Kredietwaardigheid in het kader van bankkrediet DACT Treasury Beurs Noordwijk, 11 november 2011 Charles Zondag Business Associate Zanders Jan Schets Director Treasury Sara Lee International BV

Agenda Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet: Toepassingen van ratings Company case Agenda Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet Toepassingen van ratings Company case

Inleiding en achtergronden Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet: Toepassingen van ratings Company case Inleiding en achtergronden GEBEURTENISSEN GEVOLGEN Basel II regelgeving (voor banken) Stimulans risicogewogen kredietmarges (aanvankelijk ) Turbulentie op financiële markten Krappe liquiditeit in financiële markten Economische ontwikkeling (VS & EUR) Druk op bedrijfsresultaten () en overheidsschuld () EU(RO) crisis Minimale liquiditeit in financiële markten Basel III regelgeving (voor banken) Kapitaaleisen , stringente eisen t.a.v. liquiditeit & funding, beperking activiteiten via leverage ratio CONCLUSIE Drastische stijging kredietmarges & -kosten

Drivers van kredietmarge Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet. Toepassingen van ratings Company case Drivers van kredietmarge Kredietmarge = f (risicoprofiel, overige factoren) Risicoprofiel: Tegenpartij Krediet Structuur Overige factoren: Regelgeving Rating van de bank, afhankelijk van kredietbeheer portefeuillebeheer risk appetite concentratie/diversificatie opbouw kredietportefeuille Liquiditeitspositie Funding het bedrag dat een bank kan verliezen (in Euro’s per jaar) a.g.v. oninbare kredieten. Kredietrisico =

Drivers van kredietmarge Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet:. Toepassingen van ratings Company case Drivers van kredietmarge Risicoprofiel = f (tegenpartij, krediet, structuur) Tegenpartijrisico: Gebaseerd op rating (koppeling met PD) Kredietrisico: Type krediet  het potentieel uitstaande bedrag (EAD) Aflossingsschema  (resterende) looptijd (M) Structuurrisico: Bepaalt het mogelijke verlies i.g.v. default (LGD, in % van EAD): zoals blanco, geen zekerheden, hoog risico zekerheden, bv hypothecair, lager risico covenants, zijn geen zekerheden maar waarschuwingssignalen PD: exponentieel verband met risicoprofiel……. EAD, M, LGD: lineair verband met risicoprofiel.……………... …………………..……en daarmee met de kredietmarge

Inzicht in ratings Niet alleen rating agencies stellen ratings vast, Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet: . Toepassingen van ratings Company case Inzicht in ratings Essentie van een rating : Een (krediet)rating (kortweg rating) is een oordeel over de financiële gegoedheid of kredietwaardigheid van de betreffende entiteit of tegenpartij. Een rating wordt uitgedrukt in een ‘rapportcijfer’ op een schaal. De schaal is veelal gekoppeld aan een kansverdeling. De kansverdeleing reflecteert de kans dat de betreffende entiteit niet aan haar verplichtingen kan voldoen (Probability of Default). Niet alleen rating agencies stellen ratings vast, ook banken bepalen (intern) het risicoprofiel van bedrijven.

Inzicht in ratings: rating filosofie Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet: . Toepassingen van ratings Company case Inzicht in ratings: rating filosofie Twee verschillende visies ter beoordeling van het risico op default: Through-the-Cycle (TtC) Gebaseerd op meer structurele factoren (bv. een economische cyclus, worst case scenario. Point-in-Time (PiT) Gebaseerd op actuele, veelal tijdelijke factoren. TtC en PiT theoretische concepten; in de praktijk HYBRIDE modellen AAA/AA- CCC+/C TtC Rating PiT Time

Inzicht in ratings: methodologieën Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet: . Toepassingen van ratings Company case Inzicht in ratings: methodologieën Expert oordeel individueel oordeel over relevante informatie resulterend in een rating kwalitatieve, verhalende richtlijnen. Expert-modellen modellen waarbij experts de gewichten hebben bepaald Constrained judgement modellen expert oordeel, mede gebaseerd op kwantitative richtlijnen (krediet classificatie) statistische en/of expert modellen met mogelijkheid van handmatige aanpassing ‘override’ op basis van expert oordeel. Statistische modellen

