Levensloopregeling: het ei van Columbus of een lege dop? Drs. Erik A.P. Schouten Adviesbureau Fiscale en Juridische Zaken Vereniging van Pensioenrecht, 7 december 2004

7 december Programma  Korte historie  Doelstelling en uitgangspunten  Fiscaal en sociale zekerheid  Combinatie met spaarloon  Opbouw  Opname  Speciale heffingskortingen  Rol werkgever  Columbus of lege dop?

7 december Korte historie (1)  2001: Verlofspaarregeling  Maximaal 100% laatste salaris  Sparen in tijd of geld  Aangeboden door werkgever  Geen opname binnen jaar voor pensioen  Deelname minimaal (0,5% van potentiële deelnemers)  2001: CDA-rapport “Druk van de ketel”  2002: Voorstel verlofknip

7 december Korte historie (2)  2003: Voorstel levensloopregeling  Alleen deeltijdvroegpensioen mogelijk  2004: Opnieuw voorstel  Volledig vroegpensioen mogelijk  : Sociaal akkoord  Maximum van 150% naar 210%  Levensloopverlofkorting  Voorwaarden aan werkgeversbijdrage

7 december Korte historie (3)  : Behandeling in Tweede Kamer  Tijdsparen niet meer mogelijk  Evaluatie levensloopregeling voor 2009  Ouderschapsverlofkorting structureel  Levensloopsaldo buiten toets voor bijstand  Onderzoek verlofsparen zelfstandig ondernemers

7 december Doel levensloopregeling  Financieringsregeling: sparen voor verlof  Oorspronkelijk: “spitsuur van het leven”  Nu nadruk op vervanging vroegpensioen

7 december Levensloop: uitgangspunten (1)  Werknemer heeft recht op deelname  Werknemer heeft geen recht op verlof  Wet Arbeid en Zorg  Individuele keuze werknemer  Deelname  Uitvoerder  Collectiviteit is mogelijk

7 december Levensloop: uitgangspunten (2)  Bestaande verlofregelingen vervallen  Sparen in geld, in tijd niet mogelijk  Omzetting “tijdsaanspraken” verlofspaarregeling?  Sparen via bankrekening of verzekering  Ingangsdatum: 1 januari 2006

7 december Fiscaal  Omkeerregel van toepassing  Niet voldoen aan voorwaarden: aanspraak belast  Afkoop en vervreemding  Werkgeversbijdrage

7 december Werknemersverzekeringen  Deelname geen invloed op premie of dekking  Opname verlof  Geen premies verschuldigd  Dekking tot maximaal 1,5 jaar verlof  Binnen verlofperiode ziek: na verlof herleeft dekking

7 december Anticumulatie met spaarloon  Geen samenloop mogelijk, ieder jaar keuze  Belastinguitstel of -afstel?  Slechts eenmaal deelname spaarloon mogelijk  Vanaf 1 januari 2005  Toetsingsmoment: 1 januari  Werkgever dient algemene heffingskorting toe te passen  Eindheffing werkgever spaarloon van 15% naar 25%

7 december Opbouw  Alleen sparen in geld  Jaarlijks 12% bruto jaarloon  Uitzondering 1: werknemer jaar  Uitzondering 2: afkoop prepensioen  Totaal 210% laatste bruto jaarloon  Overschrijding toegestaan: oprenting en deeltijd  Uitzondering “bruto jaarloon”: demotie of deeltijd 10 jaar voor pensioendatum

7 december Werkgeversbijdrage  Maximum blijft 12%  Voorwaarden bijdrage:  Voor alle werknemers in dezelfde omstandigheden  Geen voorwaarden aan moment opnemen  Niet aan voldaan: omkeerregel vervalt  Werkgever kan levensloopregeling frustreren!

