WERKVELD SCHOOLPSYCHOLOGIE De ORGANISATIE VAN HET WERKVELD ONDERWIJS IN VLAANDEREN LES 2 OPLEIDINGSONDERDEEL: WERKVELDEN PSYCHOLOGIE Lector: Ivo Bernaerts

HET CENTRUM VOOR LEERLINGENBEGELEIDING

werkveld schoolpsychologie3 BEGELEIDINGSMODEL Drielijnenmodel van begeleiding Eerste lijn: de leerkracht Tweede lijn: CLB, zorgcoördinator (link omschrijving) cel leerlingenbegeleiding, …omschrijving Derde lijn: de specialisten (nulde lijn): de leerlingen

werkveld schoolpsychologie4 VAN PMS NAAR CLB Vóór : –bureel voor beroepsoriëntering –Dienst voor Voorlichting schoolverlaters : –centrum voor voorlichting bij Beroepskeuze –Rijksdiensten voor Schooloriëntering : Start van PMS-centra naast Diensten studie-en beroepsoriëntering : PMS-centra voor BO : PMS-vernieuwing : Rationalisatie : Voorbereidingen CLB 2001 : CLB (PMS + MST)

werkveld schoolpsychologie5 UITGANGSPUNTEN CLB-WERKING BIJDRAGEN TOT WELBEVINDEN EN GEZONDHEID MISSION STATEMENT Link mission statement CLBmission statement CLB Waarden en principes  Vertrouwen  Onafhankelijk  Discreet  Respect voor de privacy  Deskundig  Laagdrempelig  Preventief  Emancipatorisch  Maatschappijgericht  Teamwerk  Prioriteit

werkveld schoolpsychologie6 UITGANGSPUNTEN CLB-WERKING VIER BEGELEIDINGSDOMEINEN (geïntegreerd in tijd en ruimte) –LEREN EN STUDEREN –ONDERWIJSLOOPBAAN –PREVENTIEVE GEZONDHEIDSZORG –PSYCHISCH EN SOCIAAL FUNTIONEREN

werkveld schoolpsychologie7 CLB-werking: Zorgvragen Link Profiel CLB-werkingProfiel CLB-werking

werkveld schoolpsychologie8 CLB-werking: Clusters van Zorgvragen Communciatievaardigheden Emotionele ontwikkeling Gedragsproblemen Gezondheid Epidemiologische opvolging Individuele opvolging Gezondheidsbevordering Leermoeilijkheden en leerstoornissen Onderwijsloopbaancompetenties Atypisch instappen Instap anderstalige nieuwkomers Overgangen van en naar buitengewoon onderwijs Problematische keuzes Sociale relaties Voorbereiden leren en basisvaardigheden Werkhouding en taakgedrag

werkveld schoolpsychologie9 CLB-activiteiten Link Profiel CLB-werkingProfiel CLB-werking 1.Onthaal van elke vraag en sensibiliseren van specifieke doelgroepen voor noden binnen de vier werkdomeinen 2. Vraagverheldering 3. Informatie en advies 4. Diagnostiek 5. Begeleiding van leerlingen 6. Ondersteuning van ouders 7. Ondersteuning van en samenwerking met de school in functie van leerlingenbegeleiding 8. Samenwerking binnen een netwerk en coöperatieve opvolging

werkveld schoolpsychologie10 CLB-activiteiten 1. Onthaal van elke vraag en sensibiliseren van specifieke doelgroepen voor noden binnen de vier werkdomeinen Vraag/aanbod Eerste inschatting van ernst en hoogdringendheid. Sensibiliseren van de specifieke doelgroepen Inhoud Vragen over leren en studeren, onderwijsloopbaan, preventieve gezondheidszorg, psychisch en sociaal functioneren Reële noden binnen de vier werkdomeinen

werkveld schoolpsychologie11 CLB-activiteiten 2. Vraagverheldering Vraag/aanbod Vraag wordt getoetst aan een aanbod. De essentie van de vraag wordt gevat. Inhoud Vragen over leren en studeren, onderwijsloopbaan, preventieve gezondheidszorg, psychisch en sociaal functioneren

werkveld schoolpsychologie12 CLB-activiteiten 3. Informatie en advies Vraag/aanbod Informatieverstrekking Inhoud Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt CLB-relevante thema’s binnen de 4 werkdomeinen CLB-werking- en organisatie Onderwijsstructuur en –aanbod Welzijn en gezondheid

