Op uw gezondheid! Strategisch plan over gezondheidsbevordering in het basis- en secundair onderwijs

Wat? ►Korte termijn : ( €/jaar voor acties tijdens deze legislatuur) ►Lange termijn: gezondheidsbevordering ►Activiteiten sturen van ►Onderwijsoverheid ►Commissie gezondheidsbevordering (Vlor)

Motor project: Commissie Gezondheidsbevordering (Vlor) ► Overlegplatform Expertise gezondheid Onderwijspartners

Missie In haar regeerakkoord beschouwt de Vlaamse Regering preventieve gezondheidszorg en – bevordering als één van haar prioriteiten.

Beleidsbrief ‘Onderwijs en Vorming’ (F. Vandenbroucke – ) ► Scholen moeten kinderen en jongeren aanzetten tot gezonde levensstijl ► Scholen = gezonde leeromgevingen

Protocol: Vlor ↔Vlaamse Onderwijsminister Gezondheidscoördinator: De gezondheidscoördinator ontwikkelt een strategisch en operationeel plan dat aan scholen de mogelijkheid biedt om vanuit hun eigen context en behoeften een aantal concrete streefdoelen te bepalen een gezondheidsbeleid op maat van hun leerlingen te ontwikkelen.

Visie Van gezondheidseducatie naar gezondheidsbevordering

Wat is gezondheid? ► Toestand van optimaal fysiek, mentaal en sociaal welbevinden ► Meer dan afwezigheid van gebreken (volgens WHO) ► Aan de basis van eindtermen gezondheidseducatie in BO en SO

Gezondheidseducatie Kennis, inzicht, vaardigheden, attitudes Ongezonde Gezondeleefgewoonten

Kiezen voor gezond gedrag Gezondheidseducatie

Gezondheidsbevordering Vertrekt vanuit alle facetten en determinanten van gezondheid Mensen in staat stellen controle te verwerven over determinanten van gezondheid Gezondheid verbeteren !

Meerwaarde realiseren ► analyse en verandering van schoolcontext ► interventies op meerdere niveaus: leerling, klas, school, omgeving Gezondheidsbevordering

Gezondheidsbevordering: structurele maatregelen en afspraken ► Schoolactiviteiten ► Naschoolse activiteiten ► Veilige omgeving ► Hygiëne en sanitaire voorzieningen ► Afspraken schoolreglement ► Aanbod schoolmaaltijden, tussendoortjes

Gezondheidsbevordering Welbevinden, welzijn van leerlingen Gezond gedrag

Vermijden uitsluiting en discriminatie Bevorderen sociale cohesie Sociale dimensie

Uitdagend toekomstbeeld ! ► 1 september 2007 : gezondheidsbeleid op scholen ► 1 e prioriteit: ► Commissie Gezondheidsbevordering (Vlor) ondersteunt scholen Evenwichtige voeding - Beweging

Kinderen en jongeren ontwikkelen levenslange gewoonten die passen bij een gezonde levensstijl

Visie Vlor ►Scholen maken zelf keuzes gezondheidsbeleid sluit aan bij hun leerlingen. ►Vlor (en partners) reiken instrumenten aan

►Past aan ►Kiest methode ►Bepaalt tempo ►Kiest geschikte onderdelen School

Gezondheidsbeleid op scholen ► Ontwikkelen van beleid en visie ► Systematisch en planmatig werken ► Creëren van draagvlak

Aanknopingspunten Ontwikkelingsdoelen (kleuteronderwijs) Eindtermen (basisonderwijs) Ontwikkelingsdoelen (buitengewoon basisonderwijs) Vakoverschrijdende eindtermen (secundair onderwijs)

Ontwikkelingsdoelen kleuters ► Lichamelijke opvoeding ► Wereldoriëntatie

Ontwikkelingsdoelen BuBaO ►Wereldoriëntatie, domein mens en natuur ►Lichamelijke opvoeding ►Sociaal-emotionele ontwikkeling ►Dynamische affectieve ontwikkeling ►Sociale vaardigheden en competentie

Eindtermen BO ► Lichamelijke opvoeding ► Wereldoriëntatie ► Sociale vaardigheden

VOET SO, eerste graad ► Hygiëne ► Voeding ► Genotsmiddelen ► Veiligheid en EHBO ► Stress en emotie ► Rust, beweging en houding

VOET SO, tweede graad ► Gezonde en actieve leefstijl hygiëne, voeding, fitheid, veiligheid, weerbaarheid, beweging ► Relaties en seksualiteit

VOET SO, derde graad ► Leefstijl en levenskwaliteit ► Zorgethiek

Integraal schoolwerkplan bevat: ► Gezondheidsbeleid ►Andere beleidsaccenten: ►Milieubeleid ►Zorgbeleid (GOK): werken aan GOK = werken aan gezondheidsbeleid

Gezondheidsbeleid ↕ Wettelijke verplichtingen ► Integratie tussen beide mogelijk ► Infrastructuur ► hygiëne ► inrichting klaslokalen

Infrastructuurkredieten zijn voorzien in komende meerjarenbegroting!

Gezondheidsbeleid vraagt procesmatige aanpak! ► Participatie van ► Leerkrachten voorbeeldrol! ► Ouders ► Leerlingen ► schept verantwoordelijkheid ► Simultane acties op niveau van ► Klas ► School ► Omgeving

Samenwerken! ► CLB (vraaggestuurd!) multidisciplinaire aanpak! ► Pedagogische begeleidingsdiensten ► Ouderkoepelorganisatie en Vlaamse Scholierenkoepel ► LOGO (ondersteund door VIG) ► Andere: NICE, SVS, …

► Vlor vraagt buitenschoolse organisaties om aangepast didactisch materiaal te ontwikkelen. ► Scholen maken hun specifieke noden kenbaar!

Huidige situatie ► School brengt eigen situatie in kaart (meetinstrument ter beschikking via website) ► VIG: indicatorenbevraging over voedings- en bewegingsbeleid op scholen ► Health Behaviour in School-aged children (WHO)

Conclusies over voeding en beweging Overheid kan beleid bijsturen!

► Positieve aanpak! (accent ligt niet op ziektebeelden, probleemgedrag) Communicatie ?

► Commissie Gezondheidsbevordering ► Gezondheidscoördinator ► Departement Onderwijs Website Omzendbrieven minister onderwijs en volksgezondheid tekenen samen! Mailings naar scholen, LOGO’s

Strategische en operationele doelstellingen Planning voor scholen

► Sensibiliseren ► Analyseren bestaande situatie ► Gezondheids- beleidsplan met concrete streefdoelen ► Evaluatie plan ► Uitvoeren plan ►Wedstrijd 100 voorbeelden ► Website reikt instrumenten aan ► Vraaggestuurd: ondersteunen door begeleiders ►Aanbod trajectbegeleiding ►Aanbod preventie- Programma’s SCHOOL

► Analyseren bestaande situatie ► Uitvoeren beleid ► Evaluatie ► Bijsturen ► Schooljaar 2006 – 2007 ► Vanaf Sept 2007 ► Okt 2009 ► Nov – dec 2009 SCHOOL

Op uw gezondheid! Gezondheidscoördinator Vlor Greet Caris