Landschap beschermen en ontwikkelen Presentatie Ruimteconferentie 28 oktober 2008 Rienk Kuiper, Petra van Egmond, Hans Farjon, Harm van den Heiligenberg, Wim Nieuwenhuizen, Daniëlle Snellen

Evaluatie en beleidsopties De beleidsdoelen van het Rijk ten aanzien van het landschap liggen nauwelijks binnen bereik Landschap beschermen en behouden

Breed draagvlak landschap, maar tóch: problemen in doelbereik Aanleiding Breed draagvlak landschap, maar tóch: problemen in doelbereik Tweede Kamer motie-Slob: ‘Plan van Aanpak voor uitvoering Deltaplan’ Agenda Landschap Adviescommissie Financiering Landschap Verzoek LNV aan PBL Landschap beschermen en behouden

Opgaven Agenda Landschap Zorgvuldig omgaan met de ruimte: hoe kan het landschap leidend zijn bij ruimtelijke ontwikkeling en ontwerp? Landschap beschermen en behouden

Opgaven Agenda Landschap (2) Landschap van en voor iedereen: hoe kunnen meer mensen actief betrokken worden bij ontwikkeling en beheer van het landschap? Landschap beschermen en behouden

Opgaven Agenda Landschap (3) Landschap duurzaam financieren: hoe en door wie kunnen de kosten voor ontwikkeling en beheer van het landschap in de toekomst worden opgebracht? Landschap beschermen en behouden

Ontwikkelingen: schaalvergroting landbouw 1920-2000 Landschap beschermen en behouden

Ontwikkelingen: verstedelijking Landschap beschermen en behouden

Belevingsonderzoek: snelweg, bedrijventerrein, kas meest storend Landschap beschermen en behouden

Zwakke positie landschapsbeleid bij hoge ruimtedruk Oorzaken problemen Zwakke positie landschapsbeleid bij hoge ruimtedruk Onduidelijkheid te beschermen kwaliteiten Gebrekkige handhaving Onvoldoende financiering Landschap beschermen en behouden

Zwakke positie landschapsbeleid Verschillen in belangen Hoge ruimtedruk Landschap beschermen en behouden

Onduidelijkheid te beschermen kwaliteiten Kernkwaliteiten Nationale Landschappen niet concreet gemaakt, dus geen toetsingskader voor ontwikkelingen Rijksbufferzones: landschapsbeleid kán succesvol zijn als lang volgehouden, en als combinatie van bescherming en financiering Landschap beschermen en behouden

Gebrekkige handhaving (vb. Groene Hart) Landschap beschermen en behouden

Financiering beheer bestaande landschapselementen is ontoereikend Boeren en particulieren beheren circa helft van lijnvormige landschaps-elementen Dit kost hen 32 miljoen euro per jaar; Programma Beheer biedt slechts 4 miljoen euro per jaar Landschap beschermen en behouden

Doelen landschapsbeleid buiten bereik Landschap beschermen en behouden

Beleidsopties Met nieuwe Wro is zeer effectieve planologische bescherming mogelijk, mits concreet is wat beschermd moet worden SER-ladder biedt goede mogelijkheiden voor locatiekeuze van de noodzakelijke nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen Voor handhaving van Rijks- en provinciale belangen zijn ook de middelen nodig Op korte termijn geen perspectief voor financiering uit de markt en de EU. Áls Rijk extra financiering landschap wil, dan meer publieke middelen nodig Landschap beschermen en behouden

1. Planologische bescherming Duidelijkheid en effectieve planologische bescherming Rijksbelangen: AMvB Duidelijkheid op hoofdlijnen met flexibele invulling + financiering Landschap beschermen en behouden

2. Zorgvuldig locatiekeuze nieuwe ontwikkelingen SER-ladder niet alleen bedrijventerreinen Financiering bouwen in BBG niet afbouwen Landschap beschermen en behouden

3. Gedegen handhaving Rijks- en provinciale belangen Cie. Herziening Handhaving VROM-regelgeving (‘Cie. Mans’): 25 regionale diensten (?) Handhaving rijks- en provinciale belangen borgen Landschap beschermen en behouden

4. Financiering Financiering uit de markt en EU bieden op korte termijn geen perspectief. Eerst nodig: kaders voor financiering uit markt: bovenplanse verevening (Wro) hervorming GLB Mocht Rijk (delen van) Deltaplan willen financieren, dan is financiering uit publieke middelen nodig Landschap beschermen en behouden

Agenda Landschap versus de oorzaken Zwakke positie landschapsbeleid Aangescherpt doel bundeling verstedelijking, maar rijk stelt minder financiering beschikbaar Onduidelijkheid te beschermen kwaliteiten Nog steeds geen heldere afspraken Rijk-provincies over concretiseren kernkwaliteiten Nationale Landschappen (slechts 3 pilots) Gebrekkige handhaving Krijgt geen aandacht Onvoldoende financiering Doordat Rijk geen beeld heeft van de financieringsbehoefte, kon de Taskforce Financiering Landschap geen concreet advies uitbrengen Landschap beschermen en behouden

Agenda Landschap: conclusie Is een tussenstap (‘agenda’) in de beleidsvorming Is niet het door de Tweede Kamer gevraagde ‘Plan van uitvoering voor het Deltaplan Landschap’ Als Rijk landschap van belang vindt, dan moet het duidelijk aangeven wat het zelf doet, en wat het van anderen verwacht Landschap beschermen en behouden