Inzicht in ratings: Zanders’ methodologie Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet:. Toepassingen van ratings Company case Inzicht in ratings: Zanders’ methodologie Kwantitatieve variabelen Financiele Analyse = Implied Financial Rating (IFR) Bedrijfstak Analyse Kwalitatieve variabelen Management = Initial Obligor Risk Rating (ORR) Overrides Landenrisico / Signalen = Interim ORR (= stand-alone) Onderdeel groep / Garanties / Overig = Proposed ORR

Inzicht in ratings: Zanders’ methodologie Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet:. Toepassingen van ratings Company case Inzicht in ratings: Zanders’ methodologie Winst & verlies Balansstructuur Kasstromen & aflossingscapaciteit Liquiditeit Kwantitatief Financiële Analyse Risicoprofiel Trends Kwalitatief Bedrijfstak Analyse Ervaring management Kwaliteit interne organisatie Positieve/negatieve publiciteit Management Overrides Hoofdvestiging Productielocaties Verkoopgebied Landenrisico / Signalen Onderdeel groep / Garanties / Overig Garanties & borgstelling Nieuwsfeiten

Inzicht in ratings: voorbeelden Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet:. Toepassingen van ratings Company case Inzicht in ratings: voorbeelden Stabiliteit in cijfers stabiele, opgaande lijn in redelijk gezonde cijfers () inconsistenties en volatiliteit () een enkele misser is geen ramp, een enkele meevaller geen ‘goudmijn’ recente, complete cijfers Let op uw peers: structureel betere performance () gemiddelde performance is geen diskwalificatie (±) Operationele lease: balansverkorting, solvabiliteitspercentage stijgt () hogere rente- & aflossingsverplichtingen () invloed op rating relatief beperkt (±) Beheer(s) uw werkkapitaal lagere financiële lasten () vergelijking peergroup () gunstige management toets () ..........

De prijs van krediet Prijs = marktreferentie + marge Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet:. Toepassingen van ratings Company case De prijs van krediet Prijs = marktreferentie + marge Marktreferentie, vaak EURIBOR (risico neutraal?) EONIA  risicovrij EURIBOR versus EONIA Marge op bancair krediet: extra opslagen (pagina 4) Obligatiemarkt EUR afgeleide risico opslagen (voorjaar 2011)

Toepassing van ratings Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet:. Toepassingen van ratings Company case Toepassing van ratings Zodra men een transactie aangaat met een tegenpartij, onstaat een risico dat die tegenpartij niet aan haar verplichtingen kan voldoen Debiteuren: selectie nieuwe klanten debiteurenbeheer (behandeltraject o.b.v. risicoprofiel) kredietverzekering ?? Inzicht in eigen rating: t.b.v. onderhandelingen over kredietfaciliteiten wallet sizing per bank reputatie ACTIVA PASSIVA Vaste activa Eigen Vermogen Vlottende activa Vreemd vermogen Voorraden Debiteuren Crediteuren Financiële activa ASSET CONVERSION CYCLE Financiële activa: tegenpartijrisico OTC transacties eerste analyse overnamekandidaten intercompany loan pricing Selectie leveranciers: financiële kracht reversed factoring

Zanders & company case Zanders: Inleiding & achtergrond Drivers van kredietmarge Inzicht in ratings De prijs van krediet:. Toepassingen van ratings Company case Zanders & company case Zanders: Advisering in corporate finance, treasury en risk management 120+ consultants, kantoren in Bussum, Zurich, Brussel en Londen Klanten in de financiële sector, het bedrijfsleven en de publieke sector Krediet- en ratinggerelateerde dienstverlening voor corporates: Rating modellen ‘EAGLE’ global corporate rating model, webbased (in samenwerking met Bureau van Dijk) specifieke rating modellen (stand-alone of webbased) Rating rationales & loan pricing rapporten ratings, inclusief peer group analyse en scenario analyses intercompany loan pricing rapporten Toepassen van bancaire kredietrisico technieken bij bedrijven en overheden Advisering inzake beleid, processen, modellen, trainingen http://zanders.eu/en/publications/tag/credit+risk Company case: