Gezonde lucht in de ruimtelijke praktijk: De Amsterdamse Richtlijn gevoelige bestemmingen luchtkwaliteit Saskia van der Zee (GGD) en Harry van Bergen (Programmabureau Luchtkwaliteit) - 7 juni 2011

Openingsvraag Plaats jij je eigen baby op een kinderdagverblijf naast een vieze, drukke weg?

Opbouw presentatie Verkeer, luchtverontreiniging en gezondheid → achtergrond (GGD) Amsterdamse Richtlijn: hoe en waarom? (Programmabureau) De Amsterdamse Richtlijn in de praktijk (GGD) Tips voor andere gemeentes / discussie (allen)

Luchtverontreiniging door verkeer Verkeer -> mengsel van honderden: Gassen Hele kleine stofdeeltjes (fijn stof) Niet allemaal te meten, niet allemaal even schadelijk. Maar het mengsel is bewezen schadelijk voor de gezondheid: Wettelijke grenswaarden voor de volgende “indicatoren”: Stikstofdioxide (NO2) PM10 Geen veilige grenswaarde voor PM10 en ook grenswaarde NO2 beschermt niet tegen gezondheidseffecten verkeer!

Verkeer en gezondheid Kinderen die dichtbij drukke (snel)wegen wonen of naar school gaan hebben meer luchtwegklachten en een lagere longfunctie Zowel verergering van luchtwegklachten als ontwikkelen van astma Ook op 18-jarige leeftijd minder longcapaciteit → blijvende achterstand Volwassenen die dichtbij drukke (snel)wegen wonen hebben een groter risico op overlijden aan luchtweg- of hartvaatziekte; Tot op minimaal 300 m van de snelweg Bovendien bestaat er wel degelijk een verschil in gezondheidsrisico’s door luchtvervuiling binnen Nederland: vooral langs wegen zijn er gezondheidsrisico’s, omdat juist fijn stof in uitlaatgassen schadelijk is. Wonen of op school zitten vlak langs een drukke weg geeft een hoger risico op luchtwegklachten. Het blijft echter een kwestie van risico’s, het is niet aan te geven wie er precies de dupe wordt of kan worden van blootstelling aan verkeersgerelateerde luchtverontreiniging.

Gevoelige groepen Kinderen; Mensen met al bestaande luchtwegaandoening of een hart- en vaatziekte; Ouderen De genoemde effecten kunnen bij iedereen optreden, maar een aantal bevolkingsgroepen is extra kwetsbaar: kinderen, patiënten met een longziekte of een hartvaatziekte en ouderen. Wat betreft deze laatste groep, door de vergrijzing wordt de groep kwetsbare mensen in Nederland steeds groter.

Luchtkwaliteit en gezondheid: de Amsterdamse aanpak Luchtverontreiniging is schadelijk voor gezondheid vooral door uitstoot gemotoriseerd verkeer: Amsterdamse aanpak kent 2 sporen: 1. Luchtkwaliteit verbeteren: maatregelen zoals schoner eigen wagenpark en Milieuzone goederenvervoer 2. Amsterdamse richtlijn gevoelige bestemmingen luchtkwaliteit

Aanleiding voor opstellen richtlijn 9 Aanleiding voor opstellen richtlijn Amendement van de gemeenteraad t.a.v. Actieplan Luchtkwaliteit (1 maart 2006) Landelijk Besluit gevoelige bestemmingen luchtkwaliteit (per 16 januari 2009)

Besluit gevoelige bestemmingen (landelijke regeling) Geen nieuwe gevoelige bestemmingen langs snelwegen (zone van 300 m) en provinciale wegen (zone van 50 m) Onderzoeksplicht luchtkwaliteit Dreigende overschrijding: geen toename van blootgestelden

Uitgangspunten Amsterdamse richtlijn Geen gevoelige bestemmingen: Langs snelwegen binnen de zone van 300 meter gemeten van een snelweg en langs provinciale wegen binnen zone van 50 meter, ongeacht de luchtkwaliteit Langs binnenstedelijke wegen met meer dan 10.000 motorvoertuigbewegingen per etmaal in de eerste lijnsbebouwing (binnen een afstand van 50 meter)

Indicatieve kaart zones langs wegen 12 Indicatieve kaart zones langs wegen

13 Amsterdamse richtlijn sluit aan bij landelijke regelgeving waar het gaat om: Definitie gevoelige bestemmingen Basisonderwijs, voorgezet onderwijs of overig onderwijs aan minderjarigen Kinderopvang Verzorgingshuis, verpleeghuis, bejaardenhuis Toepassing geldt niet voor bestaande situaties, wel bij: Nieuwbouw of Uitbreiding met een toename van meer dan 10 % van het aantal personen

Amsterdamse richtlijn gevoelige bestemmingen luchtkwaliteit 14 Amsterdamse richtlijn gevoelige bestemmingen luchtkwaliteit Afwijkingsbevoegdheid o.g.v. richtlijn Andere zwaarwegende belangen Integrale afweging Verplicht advies GGD Zo vroeg mogelijk stadium (Vooralsnog) alleen centrale stad Gevolgen voor (bestemmings)plannen

$

Goed voorbeeld doet goed volgen Samenwerking met Astma Fonds, VNG en GGD Nederland om beleidsmogelijkheid onder de aandacht te brengen van andere gemeenten