In opdracht van Bijeenkomsten Luchtkwaliteit 2007

Algemene inleiding luchtkwaliteitsprogramma Jan Schuring Programmadirecteur Luchtkwaliteit

3 Inhoud 1.Het luchtkwaliteitsprobleem en de doelstellingen 2.Hoe we werken aan oplossingen 3.Planning

4 Het luchtkwaliteitsprobleem Verbeteren van de luchtkwaliteit voor de gezondheid  saneringsopgave Ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk maken  ontwikkelopgave Foto: Stichting Natuur en Milieu

5 Het Luchtkwaliteitsprobleem

6 Hoe we werken aan oplossingen Saneringstool Implementatie in NL wet en regelgeving Maatregelen generiek en lokaal RSL’s Nieuwe EU richtlijn (5/2008) Derogatie verzoek (5/2008) NSL (5/2008) Onherroepelijk NSL (2/2009) Maatr. NSL EU Wet IBM projecten Geld

Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit Bertien Oude Groote Beverborg

8 Probleemperceptie Nederland ‘op slot’! Besluit luchtkwaliteit 2005 biedt (tijdelijk) uitkomst! Echter: geen garantie voor halen grenswaarden.  Wet Milieubeheer inzake luchtkwaliteitseisen moet uitkomst bieden Uitgangspunten: -T.b.v. Gezondheid  saneringsopgave -T.b.v. Economische ontwikkeling  ontwikkelopgave

9 Probleemperceptie

10 NSL Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit is:  Positieve balans tussen geplande ruimtelijke ontwikkelingen (projecten) en de te treffen maatregelen met als eindresultaat dat OVERAL OP TIJD de grenswaarden worden gehaald.

11 NSL: coproduktie NSL = Samen de luchtkwaliteit verbeteren Co-produktie van: - Rijk: VROM, VenW, LNV - Provincies: alle exclusief 3 Noordelijke provincies en Zeeland - Gemeenten: grosso modo planplichtige gemeenten

12 Saneringsopgave versus ontwikkelopgave: maatregelen  Internationale maatregelen: -Bronmaatregelen schonere voertuigen -NEC richtlijn  Nationale maatregelen: -Roetfilterregelingen -Km-beprijzing -Actieplan industrie  Lokaal/regionale maatregelen -Milieuzonering -Schone bussen -Maatwerk intensieve veehouderij

13 Saneringsopgave versus ontwikkelopgave: projecten Alle projecten in het NSL? Ja en nee: Alleen expliciet: die projecten die > 3% (>1,2 microgram van jaargemiddelde grenswaarde) bijdragen aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Overige projecten zijn via autonome ontwikkeling verdisconteerd (GCN kaarten achtergrondconcentraties)

14 NSL-instrumentarium Rekeninstrumenten: Saneringstool  Saneringsopgave verkeer en ontwikkelopgave IBM-projecten Verfijningslag  Saneringsopgave intensieve veehouderij

15 NSL-instrumentarium Gebaseerd op: - Nieuwe EU-richtlijn - CAR Gemeentelijke verkeersprognoses Belang van houdbaarheid cijfers (relatie met monitoring) Doorgaan met beleid zinvol want veel situaties rond grenswaarden.

16 NSL: Waar staan we nu? Veel werk verzet in afgelopen 1 ½ jaar Voorlopige RSL’s vastgesteld onder voorwaarde dat aantal zaken nader moet worden uitgewerkt. 15 november bestuurlijk overleg: - gedeelde probleemperceptie op basis van uitkomsten saneringstool - verdeling geld voor lokale maatregelen.