werkveld schoolpsychologie13 CLB-activiteiten 4. Diagnostiek Vraag/aanbod Diagnostiek ivm leren en studeren Diagnostiek ivm onderwijsloopbaan Diagnostiek ivm preventieve gezondheidszorg Diagnostiek ivm psychisch en sociaal functioneren Inhoud Onderwijsleerprocessen Ontwikkeling van kinderen en jongeren Problemen in de ontwikkeling en/of onderwijsleerprocessen Problemen in de onderwijsloopbaan Opvolging van gezondheid en lichamelijke ontwikkeling Gezondheidsproblemen Psychisch en sociaal functioneren met gevolgen binnen de schoolcontext

werkveld schoolpsychologie14 CLB-activiteiten 5. Begeleiding van leerlingen Vraag/aanbod Begeleiding van leerlingen ivm leren en studeren Begeleiding van leerlingen ivm onderwijsloopbaan Begeleiding van leerlingen ivm preventieve gezondheidszorg Begeleiding van leerlingen ivm psychisch en sociaal functioneren Inhoud Ontwikkeling van kinderen en jongeren Problemen in de ontwikkeling en/of onderwijsleerprocessen Problemen bij keuzeprocessen Gezondheid en lichamelijke ontwikkeling Psychisch en sociaal functioneren met gevolgen binnen de schoolcontext

werkveld schoolpsychologie15 CLB-activiteiten 6. Ondersteuning van ouders in functie van leerlingenbegeleiding Vraag/aanbod Ondersteuning ivm leren en studeren Ondersteuning ivm onderwijsloopbaan Ondersteuning ivm preventieve gezondheidszorg Ondersteuning ivm psychisch en sociaal functioneren Inhoud Ontwikkeling van kinderen en jongeren onderwijsleerprocessen Keuzeprocessen Gezondheid en lichamelijke ontwikkeling Opvoedingsaspecten met gevolgen binnen de schoolcontext

werkveld schoolpsychologie16 CLB-activiteiten 7. Ondersteuning van en samenwerking met de school in functie van leerlingenbegeleiding Vraag/aanbod Ondersteuning en samenwerking ivm leren en studeren Ondersteuning en samenwerking ivm onderwijsloopbaan Ondersteuning en samenwerking ivm preventieve gezondheidszorg Ondersteuning en samenwerking ivm psychisch en sociaal functioneren Inhoud Visieontwikkeling Organisatieontwikkeling Draagkracht versterken Clusters van zorgvragen Ondersteunen van zorgcoördinatie Afstemming interne/externe leerlingenbegeleiding Opvangen van leerlingen en leerlingensignalen Veiligheid en hygiëne Gezondheidsbevordering

werkveld schoolpsychologie17 CLB-activiteiten 8. Samenwerken binnen een netwerk en coöperatieve opvolging Vraag/aanbod Samenwerking binnen een netwerk en coöperatieve opvolging ivm vragen binnen de 4 werkdomeinen Samenwerken binnen een netwerk met het oog op preventie binnen de 4 werkdomeinen Inhoud verwijzen naar externe hulpverlening voor anders gespecialiseerde diagnose en/of therapie of begeleiding Coöperatieve opvolging van de leerling die verwezen werd door het CLB of door derden Preventie op basis van geobjectiveerde noden en problemen, met bijzondere aandacht voor de prioritaire doelgroepen

werkveld schoolpsychologie18 HET LEERLINGENDOSSIER of MULTIDISCIPLINAIR DOSSIER Link Multidisciplinair dossierMultidisciplinair dossier OMVAT o.a. -administratieve gegevens -Verplichte preventieve gezondheidsgegevens -Verplichte leerplichtbegeleiding -Gegevens van verzekerd aanbod -Gegevens van de vraaggestuurde begeleiding -Chronologisch overzicht van alle contacten -Resultaat multidisciplinair overleg -Verwijzingsgegevens

werkveld schoolpsychologie19 HET LEERLINGENDOSSIER of MULTIDISCIPLINAIR DOSSIER Inzage  Enkel door de ouders of door de leerling. In een aantal gevallen geen inzage: in strijd is met het beroepsgeheim of met de belangen van de leerling Bij uitdrukkelijk verzet van leerling tegen inzage van het dossier door zijn ouders  onder begeleiding van het CLB-team

