P IJNPUNTENDOSSIER 2010

Doelgroep Volwassenen personen met een handicap - Verstandelijke beperking - Motorische beperking - Autisme spectrum stoornis - Sensoriële handicap - Niet Aangeboren Hersenletsel Die zelfstandig wonen of willen gaan wonen. Soms met bijkomende psychische problemen. Alleenstaanden en gezinnen met of zonder kinderen. - Staan midden in de maatschappij. - Vaak in de kansarmoede.

Bewindvoering Voorlopige bewindvoerder

Positieve evoluties algemeen - Wetswijziging van Uitbreiding van de bevoegdheid van bewindvoerder: sommige bewindvoerders nemen hun taak sterk ten h harte en zijn vertrouwd met de doelgroep. - Aanstelling vertrouwenspersoon

Bevoegdheden Pijnpunt -Onduidelijkheid en willekeur Voorstel - Concrete en heldere omschrijving van de bevoegdheden. Bepalen in overleg en in overeenstemming met de mogelijkheden van de cliënt. - Goede opvolging

Zorgvuldigheid bij toewijzing Pijnpunten - Weinig inspraak. - Risico op belangenvermenging. - Veel dossiers bij dezelfde bewindvoerder. Voorstel - Aantal dossiers beperken. - Vorming en ondersteuning in de omgang met de doelgroep.

Rolverdeling onder de betrokkenen Pijnpunt - Soms verkeerde verwachtingen t.a.v. diensten Begeleid Wonen. Voorstel - Duidelijke rolverdeling: bewindvoerder zorgt voor bescherming begeleider is ondersteunend. - Erkenning van de rol - Duidelijke communicatie naar de cliënt.

Onpartijdige controlerende instantie Pijnpunt - Vrederechter rechter en partij. Voorstel - Cliënt heeft de mogelijkheid om klacht in te dienen - Bij neutrale instantie bvb. ombudsdienst.

Grotere transparantie Pijnpunt - Inzage beperkt Voorstel - Grotere transparantie door maandelijkse inzage.

Haalbare vergoeding Pijnpunt - Vergoeding 3 % van het inkomen. - Aanrekenen hoge kosten Voorstel - Kosten die kunnen verhaald worden begrenzen.

Wie wordt in kennis gesteld van de bewindvoering Pijnpunt - Familieleden tot de 2de graad kunnen in kennis gesteld worden: druist in tegen privacy Voorstel - Cliënt bepaalt zelf wie in kennis gesteld wordt.

Probleem van de arbeidsvoorwaarden Beschermde werkplaatsen

Positieve evoluties - Lonen - Samenwerking met diensten GTB

Lonen - De laatste jaren zijn er reeds inspanningen geleverd Samenwerking met diensten GTB - Toeleiden naar, en begeleiden in het reguliere arbeidscircuit. - Reduceren van de wachtlijst binnen de beschermde werkplaats.

Pijnpunten - Lage lonen - Onaangepaste arbeidsregimes - Verhoging van de rendabiliteit - Vaak weerkerende technische werkloosheid - Diensten GTB te weinig partner

Lage lonen - beperkte levensstandaard - lage pensioenen - arbeid wordt niet beloond

Onaangepaste arbeidsregimes - onaangepast aan de doelgroep - geringe mogelijkheid tot deeltijds werken

Verhoging van de rendabiliteit Strengere toelatingsvoorwaarden - zwakkere werknemers vallen uit de boot - probleem op vlak van ‘volwaardig burgerschap’ Verhoging van het werktempo - het ‘beschermde’ valt meer weg

Vaak weerkerende technische werkloosheid - rivaliteit en jaloezie tussen werknemers - onzekere toekomst - wegvallen van vaste structuur

Diensten GTB te weinig partner - lange wachtlijsten binnen beschermde werkplaatsen - GTB meer zien als partner rol van toeleiden naar reguliere arbeidscircuit doelgroep stimuleren en ondersteunen op de werkvloer. - minder nood aan doorverwijzing naar beschermde werkplaats

