Was het maar zo simpel ! de relatie Onderwijs en Onderzoek Prof.dr. Giel Hutschemaekers ACSW Sociale faculteit GRIP Gelderse Roos Onderwijsdag 2007

Inleiding: een nare jongensdroom moet onderwijs geïnspireerd worden door eigen onderzoek en recente wetenschappelijke ontwikkelingen? een docent die met passie over zijn vak vertelt is goud waard! Floris Rutjes praat met passie over zijn onderzoek en dus moet hij het daar in de collegezaal over hebben. wie kan daar op deze universiteit tegen zijn? Helemaal niemand! spreken over onderzoek: inspirerend, didactisch en verhelderend de stelling dat je maar beter niet over je onderzoek kan vertellen kan/wil ik niet verdedigen ook niet de stelling dat de invloed van onderzoek op het onderwijs wel eens als een boemerang kan werken. en toch zal het moeten! Want dat is wat er thans gebeurt, zeker in de sociale wetenschappen

1. Onderwijs over eigen onderzoek vroegere leermeester uit Tilburg: sprak enkel over eigen theorie en bijbehorend onderzoek. ‘andere kennis haal je wel uit de leerboeken’ ik heb veel van hem geleerd, zijn colleges waren prachtig. Impliciete doel: strak leren nadenken: academische denk- en werkhouding inhoud van het vak komt eigenlijk op de tweede plaats en is het medium waarlangs de academische vorming plaatsvindt. door over onderzoek te praten breng je je studenten die academische denk- en werkhouding bij. rechtlijnig, spannend, creatief, nooit tevreden. Als een spannend jongensboek! Titel presentatie of onderwerp Onderwijsdag 2007

Via onderzoek word je academisch gevormd Expliciete doelen van academische vorming: 1.Een manier van denken en redeneren 2.Concrete inhoud van een vak 3.Vaardigheden: onderzoeks- en praktische vaardigheden Impliciete doelen 1.assumpties over hoe de werkelijkheid in elkaar zit 2.assumpties over hoe mensen in elkaar zitten 3.assumpties over hoe goed onderzoek eruit ziet.

2. De huidige academische vorming maakt eenzijdig De huidige academische vorming wordt gekenmerkt door een experimentele insteek. De experimentele werkelijkheid is eigenlijk een heel bijzondere –Het laboratorium als minicosmos waarbij complexe zaken worden herleid tot ‘des choses claires et distinctes’ en de context onder controle wordt gebracht De experimentalist kijkt vanuit een technisch rationele bril naar de werkelijkheid. De experimentalist is degeen die aan de touwtjes trekt De rol van de context wordt als storend gezien in de zoektocht naar het wezenlijke (universele)

Een voorbeeld Het ‘interventie’ paradigma in de sociale wetenschappen –Onderzoekers zoeken naar ‘effectieve interventies’ gericht op klachtenvermindering, etc. –In het laboratorium worden werkzame ingrediënten blootgelegd: er ontstaat inzicht en er worden interventies ontwikkeld –Deze wordt getoetst (liefst bij studenten) zodat deze de status van ‘evidence based’ krijgt –Daarmee ontstaat de suggestie dat de interventie het effect bepaalt. –Feitelijk: de interventie werkt vaak helemaal niet zo in de praktijk. De collusie interventie

De wetenschapper waant zich boven de wereld; de professional staat in de wereld Dankzij het huidige ‘experimentele’ onderzoeksparadigma staat de onderzoeker op afstand. Dat kleurt zijn kennis en zijn interventies (top down) De professional daarentegen staat in de wereld –Hij beschikt over actie- en systeemvaardigheden –Hij beschikt over tacit knowledge Deze praktijkkennis komt niet van buiten van maar van binnen (bottom up) Bij de professional hoort een ander soort onderzoek: praktijkgestuurd onderzoek

3. Praktijkgestuurd onderzoek praktijk gestuurd onderzoek: -een eigen object (problemen in de praktijk) -een eigen set aan designs -een eigen methode (omgaan met de rol van context) -vooral een eigen soort onderzoeker model van de scientist practitioner –weet op wetenschappelijke wijze naar zijn eigen praktijk te kijken –weet wetenschappelijke kennis te gebruiken in de praktijk –weet anderen te ‘verleiden’ tot kennisproductie De praktijkonderzoeker beschikt over vaardigheden van ene professional maar die onderzoeksvorm leer je amper op de universiteit

Het ideaal Praktijkgestuurd onderzoek vraagt vergelijkbare vaardigheden als professionele arbeid. praktijkgestuurd onderzoek impliceert academische vorming en leert de studenten vaardigheden die ze in de praktijk van alledag kunnen gebruiken bovendien geeft het hen een realistischer beeld van de wereld en de mogelijkheden van wetenschap in de praktijk En het leert hen beter te sturen in de praktijk Waarom doen we daar zo denigrerend over?

Conclusie: niet onderzoek maar eenzijdigheid is het probleem De kloof tussen praktijk en wetenschap wordt steeds groter Vertellen over je eigen onderzoek, dat is mijn stelling, maakt die stelling alleen maar groter…. omdat onderzoekers vooral bezig zijn met fundamenteel onderzoek in hun ivoren toren. Wat zijn de gevolgen? Afgestudeerden verliezen aan competenties Studenten haken af verhuizen naar het HBO En van daaruit worden ze met open handen ontvangen in de praktijk Met als gevolg dat de kloof alleen maar groter wordt.