werkveld schoolpsychologie20 HET LEERLINGENDOSSIER of MULTIDISCIPLINAIR DOSSIER Bewaringstermijn - Tot ten minste 10 jaar na laatste consult of vaccinatie. - Vernietiging niet voor leeftijd van 25 jaar. - Voor leerlingen uit het BO bewaring tot 30 jaar. Overdracht - Verplicht bij schoolveranderingen - Uitzondering: niet wanneer leerling van 14 jaar of ouder of ouders van leerling jonger dan 14 jaar zich tegen overdracht verzetten. Geen verzet mogelijk voor overdracht van: - identificatiegegevens - vaccinatiegegevens - gegevens in het kader van de verplichte CLB-opdrachten - gegevens verkregen bij bijzondere consulten - gegevens verkregen bij medische onderzoeken uitgevoerd als vorm van nazorg na een algemeen, een gericht of een bijzonder consult.

werkveld schoolpsychologie21 HET LEERLINGENDOSSIER of MULTIDISCIPLINAIR DOSSIER Overdracht aan derden is uitzonderlijk mogelijk: aan het betrokken schoolpersoneel voor gegevens die nodig zijn om hun taak naar behoren te kunnen vervullen. aan anderen, op verzoek van of schriftelijke toestemming van de leerling van 14 jaar of ouder of de ouders van de leerling jonger dan 14 jaar

werkveld schoolpsychologie22 Het beleidscontract/plan Link Beleidscontract – BeleidsplanBeleidscontract – Beleidsplan regelt de samenwerking (drie schooljaren) en omschrijft minstens: Wederzijdse rechten en plichten Concrete samenwerking tussen school en centrum Verzekerd aanbod Wijze van informatieverzameling Betrokkenheid van pedagogische begeleidingsdienst Wederzijdse nascholingsbeleid Evaluatie van het beleidsplan of beleidscontract Betrokkenheid van bestuur en de inrichtende machten de afspraken over het gelijkekansenbeleid.

werkveld schoolpsychologie23 WEDERZIJDSE RECHTEN EN PLICHTEN Plichten school medewerking aan consulten, profylactische maatregelen en vaccinatiebeleid en aan de begeleidingsinitiatieven bij leerplichtcontrole. ouders, leerlingen en personeel informeren over het begeleidende centrum Plichten CLB deskundige ondersteuning geven pedagogisch project respecteren rekening houden met schoolorganisatie optimale aanwezigheid

werkveld schoolpsychologie24 WEDERZIJDSE RECHTEN EN PLICHTEN Rechten school recht op begeleiding door het centrum recht op relevante informatie over leerlingen in begeleiding Rechten CLB in overleg met school informatie verspreiden over zijn werking aan leerlingen,ouders en schoolpersoneel. recht op besprekingen en overleg over leerlingen, leerlingen- begeleiding, zorgverbreding en preventieve acties of projecten recht om op school aanwezig te zijn beschikken over relevante informatie over de leerlingen in de school aanwezig

werkveld schoolpsychologie25 Taken CLB bij gelijke kansenbeleid Link Taken CLB bij inschrijvingsrechtTaken CLB bij inschrijvingsrecht Bij doorverwijzing of weigering (Decreet GOK I Artikel III.6-7.) Weigering De inrichtende macht van de school kan de leerling enkel weigeren indien: 1.deze niet voldoet aan de toelatingsvoorwaarden; 2.elke bijkomende inschrijving in de school de veiligheid van de leerlingen in het gedrang brengt; 3.de leerling in deze school in de 2 vorige schooljaren definitief werd uitgesloten. Taken van een CLB: een CLB-medewerker kan bij inbreuk op deze regels optreden in naam van het kind.

