Passend en Inclusief Onderwijs

Opbouw De achtergrond. De praktijk. De analyse. De invoering.

De achtergrond

Passend onderwijs Schoolbesturen krijgen de verantwoordelijkheid om voor elke leerling een onderwijsaanbod te ontwikkelen dat past bij zijn mogelijkheden en beperkingen. Bij passend onderwijs staat de leerling centraal en wordt het aanbod waar nodig op hem afgestemd.

Inclusief Onderwijs Alle leerlingen, ongeacht hun achtergrond, bezoeken dezelfde scholen, functioneren in heterogene groepen en volgen het curriculum afgestemd op hun eigen mogelijkheden. Leerlingen leren van en met elkaar als ze samen leren en samen worden onderwezen in dezelfde leer – en leefgemeenschap. Ze ontwikkelen zich zo tot volwaardige burgers met een actieve deelname in de maatschappij.

Verschillen Passend onderwijs: Stabilisatie Oprekken van het (duale) systeem Regie vanuit de speciale school Inclusief onderwijs: Innovatie Veranderen van het (duale) systeem Regie vanuit de reguliere school

Overeenkomsten De leerling centraal. Grotere inbreng van de ouders. Grotere autonomie van de schoolbesturen. Grotere transparantie van de leerlingbudgetten. Verkleining van de speciale scholen.

Dit is het

en dit

en dit

Waarom? * Kinderen realiseren zich dat er kinderen zijn die anders zijn dan zij maar er bij horen. * Kinderen met en zonder beperkingen kunnen in de eigen omgeving met eigen vrienden op eigen niveau onderwijs genieten. * Ouders van kinderen met een beperking hoeven geen keuze meer te maken. De school in de buurt is de beste keuze. * Leraren uit zowel het regulier als het speciaal onderwijs werken intensief met elkaar samen. Ze leren van en met elkaar.

Waarom niet? Lesgeven in meer heterogene groepen is moeilijk en geeft spanning bij de leraar. Leerlingen kunnen afgeleid worden door afwijkend gedrag van anderen. Ouders kunnen bezorgd raken door de heterogene populatie. Leerlingen met speciale educatieve hulpvragen hebben minder contact met hun “lotgenoten”. De school voor speciaal onderwijs heeft kennis en ervaring met deze leerlingen de reguliere basisschool nog niet. Er blijft minder begeleidingstijd over voor kinderen zonder speciale hulpvragen. Het niveau van de school (toetsscores) kan terugvallen bij teveel kinderen met speciale educatieve hulpvragen.

De nationale context Wist u dat er : 1. in Nederland zo’n 7000 scholen voor primair onderwijs zijn. Daarnaast zijn er meer dan 660 speciale scholen. 2. in Nederland 1.6 miljoen leerlingen het primair onderwijs bezoeken. Hiervan gaan meer dan 85.000 leerlingen naar speciale scholen. 3. in Nederland meer dan 5 % van de leerlingen speciale scholen bezoeken.

Plan Ministerie O.C. & W Vanaf 2011 krijgen de scholen een zorgplicht (acceptatie – en geen plaatsingsplicht). Scholen in de regio maken afspraken over een sluitend onderwijsaanbod. Vanaf 2009 wordt hoogst waarschijnlijk de Wet Gelijke Behandeling aangenomen.

Internationale vergelijking

Internationale context Op 30 maart 2007 heeft Nederland in New York het VN-verdrag voor “De Rechten van mensen met een beperking” ondertekend. Nederland kent meer een zorgtraditie dan een traditie van gelijke rechten.

Enkele interessante passages 1 Article 24: Education State Parties recognize the right of persons with disabilities to education. With a view to realizing this right without discrimination and on the basis of equal opportunity, State Parties shall ensure an inclusive education system at all levels and life long learning directed to.

Enkele interessante passages 2 Article 24: Education Persons with disabilities are not excluded from the general education system on the basis of disability, and that children with disabilities are not excluded from free and compulsory primary education, or secondary education on the basis of disability.

