Workshop Wonen en zorg voor mekaar?! WoON-congres, 11 april 2013 Sandra Kessels

Verkenning Vergrijzing en wonen met zorg Aanleiding: demografische groei beleidsveranderingen in zorgdomein: -meer extramuraal -meer lokaal -meer informeel en particulier

Demografische groei ouderen (huishoudens)

Steeds vroeger ziek, steeds later beperkt Levensverwachting 65 jaar: gezonde versus ongezonde jaren, mannen 1981-2011

Vergrijzing slaat overal toe % 65+ huishoudens 2012

Ontwikkeling intramurale V&V capaciteit Afgezet tegen aantal 80-plussers Jaar Verzorgings-huis Verpleeghuis Totale capaciteit Aantal 80-plussers Capaciteit per 80-plusser 1980 150.000 46.000 196.000 312.000 0.63 1990 140.000 52.000 192.000 428.000 0.45 2000 111.000 59.000 170.000 500.000 0.34 2010 84.000 74.000 158.000 648.000 0.24

Onzekerheden toekomstige ontwikkelingen: - gezondheid - economie - technologie - nieuwe generatie ouderen

Zekerheden meer ouderen met zorgvraag op zelfstandige woningmarkt meer eigen verantwoordelijkheid groter beroep mantelzorg/ informele zorg mondigheid/ eigen initiatief kwetsbare groepen bewegend speelveld regionale verschillen

Betekenis voor Wonen en bouwen functioneren woningmarkt woningbouw- en transformatie-opgave woningcorporaties en private investeerders burgerschap/ eigen kracht betaalbaarheid Op korte, maar juist ook op middellange termijn

Drie stellingen Woningaanpassing versus nieuwbouw Lokale speelveld en samenwerking Vitale versus kwetsbare ouderen

1) Woningaanpassing versus nieuwbouw De toenemende vraag van ouderen met een zwaardere zorgvraag is niet binnen de bestaande woningvoorraad op te lossen, nieuwbouw van ‘verzorgd wonen’ is dringend gewenst.

Aanbod wonen met zorg intramuraal: 158.000 plaatsen zelfstandige woningmarkt: totaal bijna 7,3 miljoen woningen waarvan bijna 2 miljoen geschikte woningen waarvan 134.000 ‘verzorgd wonen’

2) Lokale speelveld en samenwerking De opgave wonen met zorg vraagt een daadkrachtige gemeente gericht op samenwerking met ouderen en professionals en een gebiedsgerichte aanpak.

Lokale speelveld in beweging overdracht van taken naar gemeenten en zorgverzekeraars gemeente als regisseur eerst mantelzorg en informele hulp, daarna formele zorg meer initiatieven van ouderen zelf wijk – gemeente - regio

3) Vitaliteit versus kwetsbaarheid Er gaat teveel aandacht uit naar ouderen die wonen en zorg zelf willen organiseren (burgerkracht) en te weinig naar kwetsbare groepen.

Vitaliteit versus kwetsbaarheid Vitale ouderen veel te bieden eigen verantwoordelijkheid Kwetsbare ouderen laag inkomen alleenstaanden met zwak sociaal netwerk dementerende ouderen migrantenouderen