werkveld schoolpsychologie26 Taken CLB bij gelijke kansenbeleid Doorverwijzing Een inrichtende macht van een school voor gewoon onderwijs kan de leerling doorverwijzen naar andere school om verhouding tussen de taalgroepen in een school te waarborgen. De leerling blijft ingeschreven in de oorspronkelijke (doorverwijzende) school totdat hij is ingeschreven in een andere school. Tot op dat moment is het CLB van de oorspronkelijke school verantwoordelijk voor de begeleiding van de leerling. Taken van een CLB 1.Adviseren bij doorverwijzing 2.Na doorverwijzing nieuwe school zoeken

werkveld schoolpsychologie27 Taken CLB bij gelijke kansenbeleid Lokale overlegplatform (LOP) Opgericht om in het werkingsgebied de leerlingenrechten op een permanente en deskundige manier te garanderen, De taken van het LOP de plaatsing van leerlingen; het ontwikkelen van instrumenten; maken van afspraken met de verschillende instanties. Het CLB in LOP De CLB's zetelen in het LOP verantwoordelijk voor hun werkingsgebied. Opmerkingen De voorzitters van de LOP's kunnen geen personeelsleden van een centrum voor leerlingenbegeleiding zijn.

werkveld schoolpsychologie28 DOELGROEP & PERSONEEL GEWOGEN LEERLINGEN NADRUK OP SPECIALE GROEPEN GEWOGEN LEERLINGEN GEWOGEN FUNCTIES –ARTS –PSYCHOPEDAGOGISCH CONSULENTE –PSYCHOPEDAGOGISCH WERKER –CONSULENT –MAATSCHAPPELIJK WERKER –PARAMEDISCH WERKER –MEDEWERKER –DIRECTEUR Link Ambten CLBAmbten CLB

HET GEWOON EN BUITENGEWOON KLEUTERONDERWIJS

werkveld schoolpsychologie30 INSCHRIJVEN IN DE KLEUTERKLAS Link Vanaf 2.5 jaar tot 6 jaar Niet verplicht 6 vaste inschrijvingsmomenten bij 2.5 jaar: de eerste schooldag na elke vakantieperiode en de eerste schooldag van februari. Vijf vakantieperiodes zijn: herfstvakantie, kerstvakantie, krokusvakantie, paasvakantie en zomervakantie. Vanaf leeftijd van drie jaar geen instapdata. Ook niet in buitengewoon kleuteronderwijs. Mogelijkheid om vooraf in te schrijven: school bepaalt inschrijvingsdata.

werkveld schoolpsychologie31 INSCHRIJVEN IN DE KLEUTERKLAS Inschrijvingsrecht (GOK-decreet) Niet elke dag of hele dag naar school (geen leerplicht). Wel leerplicht bij vertraagde schoolrijpheid en langer in het kleuteronderwijs blijven en ouder dan zes jaar zijn. Verlenging gewoon kleuteronderwijs met één jaar mogelijk (BKO met twee jaar) meestal 3 leergroepen

werkveld schoolpsychologie32 LEERINHOUDEN ONTWIKKELINGSDOELEN KLEUTERSCHOOL Link kleuteronderwijs uitgangspuntenkleuteronderwijs uitgangspunten In het Decreet Basisonderwijs formuleert men de 'ontwikkelingsdoelen' als volgt: "Ontwikkelingsdoelen zijn de minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die de school bij haar leerlingen moet nastreven".

werkveld schoolpsychologie33 LEERINHOUDEN Link DVO - basisonderwijs – startpaginaDVO - basisonderwijs – startpagina Leergebieden Lichamelijke opvoeding (ontwikkelingsdoelen - uitgangspunten)ontwikkelingsdoelen uitgangspunten Muzische vorming (ontwikkelingsdoelen - uitgangspunten)ontwikkelingsdoelenuitgangspunten Nederlands (ontwikkelingsdoelen - uitgangspunten)ontwikkelingsdoelenuitgangspunten Wereldoriëntatie (ontwikkelingsdoelen - uitgangspunten)ontwikkelingsdoelenuitgangspunten Wiskundige initiatie (ontwikkelingsdoelen - uitgangspunten)ontwikkelingsdoelenuitgangspunten LEERPLANNEN Link leerplannenleerplannen

werkveld schoolpsychologie34 PROBLEMEN? Regelmatig overleg kleuterleidster – zorgcoördinator – ouders tijdens multidisciplinair overleg (MDO) Kleutervolgsystemen (leerlingvolgsystemen) Inschakelen van CLB-medewerker (vraaggestuurd) Belang van procesbegeleiding !

werkveld schoolpsychologie35 PROBLEMEN? Overgang van derde kleuterklas naar eerste leerjaar: dubbelen of niet? Buitengewoon onderwijs? Vervroegde overstap naar het eerste leerjaar? Ouders beslissingsrecht ! Advies niet bindend