7 december Uitvoering  Banken  Verzekeraars  Dochters pensioenfondsen  Buitenlandse aanbieders

7 december Opname levensloopsaldo (1)  Kredietfaciliteit  Geen aftrekbare rente  Verlof tijdens loopbaan  Maximaal 100% oude inkomen  Deeltijd wel, demotie (nog) niet!  Motie: opname ook mogelijk indien  Vrijwillig geen dienstbetrekking  Demotie

7 december Opname levensloopsaldo (2)  Als vroegpensioen  Toevoegen aan ouderdomspensioen  Binnen fiscale maxima  Pensionering of 65 jaar  Saldo belast  Afkoop  Fiscale gevolgen  Gevolgen voor andere deelnemers aan dezelfde regeling (?)

7 december Opname levensloopsaldo (3)  Overlijden  Wettekst: gerechtigde is belastingplichtig  Nota nav verslag: tegoed genoten door erflater

7 december Levensloopverlofkorting  Maximaal € 183 per deelnemingsjaar  Indexatie  Bij opname van verlof  “Regulier” verlof  Dag voor 65-jarige leeftijd  Niet bij afkoop  Niet bij omzetting in ouderdomspensioen

7 december Voorbeeld verlofkorting  5 jaar opbouw in levensloopregeling  Storting in ouderdomspensioen: geen verlofkorting  Daarna weer 5 jaar sparen  Opname verlof: 10 x € 183 verlofkorting  Opname < € 1.830: ‘rest’ blijft staan  Werkgever moet dit bijhouden!

7 december Ouderschapsverlofkorting  Voorwaarden:  Gebruik van wettelijk recht op ouderschapsverlof  In betreffende jaar deelname aan levensloopregeling  Ouderschapsverlofkorting bedraagt maximaal:  50% minimumloon  Loon vorig jaar -/- loon huidig jaar  Regelingen verdwijnen:  Afdrachtvermindering betaald ouderschapsverlof  Financieringsregeling loopbaanonderbreking

7 december Werkgever keert uit  Bij verlof: financiële instelling maakt benodigd saldo ineens of periodiek over naar werkgever  Werkgever keert uit  Levensloopverlofkorting  Ouderschapsverlofkorting  Loonbelasting  Geen premies werknemersverzekering  Geen dienstbetrekking: oude werkgever inhoudingsplichtig

7 december Werkgever verantwoordelijk  Bewaken maxima  Peildatum 1-1  Bewaken anti-cumulatie  Dreiging van naheffing  Bijhouden deelnemingsjaren voor verlofkorting  Uitkering bij verlof

7 december Columbus of lege dop? (1)  Focus met name op vervanging prepensioen  Geen deeltijdeis  Verhoging maximum naar 210%  “Verkoop” van het sociaal akkoord  Oorspronkelijke doel uit zicht  Regering is vol vertrouwen

7 december Columbus of lege dop? (2)  Terugdraaien pensioenflexibilisering  levensloopgedachte  Levensloop verdient een afzonderlijke nut- en noodzaakdiscussie

7 december Columbus of lege dop? (3)  Onmogelijke keuzes: u Zelf sparen, spaarloon of levensloop? u Levensloop bij welke financiële instelling? u Prepensioen laten staan of storten in levensloop? u Prepensioen voor verbetering ouderdomspensioen? u Extra ouderdomspensioen voor vroegpensioen? u Extra storting in de levensloopspaarpot? u Voortzetten overbruggingslijfrente?

7 december Columbus of lege dop? (4)  Mogelijk alternatief: beperk gebruik levensloop voor prepensioen voor 50+  Ervaring met regeling  Negatief: kan makkelijk worden opgeheven  Creatieve oplossing voor oorspronkelijk probleem: beter regelen van zorgtaken en kinderopvang

7 december Toekomst  Gebruik levensloopregeling?  SCP: oudere mannen met hoger inkomen, eerder stoppen met werken  Bestendigheid regeling?  Opnemen andere verlofdoelen?  Mogelijk: werkloosheid  Gevolgen voor pensioen-, bijspaar- en lijfrente- overeenkomsten?