OR en Gemeenten: Nieuwe beleidsterreinen SvZ februari 2014 Decentralisatie werk, jeugdzorg en maatschappelijke ondersteuning Jo van Saase Jaap van der Sijs

Inhoud Maar wat houdt dat in? Waarom een sterke OR? Hoofdindeling nieuwe decentralisatie: Participatiewet Overdracht delen AWBZ Jeugdzorg Maar wat houdt dat in? Wat zijn consequenties voor gemeenten: Inkomsten & uitgaven Samenwerking Beleid & organisatie Werk en medewerkers Waarom een sterke OR? Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Participatiewet De Participatiewet voegt bestaande regelingen samen: de Wet Sociale Werkvoorziening, de Wet Werk & Bijstand en een deel van de Wajong 20 feb. aangenomen in 2de kmr na wijziging van 3 feb inzake overgangsregime Wajong Invoerdatum naar verwachting 1-1- 2015. Tot dan nadere uitwerking: Participatiewet en quotumregeling Met gemeenten en sociale partners Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Participatiewet m.b.t. werkvoorziening Gemeenten krijgen geld om straks 30.000 arbeidsgehandicapten een werkplek te bieden. Werkbedrijven in 35 arbeidsmarktregio’s (lead bij gemeenten) Oplopend tot 2026: 100.000 extra banen voor mensen met arbeidsbeperking. Overheid garandeert daarvan 25.000 banen Bij niet voldoen door werkgevers: wettelijk quotum Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Participatiewet m.b.t. inkomen, bijstand en Wajong Loonkostensubsidie voor mensen die niet in staat zijn zelf het wettelijk minimumloon te verdienen Mag niet ten koste gaan van aantal werkplekken voor beschut werk Cao loon beschut werk in buurt minimumloon De overheid betaalt het verschil tussen de loonwaarde (afgeleid van de productiviteit van de werknemer) en het wettelijk minimumloon Deze loonkostensubsidie bedraagt maximaal 70% van het wettelijk minimumloon De werkgever betaalt het verschil tussen het wettelijk minimumloon en het cao-loon van de werknemer. Ook in combinatie met de Wet Werk en Bijstand (WWB) (1-1-2015) Niet naleven / tegenprestatie / omkering bewijslast / verhuisplicht Herkeuring Wajong Wijziging: huidige Wajongers gaan niet de bijstand in. Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Decentralisatie AWBZ, uitbreiding WMO Wat is het: Betreft begeleiding en verzorging bij bijvoorbeeld psychiatrische ziekte of verstandelijke handicap Ouderen blijven langer zelfstandig thuis wonen (zzp 1 t/m 3 en later 4 gaan uit de AWBZ) Deze “extramuralisering” is formeel geen onderdeel van de decentralisatie Burgers komen voor ondersteuning naar het WMO loket Langdurige zorg naar zorgverzekeraars Kabinet dringt aan op samenwerking binnen jeugdzorgregio’s. Dit is nog niet overal gerealiseerd en beklonken Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Decentralisatie AWBZ, financiële uitzicht Voor welke besparingen zien de gemeenten zich geplaatst: Gemeenten krijgen minder geld dan dat er nu aan wordt uitgegeven Ondersteunen “op maat” en uitgaan van eigen mogelijkheden Door combinatie met participatiewet en jeugdzorg Versobering van niveau voorzieningen Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Transitie Jeugdzorg, uitvoering Uitvoering in al benoemde 41 regio’s Gemeente wordt verantwoordelijk voor jeugdzorg in brede zin versterken opvoedkundig klimaat in gezinnen, buurten, scholen, etc kwalitatief en kwantitatief toereikend aanbod van jeugdhulp adviseren, bepalen en inzetten aangewezen vorm van jeugdhulp adviseren van professionals, kinderen en jongeren met vragen verzoeken onderzoek Raad voor de Kinderbescherming indien nodig compenseren van beperkingen zelfredzaamheid en participatie voorzien in een toereikend aanbod van gecertificeerde instellingen voorzien in maatregelen om kindermishandeling te voorkomen Bepalen vrije toegankelijkheid of individuele voorziening Belangrijke rol voor Centra voor Jeugd en Gezin Hoog niveau basishulp zelf bieden Geven aan wanneer specialistische hulp nodig is Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Transitie Jeugdzorg, financiën Jeugdwet wordt per 2015 ingevoerd. aangenomen 18-2-2014 door de 1ste Kamer. Bundelen geldstromen AWBZ (psychische problemen, beperkingen, licht verstandelijke beperkingen) Zvw, Zorgverzekeringswet (geestelijke gezondheid, 1e en 2e lijns) Provincie (jeugd- en pleegzorg, casemanagement, bureaus Jeugdzorg) Rijk (jeugdzorg-plus, voorheen gesloten jeugdzorg) Verdeling voor 2015 op basis historische cijfers Op basis van data uit 2011-2012 Voor 2015 een totaalbedrag van € 3,3 miljard Daarna opnieuw bepalen verdeling op basis opgedane ervaring en gezamenlijk benoemde criteria Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Voorbeeld financiering jeugdzorg en regioverdeling Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Regiovorming 25 veiligheidsregio’s 35 arbeidsmarktregio’s 41 jeugdzorgregio’s Verzoek voor samenwerking WMO aanpak gemeenten in de 35 arbeidsbureauregio’s Adviesbureau ATIM/ JV / presentatie VRK / 2014