De gevolgen voor Nederland: De Wet Gelijke Behandeling in het primair – en voortgezet onderwijs. Deze dient nu in werking te worden gezet. De LGF wet met de gedwongen winkelnering voor de ambulante begeleiding bij de REC’s. Deze dient nu afgeschaft te worden.

De praktijk

Hoe ziet die eruit? De kenmerken voor de leerling, ouder, leraar, klas, school en regio. Voorbeelden: 1.Voor de klas: De klassengrootte is ongeveer 25 leerlingen met veelal twee volwassenen. 2. Voor de leraar: Hij is van mening dat alle leerlingen, ongeacht hun achtergrond, welkom zijn.

De Checklist Inclusief Onderwijs Deze Checklist verschaft een beeld van de eigen praktijk op basis van de onderscheiden kenmerken op klassen -, school – en regioniveau. Tevens kan een inschatting worden gemaakt van het eigen functioneren als leraar, leerling en ouder. Dit levert een beeld op van de mate van inclusiviteit van de eigen situatie.

De analyse

De pijlers voor inclusief onderwijs 1. Acceptatie 2. Geformuleerd beleid 3. Georganiseerde professionalisering 4. Georganiseerde ouderbetrokkenheid 5. Georganiseerde leerlingbegeleiding 6. Gedifferentieerd leren 7. Adaptief onderwijzen 8. Gedragsmanagement 9. Samenwerken 10. Planmatig werken 11. Flexibel curriculum 12. Afgestemde materialen 13. Toegankelijke ruimten.

De niveaus De regio De school De klas

De participatiegraden De leerling als toeschouwer De leerling als gast De leerling als partner

Het Framework 1 Het Framework is een denkkader waarmee de onderwijspraktijk vanuit verschillende dimensies op klassen -, school – en regioniveau kan worden geanalyseerd en beschreven. Het analyseert niet alleen de huidige situatie, maar geeft ook een beschrijving van de gewenste situatie.

Framework 2 Pijlers van inclusief onderwijs U I T V O E R I N G S N I V E A U S 1. De regio 2. De school 3. De klas 1. Acceptatie Een breed draagvlak voor de acceptatie van alle leerlingen, ongeacht hun beperkingen. 2. Geformuleerd beleid Helder geformuleerd beleid voor het begeleiden van alle 3. Georganiseerde professionalisering Geschoolde educatieve professionals voor het begeleiden van alle leerlingen. 4. Georganiseerde ouderbetrokkenheid Betrokken ouders op het onderwijs van hun kinderen. 5. Georganiseerde leerling begeleiding Een continuüm van begeleiding voor alle leerlingen.

Framework 3 Pijlers van inclusief onderwijs P A R T I C I P A T I E G R A D E N 1. De leerling als toeschouwer 2. De leerling als gast 3. De leerling als partner 6. Gedifferentieerd leren Georganiseerd onderwijs waar binnen elke vorm van leerstijl mogelijk is. 7. Adaptief onderwijzen vorm van onderwijsstijl mogelijk is. 8. Gedragsmanagement vorm van gedragsmanagement mogelijk is. 9. Samenwerken vorm van samenwerking mogelijk is. 10. Planmatig werken soort van plan wordt opgezet en uitgevoerd. 11. Flexibel curriculum Georganiseerd onderwijs waarvoor elk vak –en vormingsgebied een leer – of ontwikkelingslijn is opgesteld. 12. Afgestemde materialen Beschikbare afgestemde materialen in de school. 13. Toegankelijke ruimten Toegankelijke ruimten in en om de school voor iedereen.

De invoering

Inclusief onderwijs; de voorwaarden Visie Voorzieningen Voorbereiding Voorbeelden Vastberadenheid

Het invoeringsprogramma Het Invoeringsprogramma is een programma dat stap voor stap beschrijft hoe alle pijlers van inclusief onderwijs ingevoerd kunnen worden in de school in de regio.

Uitspraken You will always get what you got, if you always do what you did. en Dreams can’t come true if you don’t have any.