Op ontdekkingstocht Beelden Woorden Waarom deze metafoor? Materiaal: suggesties Aan de slag: suggesties Godsdienst en andere vakken

1. Beelden Wat betekent de stelling: “Een leraar is een ontdekkingsreiziger? Door de beelden in dit deel te bekijken, kan je dit voor jezelf gaan verkennen. Volgende vragen kunnen je helpen om de metafoor te verkennen: Welke beelden spreken je aan en welke niet? Welke prenten tonen wat het betekent een leraar te zijn? Wat tonen ze hierover? Zijn er ook beelden die volgens jou tonen hoe een leraar zeker niét mag zijn? Kan je dit toelichten?

Home

2. Woorden Wat betekent het om een ontdekkingsreiziger te zijn? Door op de vragen in dit deel te antwoorden, verduidelijk je dat voor jezelf. De woorden die rond de vragen cirkelen, kunnen je daar misschien bij helpen.

Ken ik een veilige haven? anders verrassend onbekende tekst onverwacht kwetsbaar thuis Ken ik een veilige haven? anders verrassend onbekende tekst onverwacht Zie ik nieuwe wegen? anderen gids zien Durf ik anderen ontmoeten? ontmoeten Home

3. Waarom deze metafoor? In dit deel kan je lezen vanuit welke ideeën de metafoor oorspronkelijk is gegroeid. Dat betekent niet dat je hier dé betekenis van de metafoor vindt. De inzichten die je doorheen je verkenning van de beelden en woorden uit de vorige delen verwierf, zijn immers even belangrijk. We hopen dat het samenspel tussen jouw originele inzichten en de oorspronkelijke idee achter de metafoor een nieuwe inhoud kan geven aan de stelling: “Een leraar is een ontdekkingsreiziger.”

Een leraar getuigt: “Om voor de klas te staan, moet je je goed voorbereiden. Welke doelen wil ik bereiken? Wat moeten de kinderen leren? Welke activiteiten moet ik daarvoor organiseren? Dat zijn de vragen die je, zeker als beginnende leraar, bezig houden. Maar de mooiste herinneringen heb ik aan enkele lessen die niet volgens plan verliepen. Zo vroeg Floor, een vrolijk meisje uit het vierde leerjaar, me eens midden onder een les getallenkennis: “Waarom zeggen we van iemand die iets niet kan dat hij een nul is, terwijl een nul een getal tien of honderd keer meer waard kan maken?” Het klasgesprek dat volgde deed iedereen in het klaslokaal - ook mij - anders denken over dingen als “belangrijk zijn”, “waarde”, “succes”,... Het zijn die onverwachte momenten die het lesgeven boeiend maken.”

Wanneer je lesgeeft, word je geregeld gedwongen door de ogen van een kind te kijken. Alles wordt dan anders, alles wordt dan nieuw... Het vertrouwde wordt plots weer in vraag gesteld: waarom is links niet rechts, waarom is de lucht blauw, waarom blijft onze hond niet voor altijd leven,...? Samen met de kinderen ga je op zoek naar antwoorden. Een klas vol kinderen is een klas vol verschillen. Elke dag weer ga je samen met de kinderen op weg. Je leert over en van elkaar.

Zoals elke ontdekkingsreiziger vertrekken ook kinderen vanuit een veilige thuishaven om de wereld te verkennen. Goed godsdienstonderwijs zal hier aandacht aan geven. (link naar leerplanpagina op Thomas?) Kinderen moeten ook hun weg leren zoeken in de wereld. Dat veronderstelt dat zij kennis en vaardigheden opdoen, dat zij “leren omgaan met mensen en leren nadenken over het leven (leerplan, p. 16).”

Ontdekkingsreizigers komen op hun weg steeds voor een beslissende keuze te staan, die de aard van hun tocht bepaalt. Die keuze zit verborgen in de vraag: “Hoe ga je om met het nieuwe, het pas ontdekte?”Ook kinderen worden voor de vraag gesteld hoe ze zullen omgaan met wat ‘anders’ is dan wat ze al kennen: andere mensen, een andere kijk op het leven, de Andere. Goed godsdienstonderwijs begeleidt hen niet alleen in het ontdekken van wat ‘anders’ is, maar ook met het opbouwen van een evenwichtige relatie hiermee.

4. Materialen: suggesties Hier kan je meer inspiratie vinden om aspecten van deze metafoor te onderzoeken. Door de materialen te bekijken, te lezen of te beluisteren hopen we dat je meer inzicht krijgt in de manier waarop jij een ontdekkingsreiziger kan zijn.

4. Materialen: suggesties meer meer meer naar volgende suggestie

“Tribe”: BBC-programma over een westerling die op bezoek gaat bij tribale volkeren. facetten: vertrouwen/wantrouwen leven/dood - zin van... rituelen samenleven ... terug

Our Retired Explorer (Dines with Michel Foucault in Paris, 1961) - The Weakerthans facetten: verwijzingen naar Foucault (ook hier) en Derrida (ook hier): postmodernisme, postmoderne samenleving, samenleving waarin verscheidenheid een belangrijke factor is,... weg zoeken in hedendaagse wereld geen grote verhalen meer bereid zijn om “het nieuwe”, “het andere”, “de andere” te ontmoeten verwijzing naar Shackleton (ook hier): arche-type van Westerse ontdekkingsreiziger romantische held bekend omwille van leiderschap (zie: link) terug

