Workshop vernieuwd toezicht Vo-raadcongres 14 maart 2013 Inspectie van het onderwijs: Fije Hooglandt Amstelveen College: Rob Kersing

Ter inleiding: Wat legitimeert en begrenst toezicht? De grondwet + de sectorwet én De wet op het onderwijstoezicht (WOT) Het toezichtkader: hierin staat wat we verstaan onder kwaliteit (waarderingskader) en de ‘spelregels’ hoe we die kwaliteit bepalen. 2

Dit plaatje is bedoeld om te laten zien dat proces een gelijkwaardige positie krijgt. Aan hand van dit plaatje kan ook verteld worden dat kwaliteitszorg niet meegenomen wordt bij ta bepaling in T2 , maar wel bij T3 om weer een basisarrangement te krijgen. 3

Wat hebben we vernieuwd? Positie opbrengsten Opbrengstenbeoordeling verrijkt Ruimte voor het verhaal achter de cijfers Bij kwaliteitsbepaling opbrengsten minder dominant Opbrengsten eenvoudiger te berekenen Dit is nog in ontwikkeling. Je kunt een voorschot daarop geven. 4

Wat hebben we vernieuwd? preventiever Eerder toezicht + stimuleren bestuurlijk vermogen Eerder toezicht Detectie van risicoscholen niet langer alleen op opbrengstoordelen! In gesprek met bestuur/schoolleiding Bestuurlijk vermogen bepaalt mee hoe toezicht wordt ingericht: Zijn risico’s herkend? Zijn goede maatregelen genomen?

Wat hebben we vernieuwd? Scherper Scherpere en meer valide oordelen Minder gericht op papieren werkelijkheid Meer variatie in onderzoeksvormen Voorbeeld bij streepje 1: geen taalbeleidsplan maar achterstandsbestrijding en indicatoren rond referentieniveaus. Voorbeeld streepje 2: lnn met ondersteuningsbehoefte in kaart brengen en volgen gedurende een dag. Vb 2 bevraging lnn 6

Wat hebben we vernieuwd? Nieuwe onderwerpen Leraarschap Bestuurlijk vermogen Zorgplicht (en ontwikkelingsperspectieven) Opbrengstgericht werken (aan achterstanden) Referentieniveaus Talent en excellentie 7

Wat hebben we vernieuwd? Stimulerend Indicatoren om eigen schoolambities mee in kaart te brengen Indicatoren om tot analyses te komen over achtergronden bij het kwaliteitsprofiel Stimulerend stelseltoezicht: Ieder onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel en een toezichtarrangement Communicatie gericht op: Wat gaat goed, wat kan beter en wat moet beter

Wat hebben we vernieuwd? Toezicht op maat Gebruik horizontale verantwoording Hoe onderzoeken we de kwaliteit? Op basis van gegevens horizontale verantwoording Op basis van eigen onderzoek (schoolbezoek) Meer toezicht op maat Wat onderzoeken we van de kwaliteit? Welke indicatoren we beoordelen sluit aan bij: Gesignaleerde risico’s/kenmerken Ambities Bij keuze maken we o.a. gebruik van horizontale verantwoording. Op maat kan door de wijze van beoordelen én door de selectie van wat we beoordelen. Om dat laatste beter toe te lichten en te laten zien hoe dat werkt, dienen de twee dia’s die erna volgen. 9

Onderzoek op maat Altijd het kernkader Aangevuld met indicatoren waar reden tot zorg is (gebaseerd op risicoanalyse) Verdiept met indicatoren Als diepere analyse nodig is Waarover ambities bestaan Waarover stelseluitspraken nodig zijn Voorbeeld: Leraarschap onderzoeken als blijkt dat de didactische kwaliteit heel matig is. 10

Nadere analyse + bestuursgesprek Amstelveencollege Nadere analyse + bestuursgesprek Rendement van de havo onder druk Een cultuur waarin leraren zich moeten verantwoorden over opbrengsten + opbrengststuring tot op het niveau van vakken en leraren Onderwijsproces in de klas enigszins een black box Vwo-leraren geven les op de havo. Onderzoeksvraag: Wat is de kwaliteit van het onderwijsproces en is het voldoende toegesneden op de specifieke behoeften van havo-leerlingen? Hoe functioneert de professionele ruimte op het Amstelveen College?

Opzet van het onderzoek Welke indicatoren? Amstelveencollege Opzet van het onderzoek Welke indicatoren? - Kernkader - aanbod wi + du (aspect 3) - complexe didactische vaardigheden (aspect 8) - professionele ruimte (aspect 14 + 15) Welke onderzoeksactiviteiten? Doelgroep bevraging (vragenlijst leerlingen) Volgen van een klas met kennis van de leerlingen

Vraag van de school: wat zien we niet goed genoeg? We zijn een groene school Er is geen reden om ons te bezoeken. Zelf gesignaleerd: Matige slagingspercentages Havo 2011 / relatief veel lesuitval en klachten ouders over de onderbouw Havo. Duits en wiskunde Havo. Daarom: pilotschool met de Havo.

Signalen uit de pilot - sterkten Met de leeropbrengsten en kwaliteitszorg is niets aan de hand

Toch ook in de pilot: zwakten Op een aantal andere terreinen is echter van alles aan de hand …

Activering: verbeterplan 2013 Rector: “Het oordeel van de inspectie is hard. Als dit een officiële beoordeling zou zijn, zouden wij zwak tot zeer zwak beoordeeld worden”. Eigen analyse leert dat aan de basis teveel begint te ontbreken: Actieplan De basis op orde 2013.

Wat doet de inspectie anders? Bevraging van leerlingen per afdeling door middel van een uitgebreide vragenlijst. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen. De basis op orde: Bevraging van leerlingen door middel van de vragenlijst Survey Monkey in 2012-2013. Koppeling gegevens kwaliteitszorg. Verschil: bevraging per docent, niet per afdeling. Lesbezoeken door teamleiders & bespreking van wat goed en minder goed gaat. Inrichting van intervisiegroepen.

Enquête via Voorbeeld enquêtevragen 'basis op orde'

Enquête via Enquêtevragen 'basis op orde‘ – spannend

Met het team aan de slag Het team stelt prioriteiten vast

Tijdpad: naar personeelsbeleid - 0-meting enquêtes - Verbeterplannen - Startgesprekken docenten Scholing Lesbezoeken 2e ronde lesbezoeken 2e ronde enquêtes Lesbezoeken; FG’s en POP’s – in mei/juni 2e meting

Vlootschouw: door/voor het MT Precair: personele gevolgen

Enquête wordt onderdeel kwaliteitszorg AC Rendementen: Rendement onderbouw per rapportvergadering; Rendement bovenbouw per rapportvergadering. Koppeling met advies BO en examenresultaat Focus: functioneren team Examencijfers: Input via: SOM /magister Inspectie Vensters Koppeling met secties op docentniveau Focus: functioneren sectie en vak Kwaliteit onderwijsproces Input via: Enquêtes Lesbezoek Intervisie Koppeling met personeelsbeleid Focus: individuele kwaliteit Bolletjes naar rechts ….

Dus: Wat hebben verbeterd? Evenwichtiger positie opbrengsten Preventiever + stimuleren positie bestuur Scherper + meer valide Nieuwe onderwerpen Toezicht op maat Wat willen nog verbeteren? - Opbrengstenbeoordeling (toegevoegde waarde + sociale opbrengsten) - Integratie financieel toezicht - Differentiatie in toezichtarrangementen