Verpleegkundige in de GGZ… echt (niet) voor mij ?! Hanneke Hoekstra 26 mei 2008

Opzet Probleemstelling Probleemstelling Literatuurstudie Literatuurstudie Hoe onderzocht? Hoe onderzocht? Wat gevonden? Wat gevonden? En nu? En nu?

Wat is het probleem? 6,9 % van alle Nederlanders heeft last van stemmingsstoornissen 6,9 % van alle Nederlanders heeft last van stemmingsstoornissen Jaarlijks krijgen een 1 e depressie. Jaarlijks krijgen een 1 e depressie. Jaarlijks 5% van alle volwassenen een beroep op de GGZ. Jaarlijks 5% van alle volwassenen een beroep op de GGZ.

Is deze verpleegkundige er straks ook nog voor u ?

Minder dan 10% van de hbo-V studenten INHOLLAND kiest voor GGZ differentiatie. Minder dan 10% van de hbo-V studenten INHOLLAND kiest voor GGZ differentiatie. Landelijk hetzelfde beeld Landelijk hetzelfde beeld Vergrijzing: dubbel probleem Vergrijzing: dubbel probleem

Probleemstelling Weinig HBO-V studenten kiezen voor de GGZ Weinig HBO-V studenten kiezen voor de GGZ De opleiding heeft weinig zicht op de keuzegedrag van studenten. De opleiding heeft weinig zicht op de keuzegedrag van studenten. De opleiding kan hierdoor onvoldoende gericht begeleiden bij de keuze De opleiding kan hierdoor onvoldoende gericht begeleiden bij de keuze

Literatuurstudie Studenten wijzen een patiëntengroep af op basis van negatieve beelden. Studenten wijzen een patiëntengroep af op basis van negatieve beelden. (Happell 1999) Onbekend maakt onbemind ( Happell 1999b) Onbekend maakt onbemind ( Happell 1999b) Bij start van de opleiding reeds sterke beelden (Stevens en Dulhunty 1997) Bij start van de opleiding reeds sterke beelden (Stevens en Dulhunty 1997)

Beelden kunnen positiever worden door training en opleiding (Happell & Rusworth 2000, Lam et al 1993, Keane 1991)) Beelden kunnen positiever worden door training en opleiding (Happell & Rusworth 2000, Lam et al 1993, Keane 1991)) Positievere beelden leiden niet tot een positieve keuze om te werken in de GGZ (Happell & Rusworth 2000) Positievere beelden leiden niet tot een positieve keuze om te werken in de GGZ (Happell & Rusworth 2000)

‘Fnuikende’ beelden GGZ is saai en deprimerend GGZ is saai en deprimerend (Rusworth & Happell 2000) (Rusworth & Happell 2000) Maatschappelijk beeldvorming negatief Maatschappelijk beeldvorming negatief (Moir & Abraham 1996)(Moir & Abraham 1996) Gevoelens van angst en wantrouwen Gevoelens van angst en wantrouwen (Happell & Rushworth 2000)(Happell & Rushworth 2000)

Sterk wensbeeld ( Foskett & Hemsley-Brown 1998) De verpleegkundige als … te worden

Kortom … Beelden kloppen niet altijd met de werkelijkheid Beelden kloppen niet altijd met de werkelijkheid Studenten doen wel keuzes op basis van deze beelden….. Studenten doen wel keuzes op basis van deze beelden…..

Doelstelling Aanbevelingen aan HBO-V opleiding Aanbevelingen aan HBO-V opleiding LeerplanLeerplan BegeleidingBegeleidingZodat… …studenten een weloverwogen keuze kunnen maken …de uitstroom naar de GGZ vergroot wordt

Inzicht Beelden Beelden Herkomst beelden Herkomst beelden Invloed beelden op differentiatiekeuze Invloed beelden op differentiatiekeuze

Design Kwantitatief vooronderzoek Kwantitatief vooronderzoek vragenlijst onder alle 1 e jaars INHOLLAND (n=100)vragenlijst onder alle 1 e jaars INHOLLAND (n=100) Kwalitatief hoofdonderzoek Kwalitatief hoofdonderzoek Interviews met 8 studentenInterviews met 8 studenten

Vragenlijst jaar (91%) jaar (91%) Respons 83% Respons 83% Nog geen stages in de GGZ Nog geen stages in de GGZ 88% zegt NEE tegen differentiatie GGZ 88% zegt NEE tegen differentiatie GGZ

Interviews Met 8 studenten met een negatieve keuze GGZ Met 8 studenten met een negatieve keuze GGZ 1 uur 1 uur Semigestructureerd aan de hand van een topiclijst Semigestructureerd aan de hand van een topiclijst

In de interviews Welke beelden heb je over: Welke beelden heb je over: Welke verpleegkundige je wilt zijn (wensbeeld)Welke verpleegkundige je wilt zijn (wensbeeld) Patiënten in de GGZPatiënten in de GGZ Het werken in de GGZHet werken in de GGZ Hoe kom je aan die beelden? Hoe kom je aan die beelden? Welke invloed hebben die beelden op je differentiatiekeuze? Welke invloed hebben die beelden op je differentiatiekeuze?

