste plaatsen Laat toe om af te bakenen L A50, 15min * ** *** QlQl Gebied: Dender-Mark Bron: wegverkeer 2004 Indicator: L A50 *** ** * INTEC-UGent, aug 2006 N !!!

Kwaliteitsindicatoren Beoordeling stilte door bezoeker Grondiger onderzoek via enquête, enkele locaties stilte* ** *** QlQl !

Kwaliteitsindicatoren Natuurlijke dynamiek ML1 meet de mate waarin de fluctuaties van het geluidsniveau een muziek-dynamiek volgen Niet in Vlaamse kernset ML1****** QlQl Gebied: Dender-Mark Bron: wegverkeer 2004 Indicator: ML1 *** ** * INTEC-UGent, aug 2006 N !!

Kwaliteitsindicatoren Horen gebiedsvreemd geluid door bezoeker Gebiedsvreemd kan bevraagd worden of op voorhand vastgelegd Combineer waarnemen, luidheid, gebiedseigenheid horen* ** *** QlQl Gebied: Dender-MarkINTEC-UGent, aug 2006 !!

Kwaliteitsindicatoren Aantal gemeten gebiedsvreemde geluidsevents in 15 minuten Criterium event: 3dB(A) boven L A50 gedurende ten minste 3 opeenvolgende seconden Geschikt voor detailstudie en eventueel afbakenen N cn * ** *** QlQl !!

Kwaliteitsindicatoren Geschiktheid geluidsklimaat Verfijnder dan rechstreekse stiltevraag Stil, natuurlijk, rustgevend, niet storend... middelen Goede kandidaat voor internationale standardisatie sd* ** *** QlQl !!!

Kwaliteitsindicatoren Voldoende groot congruent geheel Natuurlijke, biologische en landschappelijke waarde oppervlakte* ** *** QlQl 10 N-/L-waarde****** QlQl laagmediumhoog ! !!

Overzicht 1.Geluidslandschappen (soundscapes), wat? 2.Categoriseren, inventariseren, beschermen. 3.Geluidslandschappen, zo veel meer dan geluidsniveaus alleen. 4.Wat doe je hiermee in de praktijk? 5.Slotbedenking.

In de praktijk In kaart brengen Onderbouwd dossier geeft hogere geloofwaardigheid Argument in ruimtelijk beleid Hulpmiddel voor meerwaarde zoekende recreant Beschermen Passief ontwerp geluidsklimaat Actief ontwerp geluidsklimaat verstoring stilteplek stiltelandschap

In de praktijk In kaart brengen Beschermen Is NIET omheinen Geïntegreerd in een beleid dat de lokale eigenheid in de verf zet Mobiliteitsplan, Mer, Mober, “Geluidstoets” Passief ontwerp geluidsklimaat Actief ontwerp geluidsklimaat

In de praktijk In kaart brengen Beschermen Passief ontwerp geluidsklimaat Herinrichten wegen Organisatie regionale mobiliteit Geschikte natuurontwikkeling, parkontwerp Gepast ontsluiten Actief ontwerp geluidsklimaat

In de praktijk In kaart brengen Beschermen Passief ontwerp geluidsklimaat Actief ontwerp geluidsklimaat Water Aantrekken natuurlijke, gebiedseigen geluiden Akoestische sculpturen

Overzicht 1.Geluidslandschappen (soundscapes), wat? 2.Categoriseren, inventariseren, beschermen. 3.Geluidslandschappen, zo veel meer dan geluidsniveaus alleen. 4.Wat doe je hiermee in de praktijk? 5.Slotbedenking.