Kloosterliturgie Zoeken naar balans en zoeken naar God Dr. Thomas Quartier

Kloosterliturgie – spirituele Wellness? Contemplatief? „Gezangen van de woestijn en de nacht“ (Klaus Berger) Geleefd? „Levensordening als weg naar inzicht in de waarheid en schoonheid“ (Paul van Geest) Ascetisch? „Herontdekking van liturgie als ascese van tijd en ruimte in het getijdengebed” (David Steindl-Rast)

Zoeken naar balans en zoeken naar God Uit balans – Plicht of activisme Contemplatieve liturgie – Benedictus Geleefde liturgie – Augustinus Ascetische liturgie – Thomas a Kempis Zoeken naar balans – Liturgie vieren

Uit balans – plicht en activisme Veldimpressies van huidige zusters: „Iedere dag werd tijdens het ontbijt uit de Navolging van Christus voorgelezen”. „Als je een deel van het getijdengebed gemist had, moest je dat inhalen – ook na de nacht doorgewerkt te hebben in het ziekenhuis“. “Ik heb ook wel eens iets tijdens de hoogmis in moeten halen”.

Contemplatieve liturgie – Benedictus “Wij geloven, dat God overal tegenwoordig is, en dat de ogen van de Heer op iedere plaats goeden en kwaden gadeslaan. Maar laten wij het toch vooral zonder enige twijfel geloven, als wij deelnemen aan het dienstwerk voor God” (RB 19, 1-2) „Laten wij bedenken in welke gesteltenis wij voor het aanschijn van God en van zijn engelen moeten staan en verrichten wij ons psalmgezang zó, dat ons hart in harmonie is met onze woorden“ (RB 19, 6-7)

Contemplatieve liturgie – Benedictus “Terwijl de broeders nog sliepen, stond de man Gods Benedictus, die al begonnen was aan de nachtwake vóór het uur van het nachtelijk officie, aan het venster en bad tot de almachtige Heer. Terwijl hij naar buiten keek in het holle van de nacht, zag hij plotseling hoe een van boven neerdalend licht het nachtelijk duister geheel verdreef en zo intens begon te glanzen dat dit licht, opstralend te midden van de duisternis, het daglicht overtrof” Gregorius der Grote VB XXXV, 2

Geleefde liturgie – Augustinus “De herontdekking van de Regel heeft aan de afgeslotenheid van de kloosters definitief een einde gemaakt. […] Augustinus heeft het tenslotte van Benedictus gewonnen. […] Hoe veel groter Augustinus ook is dan Benedictus, de twee hadden elkaar meteen begrepen in beider bijna gelijke mededeling dat het innerlijk bidden met het uiterlijke moet overeenstemmen. Dat is het begin van de contemplatie. Van de eeuwigheid ook. Het onderhouden van de monotone kloosterregel is het voorspel daartoe”. Kees Fens

Geleefde liturgie – Augustinus „Niet de sociale positie van hun rijke ouders, maar de gemeenschap met hun arme broeders dient voor hen een bron van trots te worden“ (RA 1). „Wijd u trouw aan het gebed op de daarvoor aangewezen uren en tijden. In de gebedsruimte doet niemand iets anders dan waarvoor die ruimte is bestemd en waarom hij zo heet“ (RA 2; vgl. RB). “Of u nu loopt of stilstaat, bij al uw bewegingen mag u niemand aanstoot geven; alles moet passen bij uw heilige levensstaat. Ook al valt uw oog eens op een vrouw, u mag de blik nooit strak op iemand gericht houden” (RA 4).

Ascetische liturgie – Thomas a Kempis “Een edele minnaar vindt geen rust in de gave maar in mij boven alle gave. Niet dat daarom alles verloren is als je eens over mij of over mijn heiligen minder goede gevoelens hebt dan je zou willen. Dat goede en zoete gevoelen dat je soms bemerkt, is het gevolg van nabije genade en een zekere voorsmaak van het hemelse vaderland. Men moet er niet te veel op steunen want het komt en gaat” (IV, 6, 8- 11) Thomas a Kempis, Imitatio Christi

Ascetische liturgie – Thomas a Kempis “Achtzaamheid achteraf [de communie] is niet minder vereist dan innige voorbereiding vooraf. Want de juiste achtzaamheid is op haar beurt de beste voorbereiding op het verkrijgen van grotere genade. Vandaar dat iemand zich heel ongeschikt maakt als iemand zich terstond te veel in uiterlijke troost uitput. Hoed je voor veelpraterij, blijf in je binnenkamer en geniet van je God” (III, 12, 18-21). Thomas a Kempis, Imitatio Christi

Spirituele Wellness? Liturgie vieren! Contemplatief! Ingebed in het leven van de gemeenschap – ora, lege et labora (Benedictus) Geleefd! Uiterlijk in overeenstemming met het innerlijk in liminele gemeenschap (Augustinus) Ascetisch! Gericht op de uiteindelijke vereniging met God die je reeds nu kunt proeven (Thomas a Kempis)

Zoeken naar balans – Liturgie vieren „Er ontstond in de tweede helft van de 20 e eeuw een enorme behoefte aan nieuwe liturgische teksten en gezangen. Soeterbeeck liet zich in die periode niet onbetuigd. De zusters toonden de kracht van hun canoniale traditie en stelden hun kloosterkapel open voor nieuwe ideeën en creatieve vormen. […] Het werd een druk bezocht oord van liturgisch leven“. (Rudolf van Dijk, In: Priorij Soeterbeeck, p. 70 )

Zoeken naar balans – Liturgie vieren Laten we dan eindelijk eens wakker worden en opletten! Waakzaam zijn – gericht op alles in de kerk en daarbuiten; nederig – niet alleen op onszelf lettend; levendig – liturgisch in alles wat wij doen en laten; aanstekelijk – opdat we doorgeven wat we ervaren; gelovig – dit is: gericht op de alles Overstijgende! Wij willen daarom een liturgische oefenschool gaan stichten voor de zintuigen. Ontvlucht niet de smaakvolle weg die aan het begin altijd onwennig is. Naarmate je voortgang maakt en in balans komt, verruimt zich je hart en ontdek je onmetelijke innerlijke regionen en de Bron van alles die daarin opwelt Parafrase op de Proloog van de RB Th. Quartier: De Kovel 2010