17 NSL: Waar staan we nu? (omvang problematiek zonder lokale maatregelen) NO2 (2015) PM 10 (2010) HWN144,942,2 OWN 22,314,4 (aantal km’s met overschrijding) OndergrensBovengrens Intensieve veehouderijrond de 200rond de 1500 (aantal bedrijven met overschrijding in 2010)

18 NSL: Waar staan we nu? (omvang problematiek verkeer regiospecifiek)

19 NSL: Waar staan we nu? (omvang problematiek verkeer)

20 NSL: Waar staan we nu? (omvang problematiek fijn stof intensieve veehouderij)

21 Wat nog te doen voor verkeersknelpunten? Restknelpunten moeten nog worden opgelost!  Zoektocht naar aanvullende nationale en lokale maatregelen  Bron of overdrachtsmaatregelen?  Welke zijn het meest kosteneffectief?

22 Wat nog te doen voor knelpunten in veehouderij?  Problematiek moet nader in beeld worden gebracht: -Duidelijkheid over emissiefactoren uit stallen -Juridische discussie over meetafstanden -Inzoomactie: Nadere uitwerking verfijningslag ECN  Nadere uitwerking beleid: Wortel- en stokbenadering -Wortel: subsidieregeling voor maatregelen -Stok: Aanpassing Wm-vergunningen  Nader onderzoek in te zetten maatregelen

Regelgeving luchtkwaliteit Regelgeving luchtkwaliteit: De wijzigingen Hans Verspoor

24 Aanpak Luchtkwaliteit Vier sporen: 1.Maatregelen 2.Inzet in Europa a.Aanscherpen bronbeleid b.Aanpassen richtlijn 3.Nationale wet & regelgeving 4.Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit

25

26 Wijzigingen? Wezenlijke wijzigingen tov BLK 2005: Introductie NIBM Programma-aanpak/NSL Nieuwe stoffen (4e EU-dochterrichtlijn) amvb gevoelige bestemmingen Nauwelijks veranderd (tov vorig jaar): Saldering Meten en rekenen

27 AMvB & MR Niet in betekenende mate bijdragen NIBM-grens: 3 % van de jaargemiddelde grenswaarde waar mogelijk objectief criterium 1500 woningen m 2 bruto vloeroppervlak kantoren waar niet mogelijk per project bepalen Infrastructuur Bedrijfsterreinen

28 AMvB & MR Niet in betekenende mate bijdragen (2) Gevolgen advies RvS/behandeling EK: 1) zolang er nog geen definitief NSL is: tijdelijke 1%-grens 2) anticumulatiebepaling uitgebreid

29 Gevoelige bestemmingen Amendement Tweede Kamer Uitgangspunten: gericht op gevoelige groepen (kinderen, jongeren, zieken (met uitzondering van zieken in ziekenhuizen) en ouderen. bouwwerken in de zin van de woningwet overschrijdingssituaties (dus niet beneden de norm) vertalen naar afstanden tijdelijke beperkingen geen overschrijding? Goede RO.

30 Implementatie nieuwe EU-richtlijn Uitkomst triloog 28 november 2007 Uitstel voor halen PM10 norm Nieuwe normen voor PM2.5 Toepassingsgebied (waar meten en rekenen) Derogatiemogelijkheid op basis van plan met maatregelen EK: (spoed)wetswijziging 2008!

31 Rapportage & monitoring Op termijn aanpassing regeling beoordeling: Samenhang LK-rapportages en monitoring NSL NSL: monitoring van -voortgang projecten -maatregelen -ontwikkeling luchtkwaliteit Afspraken over: monitorings-instrument (saneringstool) invoergegevens taakverdeling overheden

32 Afsluitend Klaar met de regelgeving? Nee, ook in 2008 veranderingen: amvb gevoelige bestemmingen regeling beoordeling aanpassen aan afspraken uitvoering NSL Smogregeling Implementatie nieuwe EU-richtlijn Spannende punten komende tijd: Voortgang besluitvorming EU-richtlijn RvS??

