Associate degree: de uitrol Leido Academy Hans Daale 24 november 2009

Ontwikkelingen ► November 2008: Tussenevaluatie ► Januari – augustus 2009: HBO-raad papers ► September – oktober: Beleidsreactie en bespreking in de TK (algemeen overleg) ► Uitgangspunten politiek aanvaard ► Verdere uitrol van de Associate degree - bestaande pilots uitrollen - nieuwe Ad’s mogelijk maken (40) - mbo-Ad’s: beginnen in 2010 (max. 10)

Betekenis ► Handhaven van de huidige kaders ► HBO-raad ‘moet met bewijzen komen’ – of: de aanpassingen moeten worden gebaseerd op de eindevaluatie ► Maximaal 50 extra Ad’s in – bewijs van een aanpak, er vanuitgaande dat de Ad in 2011 algemeen mogelijk zal worden (‘bestuur- lijke positie’) ► Aanvulling kader van de monitor (huidige pilots) en een monitor voor de ‘MHBO-Ad’s’

Aandachtspunten ► Doorstroom Ad-Bachelor (naast alle positieve signalen dienaangaande) ► Ad’er op de arbeidsmarkt (als Ad’er, naast de mbo’er en de Bachelor) ► Positie naast de Bachelor (keuzes voor studenten) ► Uitvalbestrijding ► Samenwerking met mbo en werkveld

Uitrol bestaande Ad’s (1) ► Geen licentie geven aan andere hogescholen ► Nog niet gebruikte lesplaatsen met een B ► Extra plaatsen voor de Ad: aanvragen van een toets macro-doelmatigheid (gehele Ad) ► Extra plaatsen voor maximaal 40 punten van de Ad - kan overal, op structurele basis - combineren met vrijstellingen (standaard) - vastleggen in de OER hoe, wat en waarom ► Duale Ad’s: indien op individuele regeling, geheel ‘overal’ – toetsing op ‘niet-collectief’

Uitrol bestaande Ad’s (2) ► Vragen bij extra plaatsen in strategische zin ► Wel altijd een toets op doelmatigheid ► School A vanuit plaats X in plaats Y - met toestemming van de scholen aldaar - verzorgd met mensen uit die regio - opmaat naar een eigen Ad in mede op basis onderzoek (en mogelijk al een voorstel) van die andere school ► In hoeverre is dit een optie?

Aanvragen nieuwe Ad’s (1) ► 40 maximaal ► Techniek, zorg… met voorrang ► Aanvragen voor deze Ad’s of mbo-Ad’s ► Datum? 1 februari 2010? ► Kader: gelijk aan het vorige kader - mbo - relevantie - doorstroom naar Bachelor

Aanvragen nieuwe Ad’s (2) ► Aandachtspunten: - nieuwe Ad’s - nieuwe vestigingen van bestaande Ad’s - netwerken - namen van de Ad - varianten van bestaande Ad’s - meerdere Ad’s in een brede Bachelor ► Onderscheiden van mbo-4 en Bachelor ► Joint degrees

MHBO-Ad’s (1) ► Ad is een hbo-niveau ► Meer nadruk op doorstroom, om de effecten te kunnen meten op mbo-4 en hbo-vervolg (direct en indirect) ► Maximaal 10 voor 2010 en 20 voor beide jaren ► Uitgangspunten: - gedeelde verantwoordelijkheid in de gehele pilotperiode (afleggen van verantwoordelijkheid) - lessen op mbo-instelling (docenten van hbo of van mbo – bij grote afstand…) - programma is upgrading van mbo-4, passend in de eisen die aan de Ad worden gesteld

MHBO-Ad’s (2) Opmerkelijke zaken… ► Mede-bepalen van arbeidsmarktrelevantie: - zeer korte termijn voor mbo-4 - over twee tot vier jaar voor Ad - langere termijn voor de Bachelor ► Kwaliteitszorg: - delen (zoeken naar gemeenschappelijkheid) - samen verbeteren - geen afschuifmogelijkheden

MHBO-Ad’s (3) ► Aparte wetgeving voor Ad’s – dus voor mbo en hbo samen over de WEB en WHW heen ► Mogelijk wel macro-doelmatigheid respecteren (dus niet overal, niet ‘iedereen met iedereen, techniek en zorg, enz.) – maar niet genoemd door OCW ► Aparte categorie vanaf 2011: - uitrol van de Ad in het algemeen (op basis van eindevaluatie eventuele kaders) - pilots MHBO-Ad tot en met 2014 (op basis van eigen evaluatie: kaders mbo-hbo, doorstroom, rechten, samenwerking…?

MHBO-Ad’s (4) ► Indienen: 1 februari? ► Regie: MBO-Raad? HBO-raad? ► Beschrijven in de OER’en van mbo en hbo ► Gebruik van vergelijkbare instrumenten en regelingen (EVC, kwaliteitszorg, bekostiging, dualisering, contacten met werkveld (KBB’s), BPV, enz.) ► Kader voor de NVAO (ook voor het mbo – bijeenkomsten? – zie kader HBO-5 Vlaanderen)

MHBO-Ad’s (5) ► Wat op het mbo en wat bij de hogeschool? ► Kan het ook met meerdere instellingen? ► Wie neemt het initiatief? ► Wat als een ROC/AOC mogelijkheden ziet en het hbo niet? ► Als er geen Bachelor is? ► Brede bachelors als kans of bedreiging? ► Komen er Associate Colleges? ► Gevolgen van invoering van een NQF?

