Carrousel van good practices met nieuwe leermiddelen Medisch Ethische Conferentie Joris Slaets Donderdag 26 mei 2011

Ethiek: dilemma’s en problemen Niet alle ethische problemen zijn dilemma’s Dilemma vraagt om een keuze tussen twee normen en of waarden die niet beide tegelijkertijd kunnen nagevolgd of nagestreefd Ethische problemen kunnen bestaan uit: Niet weten Niet doen Niet eens zijn (bron: Ethiek met beleid, RVZ, 1999)

Morele competentie van de professional Het navolgen en toepassen van relevantie professionele waarden en normen Het belang van inlevingsvermogen en morele sensitiviteit Expliciteren van vooronderstelde waarden en normen Verantwoorden van gemaakte keuzes ten overstaan van anderen

Oplossingsgerichte methodes Vorm van moreel redeneren die doelgericht een moreel probleem verkent door te zoeken naar de rationaliteit van de te nemen beslissing In kaart brengen van informatie en argumentaties Uitkomst is een handelingsadvies Methode aan de hand van stappenplan of gespreksprotocol

Oplossingsgerichte methodes Geschikt voor het oplossen van ethische dilemma’s Primaire doel is probleemoplossing Kenmerkende opbouw is BOB: Beeldvorming Oordeelsvorming Besluitvorming

Voorbeeld van oplossingsgerichte methodes Utrechtse Stappenplan Verkenning welke vragen roept deze casus op? Explicitering Wat is de morele vraag? Welke handelingsmogelijkheden? Welke feitelijke informatie ontbreekt?

Voorbeeld van oplossingsgerichte methodes Analyse Wie zijn de betrokkenen? Welke argumenten zijn relevant voor de beantwoording van de vraag? Afweging wat is het gewicht van de argumenten Welke handelingsmogelijkheid heeft de voorkeur

Expliciterende methodes Het verkennen van de normatieve dimensie van professionaliteit Centrale vraag is: wie willen we zijn als dokter en daarachter als mens? Probleemsituaties kunnen wel startpunt zijn van reflectie; de oplossing van het probleem is echter niet het primaire doel

Voorbeeld expliciterende methode Socratisch gesprek Gericht op tweede orde vragen: wat zijn de opvattingen op basis waarvan we handelen Doel gezamenlijke analyse van een fundamentele tweede orde vraag expliciteren en concretiseren van eigen waarden toetsing aan die van anderen onderzoek naar de validiteit ervan onderzoek naar de mate van gemeenschappelijkheid ervan

Reflectie-vierkant Waarden Wat zijn mijn waarden? Wat zijn grondovertuigingen? Handelingen Hoe heb ik in het verleden gehandeld? Hoe heeft dit mijn toekomstig handelen gevormd? Social normen Wat zijn de overtuigingen van anderen? Professionele codes Wetgeving (On)geschreven regels Gevolgen De gevolgen van sociale structuren en praktijken

Medisch Ethische Conferentie De medisch-ethische conferentie is een leermiddel dat we hebben ontwikkeld in samenwerking met de hoogleraar medische ethiek prof. dr. Marian Verkerk. De medisch-ethische conferentie vindt een keer per maand plaats. Doel is om met elkaar te leren van praktijkcasuïstiek en reflectiever te worden, waarbij ethiek als een kwaliteit van professioneel handelen wordt belicht.

Vallen en opstaan Selectie uit de staf gaan gestructureerd reflecteren Casus van een staflid Persoonlijke reflectie, expliciterend AIOS in de zaal Stellen vragen en kunnen commentaar geven aan het eind.

Vallen en opstaan Selectie uit de staf gaan gestructureerd reflecteren: Gemopper maar toch zo gelaten i.v.m. veiligheid Ook een AIOS in de eerste kring Steeds onder leiding van ethicus Casus: Thematische indeling, casus van AIOS of staf Literatuur rondom thema Reflectie: Eerder oplossend dan expliciterend Meer technisch dan persoonlijk AIOS: Zijn actiever bij het proces betrokken.

Self-inflicted illness; 11 feb 2011