Tegemoetkoming Tegemoetkomingen aan personen met een handicap

Positieve evoluties - Afschaffing prijs van de liefde - Vereenvoudiging formulieren - FOD komt op de dienst om dossiers op te volgen

Afschaffing prijs van de liefde - bedrag vrijstelling inkomen van de partner sedert 2008 voor alle categorieën gelijk

Vereenvoudiging formulieren - Herziening aanvraag formulieren - Rechtstreeks opvragen van gegevens bij: kinderbijslag pensioen fiscus

FOD komt op de dienst om dossiers op te volgen - bedenking: kan elke dienst hier beroep op doen?

Pijnpunten - Aanvraagprocedure - Integratietegemoetkoming: bepaling zelfredzaamheid - Vrijstelling inkomen - Invloed vervangingsinkomsten

Aanvraagprocedure - Formulieren: -Moeilijke taal -Rechtstreeks opvragen gegevens fiscus niet altijd vlot - Duur: -procedure duurt nog altijd te lang - Beroep: -procedure duurt veel te lang: kan verschillende jaren aanslepen - Dienstverlening: - contactcenter moeilijk telefonisch bereikbaar - op mails wordt niet onmiddellijk gereageerd

Integratietegemoetkoming - Bepalen van de zelfredzaamheid: -personen met een mentale handicap -bevraging van eenvoudige huishoudelijke taken ipv moeilijkheden op allerlei vlakken (administratie, budget, relatie, communicatie, …) - Vrijstelling inkomsten partner: -automatische herziening naar het nieuwe systeem (hogervrijsteliingsbedrag) - Vervangingsinkomsten: -worden zwaar in rekening gebracht positief: stimulans tot werken negatief: bestraffing van personen die onvrijwillig aangewezen zijn op een vervangingsinkomen

Toekomst Conceptnota “ perspectief 2020” Minister Vandeurzen - Tegemoetkomingen Vlaamse materie? - Samen met PAB? - Gevaren?

Huisvesting Probleem van de Sociale huisvesting en huursubsidie

Cliënten Begeleid Wonen Voorzien in eigen woon- en leefkosten - eigen woning - beperkt inkomen - vaak aangewezen op een sociale woning

Pijnpunten sociale woningen - Lange wachtlijsten - Tekort aan woningen voor alleenstaanden - Vaak niet voorzien op grote gezinnen - Tekort aan aangepaste woningen voor personen met fysieke beperking - Te weinig noodwoningen voorzien - Sociale gettovorming

Procedure voor inschrijving - Omslachtige procedure - Actualisatie : vaak herindienen van dezelfde documenten - Kruispuntbank ?

Huursubsidie Positieve evoluties : - Woningkeuze verruimt - Maakt huren betaalbaar voor onze doelgroep - Woningen in betere staat

PIJNPUNTEN - Woning: --) onaangepast --) ongezond verklaard worden - Minstens 5 jaar wachtende voor sociale woning - Heel wat aanvragen worden afgewezen - Gemiddelde duur 1ste betaling : drie maanden - Beperkt in tijd (9 jaar) en voor sociale woningen 3 jaar (tenzij 66% handicap - Inkomensgrens ligt te laag - Refereren naar inkomen/aanslagbiljet van 3 jaar terug - Veranderende inkomenssituaties op korte termijn : 20 % - Onzekerheid over goedkeuring

Weerstand tav onze doelgroep - Weigering op de privé-huurmarkt - Niet willen samenwerken met een OCMW - Diensten begeleid wonen als medeverantwoordelijk geacht

Positieve evoluties - Samenwerking via Lokaal Sociaal Beleid - Mogelijkheid om noden te signaleren - Kansengroepen tegemoet komen - Stimulans van de overheid tot renovatie van woningen - …

Administratie Vereenvoudiging administratieve formulieren

Pijnpunten: - Hoeveelheid - Taalgebruik - Complexe procedures - Digitalisering - Complexe contracten en facturen