The Mysterious Explorations of Jasper Morello facetten: fantasie/droom/hoop kwetsbaarheid/gevaar onbekend gebied/oriëntatie ... terug

identiteit - diversiteit To Kill a Mocking Bird: link integriteit Yasmin: link identiteit - diversiteit To Kill a Mocking Bird: link integriteit vooroordelen leiderschap/rolmodel Home

5. Aan de slag: suggesties In dit deel geven we enkele suggesties om rond de metafoor te werken met de studenten. Dit kan op twee niveaus gebeuren, die mogelijk gecombineerd kunnen worden: (a) gericht op het verkennen, verdiepen en verankeren van de metafoor bij de student, (b) gericht op de ontwikkeling van de competenties die de student nodig heeft om de metafoor gestalte te geven.

naar volgende suggestie op weg gaan: de studenten leren naar het nieuwe/het andere/de andere in hun omgeving te kijken door hen een stadswandeling fotozoektocht webquest te laten uitvoeren en/of op te stellen naar volgende suggestie

Stadswandeling in de omgeving van de hogeschool: inventariseren in groepjes van landschappelijke/architecturale elementen en/of voorwerpen met een levensbeschouwelijk aspect – min. 3 die iedereen zal gezien hebben/min. 3 waarvan je denkt dat niemand anders ze zal gezien hebben (voorbeelden die in Mechelen kunnen gevonden worden: kapel, kerk, heiligenbeeld, straatnaam, kerkhof, naam instituut, moskee, jongerenhuis, gsm-winkel met Mekka-gsm’s in etalage,...) tekst

Fotozoektocht laten opstellen door de studenten/laten uitvoeren door de studenten: Eerste aspect: letterlijk in beweging komen, op reis gaan Tweede aspect: letterlijk nieuwe dingen ontdekken Derde aspect: door de vraagstelling bij de foto’s de studenten gevoelig maken voor de symbolische betekenis van een aantal culturele elementen Voorbeelden in het Mechelse: dierenbeelden op huizen Grote Markt die verwijzen naar voorspoed/gilden/beschermheiligen, verwijzing naar verleden bij enkele recente nieuwbouwprojecten Een uitgewerkt voorbeeld voor Mechelen terug

Webquest opstellen Rond begrippen: “pelgrimstocht” “reizen” “ontdekken” ... terug

Op trektocht nemen reizigers steeds een goedgevulde rugzak mee Op trektocht nemen reizigers steeds een goedgevulde rugzak mee. In de bagage van een christelijke ontdekkingsreiziger kun je o.a. de volgende spullen vinden: Identiteitskaart: Wie ben ik? (fundamentele belevingen) mens = beeld van God; Schepping; gave en opgave didactische suggestie: werken met klei, eigen mensbeeld laten vormen Verrekijker: Wie is mijn naaste? (verscheidenheid) Verantwoordelijkheid (= heelwording) contra Vervreemding (= zonde); mens-mens/mens-God/mens-schepping; Menselijke vrijheid didactische suggestie: spellen rond anders zijn

Kaartenboek (atlas): Hoe kijk ik naar de werkelijkheid Kaartenboek (atlas): Hoe kijk ik naar de werkelijkheid? (beïnvloedingssystemen) Openbaring/ervaring Wisselwerking woord van God-menselijke vrijheid Didactische suggestie: spelvorm rond knooppuntenkaart: studenten krijgen knooppuntenkaart van schoolomgeving - per knooppunt een dilemma waarbij het antwoord links-rechts doet gaan - onderweg eventueel observatie-opdrachten Kompas: Welke richting zal ik gaan? (Bijbel/Godsbeeld/Jezusbeeld) Bijbel - Jahwe: “Ik zal er zijn.” - Jezus Christus: “Bekeer u, het Rijk Gods is nabij.” Didactische suggestie: hongerdoek laten ontwerpen

Verbanddoos: zorg dragen (Kerk) Kerk: in gemeenschap meewerken aan het Rijk van God Didactische suggestie: studenten gesprek laten houden met iemand waarvan zij zelf vinden dat het een zorgdragend persoon is Voedselvoorraad: Delen van brood (Christelijk geïnspireerd handelen) Navolging van Jezus Geloof – hoop – liefde: dragende christelijke grondhoudingen Didactische suggestie: sociale spellen

Home Dagboek: bezinning (Gebed, celebraties, sacramenten) Kerk: in gemeenschap meewerken aan het Rijk van God Didactische suggestie: zie idee van vertelritueel Drinkbus: levend water ((Bijbel/Godsbeeld/Jezusbeeld) Rijk van God = Rijk van Vrede en Gerechtigheid God komt de mens tegemoet = genade Vertrouwen: Gods liefde is sterker dan de dood Uiteindelijke voltooiing van mens en wereld Didactische suggestie: vertrouwensspellen Home

6. Godsdienst en andere vakken In dit laatste deel geven we drie korte suggesties om het vak r.-k. godsdienst als motor van het opvoedingsproject van een lagere school te laten functioneren. De suggesties kunnen op twee manieren ingezet worden: (a) als impuls voor de eigen hogeschool, (b) als impuls voor de opleiding van de student door de suggesties in de stage-opdrachten te verwerken.

Hoe gaat je school om met verscheidenheid Hoe gaat je school om met verscheidenheid? Situeer je school: in welk schooltype past ze volgens jou? Vergelijk met je collega’s. Hoe begeleidt de school kinderen op hun ontdekkingsreis? Breng de zorginitiatieven van je school in kaart. Verbind ze met het opvoedingsproject van de school. Zijn er nog lacunes? Home