Kwesties en consequenties Voor: Gemeenten, Gemeenschappelijke Regelingen (GR-en) en Regionale Uitvoeringsdiensten (RUD’s) Inkomsten & uitgaven Samenwerking Beleid & organisatie Werk en medewerkers Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Consequenties gemeenten: inkomsten & uitgaven Toename gemeentelijk budget met circa 50% Beschikbare budget is veel lager dan huidige uitgaven Huidige bezuinigingen Daar bovenop € 300 miljoen minder Vanaf 2017 nog eens € 150 miljoen minder (zonder onderbouwing) De totale korting van € 450 miljoen betreft circa 15% van totale budget Ook tegenhouden/opvangen (gevreesde) toekomstige groei Zie toename AWBZ sinds het instellen ervan Vergrijzing Werkloosheid Toenemend beroep (momenteel) op jeugdzorg Discussie over in hoeverre sprake is van vrije besteding. In juni heeft de 2de kamer aangedrongen op ontschotting Geen verruiming mogelijkheden lokale belastingheffing Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Consequenties gemeenten: samenwerking Grote toename in regionale samenwerkingsverbanden Regiovorming bij jeugdzorg en “werk” grotendeels al gebeurd Principiële vraagstelling binnen de gemeente: gaan we mee in de regio en hoe (met name bij de WMO) Keuze in wat doe je zelf (bijvoorbeeld toegangsfunctie) en wat koop je in? Maakt iedereen binnen één regio dezelfde keuzes, en moet dat? Hoe zien de besturingsmodellen eruit? Discussie over het democratisch toezicht Hoe ziet de medezeggenschap eruit? Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Consequenties gemeenten: beleid & organisatie Waar hangen we de nieuwe taken op in de organisatie Hoe werkt de gemeente samen met de diverse regio’s Waar komt de regie Hoe wordt de toegangsfunctie geregeld Hoe houdt de gemeente de controle en toezicht Wat beteken keuzes voor het zorg-niveau in de gemeente Is de gemeente in staat kwaliteitsnormen te formuleren en te handhaven Hoe moet / gaat de gemeente / GR / RUD zich verantwoorden Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Consequenties gemeenten: werk en medewerkers Uitbreiding aantal fte gemeentelijk apparaat? Volledig uitbesteden gemeentelijke taken (mogelijk samen met huidige “zorg-ambtenaren”) Overdragen medewerkers aan regio-organisaties Van overheid naar zorg-cao Verandering van werk inhoud Verzwaring van werkinhoud (bijvoorbeeld financiële verantwoordelijkheid of toezicht) Verhoging van de werkdruk door verbreding functies Verhoging van de psychosociale arbeidsbelasting (PSA) Voorbereiding, scholing en training m.b.t. nieuwe taken Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Wat kan de OR ermee, waarom is het zo belangrijk? Er wordt beleid gemaakt dat gevolgen heeft voor: De werkgelegenheid De arbeidsvoorwaarden De inhoud van het werk De arbeidsomstandigheden Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014

Toekomst gemeentelijke zorg Toekomst gemeentelijke zorg? Opvang voor ouderen, jeugd, beperkten en asielzoekers Adviesbureau ATIM/ JV / decentralisatie / 2014