Dr. Hans Cooman Sint-Niklaas, 20 maart 2009 Doping in de sport Dr. Hans Cooman Sint-Niklaas, 20 maart 2009

Doping in de sport Wat is doping? De dopinglijst Het huidig antidopingbeleid in de wereld en in Vlaanderen Hoe gebeuren dopingcontroles? Wat als een sporter ziek is? Voedingssupplementen en doping

Wat is doping? Alles wat op de verboden lijst staat. Wat staat op de lijst en hoe wordt die bepaald? WADA (World Anti Doping Agency) Mogelijk prestatieverbeterend Mogelijk gezondheidschadend Tegen de “spirit of sport” Minstens 2 van de 3 bovenstaande criteria Jaarlijks aangepast

Dopinglijst Steeds verboden Enkel verboden bij controles binnen wedstrijdverband Enkel verboden bij bepaalde sporten

Dopinglijst: steeds verboden Anabole steroïden Hormonen Bèta-2-agonisten Middelen met anti-oestrogene werking Maskerende middelen Diuretica Verboden methodes

Dopinglijst: enkel verboden bij controles binnen wedstrijdverband Stimulantia Narcotica Cannabinoïden corticosteroïden

Dopinglijst: enkel verboden bij bepaalde sporten Alcohol Bèta-blokkers

Internationaal dopingbeleid WADA Internationale Federaties (IF) Nationale AntiDoping Organisaties (NADO) WADA-code en internationale standaarden Lijst, TTN, laboratoria Centrale databank: ADAMS

Het huidig dopingbeleid in Vlaanderen Decreet Medisch Verantwoord Sporten Besluit Medisch Verantwoord Sporten Dopingcontrole in de praktijk

Wie doet controles in België? Vlaamse Gemeenschap (sedert 1987) Franse Gemeenschap (sedert 2003) Federaties: UCI/IAAF/UEFA… In Vlaanderen moeten controles steeds gebeuren onder verantwoordelijkheid van controleartsen, hiervoor erkend door de minister.

Wie wordt gecontroleerd? Theoretisch kan elke sporter op elk ogenblik in Vlaanderen gecontroleerd worden In de praktijk voornamelijk elitesporters en sporters van nationaal niveau in alle sporten Controleopdrachten in functie van Aard van de sport (sommige sporten lenen zich meer tot dopinggebruik dan andere) Statistieken van dopingcontroles in het verleden Trainingsperiodes en belangrijke competities tips

Soorten controles Controles binnen wedstrijdverband Urine en/of bloed Controles buiten wedstrijdverband Vnl. bij elitesporters of bij tips Belangrijk: ONAANGEKONDIGD = sporter blijft permanent onder toezicht vanaf ogenblik oproep tot als monster is afgeleverd

Wat als een sporter ziek is? Toestemming wegens Therapeutische Noodzaak TUE (Therapeutic Use Exemption) AUT (Autorisation d’Usage Thérapeutique)

TTN Hoe weet ik of bepaald geneesmiddel een verboden stof bevat? www.dopinglijn.be Wat doen als een verboden stof wegens medische noodzaak moet genomen worden? Samen met behandelende arts aanvraag indienen bij onafhankelijke commissie van artsen Elitesporters verplicht Bij internationale of nationale federatie Andere sporters kunnen aanvraag indienen Bij Vlaamse Gemeenschap

TTN Hoe aanvraag indienen? Standaardformulier op www.dopinglijn.be

TTN retroactief? Toestemming retroactief mogelijk bij Spoedbehandeling of behandeling van acute medische aandoening in hoogst uitzonderlijke gevallen Sporters die niet tot elitegroep behoren en het gebruik van verboden stof gemeld hebben bij controle

TTN en corticoïden Toegelaten: topisch gebruik (oor, mond, huid, tandvlees, neus, oog, perianaal) Gebruiksverklaring: intra-articulair, peri-art., epiduraal, intradermaal, inhalatoir TTN nodig: oraal, IV, IM, rectaal

TTN: criteria Gezondheid sporter significant geschaad indien hij verboden stof niet zou nemen Steeds eerst toegelaten stoffen; geen ander therapeutisch alternatief Prestatie mag niet meer verbeteren dan door genezing. Mag geen gevolg zijn van vroeger niet-therapeutisch gebruik

Voedingssupplementen en doping? Steeds gevaar op contaminatie Studies tonen contaminatie aan tussen 15 en 35 % Contaminatie in ruw materiaal, fabricatieproces of kwaad opzet Sporter is verantwoordelijk voor wat zich in zijn lichaam bevindt Vaak niet werkzaam => geldverspilling

Voedingssupplementen en doping? Zeer modegevoelig Afleiding van wat wel werkt Gevaar megadoses? Gevaar chronisch gebruik? Steeds individueel te evalueren Hoe tekort inschatten? Is het mogelijk om tekort aan te vullen via voeding? Zo niet: supplement

Besluit Voedingssupplementen Nooit supplementen nemen met als idee “baat het niet dan schaadt het niet” enkel wanneer het echt niet anders kan en individueel benaderd: soort sport, responder vs non-responder, topsporter, volwassen sporter, juiste timing, juiste dosering… GEZONDE VOEDING IS VEEL BELANGRIJKER

Voor alle info: www.dopinglijn.be www.gezondsporten.be