33 Meer informatie?

De wet luchtkwaliteit Gevolgen voor de praktijk Marijke Hezemans

35 Wet en uitvoeringsregelgeving per 15 november 2007  Wet luchtkwaliteit (Wijziging Wm, Stb.414)  Amvb nibm (Stb.440)  Regeling nibm (Stcrt.nr. 218)  Regeling projectsaldering 2007 (Stcrt.nr. 218)  Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 (Stcrt.nr. 220) later: amvb gevoelige bestemmingen

36 Waar zit de ruimte? Artikel 5.16, eerste lid, van de Wm: - niet in betekenende mate bijdragen (1% - 3%) - programma-aanpak NSL (in werking na fiat Brussel) - projectsaldering (à la Blk 2005) per saldo hebben we dan in Nederland een stelsel waarin milieu en ruimtelijke ordening in betekenende mate zijn ontkoppeld !

37 De mogelijkheden van de interimperiode (nibm en projectsaldering) (dreigende) overschrijding? JA project kan doorgaan: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder a, Wm NEE in betekenende mate? project kan doorgaan: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder c, Wm PROJECT JA projectsaldering mogelijk? project kan doorgaan: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder b, Wm Is sprake van een goede ruimtelijke ordening? JA (dreigende) overschrijding?

38 Niet in betekenende mate bijdragen Onderzoeksplicht: ja (in beginsel) Toetsing aan de grenswaarden: neen ! - Interimperiode met 1% - NSL van kracht: 3% als nibm-grens - Getalsmatige uitwerking in de Regeling NIBM - Het fenomeen “onlosmakelijke maatregelen” Let op: anticumulatiebepaling van kracht !

39 Getalsmatige uitwerking Regeling NIBM Interimperiode NSL periode (voor heel Nederland) (voor heel Nederland) 500/1000 woningen1500/3000 woningen / m 2 kantoren / m 2 kantoren landbouwinrichtingen landbouwinrichtingen spoorwegemplacementen/2500 dtu spoorwegemplacementen/7500 dtu veehouderijen PM. veehouderijen PM. Let op: onderzoek kan aantonen dat hogere aantallen niet tot overschrijding van de toepasselijke nibm-grens leiden!

40 Projectsaldering Inhoudelijk dezelfde vereisten als onder het Blk 2005 ! - aan de orde als de nibm grens wordt overschreden - per saldo verbetering van de concentratie - het voordeel van “onlosmakelijke maatregelen” NB: de plek van de extra overschrijdingen zal op termijn ook aan de grenswaarden moeten voldoen!

41 De anticumulatiebepaling (artikel 5 Besluit NIBM) Projecten die worden gerealiseerd gedurende de NSL periode en gebruik zullen maken van dezelfde ontsluitingsinfrastructuur en tevens aan elkaar grenzen dan wel in elkaars directe nabijheid liggen horen bij elkaar. Voorwaarde daarbij is dat ze liggen binnen een afstand van ten hoogste 1000 meter vanaf de grens van de betreffende locatie of inrichting en dat er sprake is van een toename van de concentraties van meer dan 0,1 microgram/m 3.

42 Doorkijk naar de NSL periode NSL periode (richtlijn geimplementeerd) - 3% als nibm-grens - onderbouwing IBM projecten door verwijzing NSL - jaarlijkse monitoring voortgang projecten/maatregelen/ontwikkeling luchtkwaliteit samenhang met gemeentelijke rapportages VROM werkgroep monitoring

43 De mogelijkheden van de NSL periode (dreigende) overschrijding? NEE JA NEE JA project kan doorgaan: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder a NEE in betekenende mate? project kan doorgaan: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder c PROJECT JA opgenomen in het NSL? project kan doorgaan: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder d vervanging voor NSL-project van gelijke of grotere omvang? project kan doorgaan met projectsaldering: artikel 5.16, lid 1, aanhef en onder b JA Is sprake van een goede ruimtelijke ordening? JA (dreigende) overschrijding?

44 Waar kan ik heen met vragen?  Voor vragen: InfoMil (helpdesk)  Voor lastige vraagstukken over de wet/het NSL en ruimtelijke plannen: - DGM accountmanager - VROM inspectie Zij zijn u graag van dienst!