Wensbeeld 1 Snel probleemoplossend handelen Snel probleemoplossend handelen Snelle resultaten Snelle resultaten Iets kunnen wat een leek niet kan Iets kunnen wat een leek niet kan Verpleegtechnisch handelen Verpleegtechnisch handelen

Wensbeeld 2 Graag intensief contact opbouwen met mensen Graag intensief contact opbouwen met mensen Iets kunnen betekenen voor mensen Iets kunnen betekenen voor mensen Helpen van mensen die opgesloten zitten in zichzelf Helpen van mensen die opgesloten zitten in zichzelf

Beelden over patiënten Gekke mensen Gekke mensen Geen communicatie mogelijk Geen communicatie mogelijk Stille mensen die het moeilijk hebben Stille mensen die het moeilijk hebben Opgesloten in zichzelf Opgesloten in zichzelf Oude mensen Oude mensen Griezels Griezels Agressief Agressief

Beelden vervolg Niet of nauwelijks behandelbaar Niet of nauwelijks behandelbaar Daklozen en verslaafden Daklozen en verslaafden Of … helemaal geen beelden

Werken in de GGZ Veel variatie in het werk Veel variatie in het werk

Werken in de GGZ

Herkomst beelden ? Media Media Straat Straat Opvoeding & religieuze achtergrond Opvoeding & religieuze achtergrond School School Stage Stage

Bij alle respondenten Angst voor de agressieve patiënt Angst voor de agressieve patiënt Geen kennis / geen stage Geen kennis / geen stage Specifieke competenties nodig: Benodigde competenties niet op school te ontwikkelen Specifieke competenties nodig: Benodigde competenties niet op school te ontwikkelen

Typen Type 1 Weet niet Type 1 Weet niet Type 2 Type 2 Behoefte georiënteerde verpleegkundige (resultaat) TYPE 3 TYPE 3 Interactie georiënteerde verpleegkundige (interactie )

Invloed type 1 Geen beelden Geen beelden Overheersend andere zorgcategorie Overheersend andere zorgcategorie Kiest voor wat hij kent en niet voor wat hij niet kent Kiest voor wat hij kent en niet voor wat hij niet kent Sterk idee van de verpleegkundige (A) Sterk idee van de verpleegkundige (A)

Type 2 Geen behandelresultaat Geen behandelresultaat Wensbeeld niet te behalen in de GGZ Wensbeeld niet te behalen in de GGZ Aanzien / status Aanzien / status Niet de juiste eigenschappen Niet de juiste eigenschappen Niet omgaan met onvoorspelbaar gedrag Niet omgaan met onvoorspelbaar gedrag Gericht op technisch handelen Gericht op technisch handelen

Invloed type 3 Niet stevig genoeg in de schoenen Niet stevig genoeg in de schoenen Angst niet voldoende afstand te kunnen nemen Angst niet voldoende afstand te kunnen nemen Te weinig levenservaring Te weinig levenservaring Denkt dit niet op school te kunnen leren Denkt dit niet op school te kunnen leren

Conclusies Stereotype & negatieve beelden Stereotype & negatieve beelden Dezelfde beelden hebben verschillende invloed op de keuze Dezelfde beelden hebben verschillende invloed op de keuze Sommigen studenten zijn niet geschikt voor de GGZ Sommigen studenten zijn niet geschikt voor de GGZ

Aanbevelingen 1. Zorgen voor een juiste beeldvorming 2. Bewustwording 3.Onderzoeken van de gedragdeterminanten bij studenten (maatwerktrajecten) 4. Stagebeleid 5. Bijscholing

In het curriculum Voldoende theorie en vaardigheden Voldoende theorie en vaardigheden Lezen van verhalen/ autobiografie Lezen van verhalen/ autobiografie Werken met ervaringsdeskundigen en clientenbelangenbureau Werken met ervaringsdeskundigen en clientenbelangenbureau Verplichte of gerichte stage GGZ Verplichte of gerichte stage GGZ Bewustwording Bewustwording Keuzebegeleiding Keuzebegeleiding

Keuzebegeleiding Onderzoek naar keuzemotieven Onderzoek naar keuzemotieven Maatwerk op de keuzemotieven (Bijvoorbeeld via een minor) Maatwerk op de keuzemotieven (Bijvoorbeeld via een minor) SLB en coach SLB en coach

stagebeleid Met de GGZ samen ontwikkelen van een juiste invulling GGZ stage Met de GGZ samen ontwikkelen van een juiste invulling GGZ stage Preceptorship Preceptorship Samen opleiden Samen opleiden

docenten Rolmodel Rolmodel Bijscholing door docentstages Bijscholing door docentstages Gericht aannamebeleid Gericht aannamebeleid