Verder… ► Coordinatie… ► Bijeenkomsten… ► Aanvraag-format… ► Beoordelingskader Ad-commissie ► En?

Situaties ► Op de volgende slides staan situaties, te beschouwen als casussen – zonder dat daarmee een mening van wie dan ook wordt weergegeven ► Ze kunnen dus worden beschouwd als input voor discussies… ook in een school…

1 ► Als de Ad in 2011 algemeen wordt ingevoerd, zonder verdere beperkingen (los van de toekenning door OCW op basis van de vereiste kwaliteit en de kaders voor de doelmatigheid), wat zijn dan de voordelen om als hogeschool vanaf 2010 te participeren in een pilot ‘Ad-mbo-hbo’ die tot 2014 een specifiek kader kent?

2 ► Het ministerie wil binnen de experimentenartikel voor het hoger onderwijs (wordt in december vastgesteld) mogelijkheden scheppen om de Ad in een specifiek samenwerkingsverband met een of meer hogescholen en een of meer mbo-instellingen te laten vormgeven. Daarvoor zullen in voorkomend geval bepaalde wettelijke belemmeringen worden opgeheven, alleen voor deze pilots. ► De vraag is welke belemmeringen met deze opzet ‘uit de weg kunnen en moeten worden geruimd’, zonder geweld te doen aan de andere mbo-hbo- constructies. Het gaat dan zowel over de samen- werking met het mbo als met het bedrijfsleven.

3 ► Bestaande Ad’s mogen worden uitgebreid naar andere locaties van hogescholen of gegeven op andere plaatsen door een ‘verplaatsing’, na toestemming van OCW op basis van een toetsing aan het kader voor de macrodoelmatigheid. Welke zaken kunnen gelden als een positieve bijdrage aan die doelmatigheid? ► Om een paar voorbeelden te noemen (maar graag ook andere): ► Een hogeschool in die regio wil de Ad wel geven in een soort licentie. ► Het concept dat nodig is voor de Ad kan niet worden geleverd door de hogeschool in de betreffende regio, en wel door die school met een Ad elders. ► Een of meer bedrijven (ondernemingen, organisaties) zijn bereid om samen te werken met de hogescholen in de regio en met de hogeschool die de Ad heeft, omdat er een duidelijke behoefte is aan deze Ad. ► Een groot aantal mbo’ers en/of werknemers heeft in de afgelopen drie jaren aangegeven een bepaalde Ad te willen doen, maar zag geen mogelijkheden daartoe vanwege de grote afstand tot de hogeschool met die specifieke Ad. ► De hogeschool in de regio heeft de bijbehorende bachelor niet of is niet in staat om nu al de Ad aan te vragen.

4 ► Men gaat 40 nieuwe pilots toekennen. Op voorhand is aangegeven dat de voorkeur uitgaat naar Ad’s in de zorg en de techniek. De vraag is of dit te beperkend is. Moeten er ook andere voorkeuren mogelijk zijn? Om wat voorbeelden te noemen: ► Het moet ook gelden voor snijvlakopleidingen (met een deel van het programma gericht op zorg dan wel techniek). ► Het moet ook mogelijk zijn voor opleidingen die zich mede baseren op algemene en brede kenmerken, zoals ‘ondernemerschap’, ‘commercieel/marketing’, ‘internationalisering’, enz. ► Hogescholen die nu geen Ad hebben, krijgen voorrang.

5 ► Met de invoering van een specifieke categorie pilots, met een gelijkwaardige samen­werking en inbreng vanuit het hbo en mbo, ontstaat er een situatie waarbij als het ware het mbo het hoger onderwijs ‘wordt ingetrokken’. Dat wil niet zeggen dat er ‘Community Colleges’ gaan ontstaan, maar wel ‘organisatorische eenheden, Asso­ciate Colleges misschien te noemen’. Of kan een constructie voor de betreffende mbo- en hbo-opleidingen gewoon binnen de huidige opzet binnen de instellingen worden gerealiseerd? Zo niet, wat moet er dan veranderen? Welke vormgeving lijkt het beste (plaats, vorm, verantwoordelijkheden en dergelijke)?

6 ► Er zal veel werk moeten worden gemaakt van de communicatie rond de Ad, in De vraag is welke acties effectief kunnen zijn (doelgroepen, vormen, tijdstip, informatie op websites, geluiden in de media, enz.) ► Welke gedachten kunnen worden meegegeven aan OCW?

7 ► Met de invoering van de Associate degree in 2011 zal er in de doorstroom van uit het mbo naar het hbo nogal wat gaan veranderen. Mbo’ers hebben vanaf 2011 meerdere keuzemogelijkheden richting het hbo – tenzij er uiteraard iets veranderd aan de doorstroomrechten (toelatingseisen voor het hbo). ► Wat zijn zaken waarmee we nu al rekening dienen te houden bij de vormgeving van de voorlichting, de doorlopende studiebegeleiding, de kwalificaties (mede gelet op het door de school zelf in te vullen deel), enz. en welke aan OCW kunnen worden mee- gegeven voor 2010 om te regelen met de onderwijskoepels?