Voorstellen ter verbetering

Openbare gebouwen Toegankelijkheid van openbare gebouwen voor personen met een handicap

- BVR: stedenbouwkundige verordening vanaf 1 maart Regels m.b.t. voorwaarden van de bouwvergunning - Voor nieuwbouw, verbouwingen of uitbreiding van gebouwen - Gericht naar personen met motorische handicap

Pijnpunten - Structuur van het gebouw - Apparaten: vb banken - Informatie

Bankieren - Bankieren - Financiële kwetsbaarheid van de cliënt

Bankieren Evolutie - Promotie van internetbankieren. - Minder loketten.

Pijnpunten - Electronisch bankieren voor sommige cliënten niet haalbaar: te duur: computer, internet, … te moeilijk: snelheid van gebeuren. visuele handicap. moeilijke cijfercombinaties ( o.a. IBAN) Daardoor worden cliënten afhankelijker. Begeleider moet verrichtingen mee doen, maar komt op grens van budgetbeheer i.p.v. begeleiding. Gevaar voor misbruik door wegvallen sociale controle. Daardoor verliezen cliënten geld. Verichtingen aan loket zijn duurder. Internetspaarrekeningen brengen meer op.

Financiële kwetsbaarheid van onze cliënten Evolutie - Wet van 12 december 2006 voert Europese betalingsbevelprocedure in. - Schuldeiser dient eenzijdig verzoekschrift in bij rechtbank tot innen van factuur. - Indien geen bezwaarschrift binnen 30 dagen, geldt dit als schuldbekentenis en verplichting tot betaling. - Schuldbemiddeling is laatste jaren uitgebouwd.

Pijnpunten - De wet van 12/12/2006 is streng voor de schuldenaar. - Maar: - Sociaal minder weerbare groepen zijn makkelijke prooi voor reclame, dure kredietformules, ‘consumptie om erbij te horen’. - Inkomsten meestal laag. - Daardoor dikwijls schulden. - Gevaar van wet is dat ‘invordering’ meer klemtoon gaat krijgen dan ‘begeleiding’.

Parkeerplaatsen Parkeerplaatsen voor personen met een handicap

- BVR 1 maart 2010: bepalingen m.b.t. parkeerplaatsen - Positief: boete fout parkeren

Pijnpunten - Niet aangepaste parkeerplaatsen - Gebruik door personen zonder handicap - Betalend of niet betalend: gemeentelijk bepaald - Beperkt aantal parkeerplaatsen - Niet centraal gelegen - Weinig / geen controle op parkeerkaarten

Onderwijs GON - GOK

Pijnpunten - Verschil in niveau tussen normaal en bijzonder onderwijs blijft erg groot. - Maakt het voor ouders moeilijk aanvaardbaar als hun kind deze overstap moet maken. - Het blijkt vaak onmogelijk om nadien de stap naar gewoon onderwijs terug te zetten.

GON - GOK Het GON (geïntegreerd onderwijs): leerlingen met handicap of leer- en opvoedingsmoeilijkheden ondersteunen binnen gewoon onderwijs. - Slechts recht op 2 jaar GON-begeleiding per schooltraject (muv universitair onderwijs). - GON uren hoger onderwijs kunnen maar besteed worden tot 21 jaar = beperking voor langere studies. - Recht op GON-uren op basis vh kind of de jongere zelf. Dit houdt geen rekening met de context of netwerk. Onze cliënten-ouders blijven hierdoor vaak in de kou staan. Ons voorstel: GON-uren voor ganse schooltraject van leerling.

GON - GOK De GOK-uren (gelijke onderwijskansen): schoolgebonden + ook voor kinderen zonder handicap. - Ontwikkelen v/e zorgbrede werking gericht op kansarme kinderen. - Scholen bepalen zelf hoe ze deze uren inzetten en welke initiatieven ze ontplooien. Leidt soms tot grote verschillen tussen scholen.

Besluit Onze ervaring toont aan dat ondanks GOK en GON – uren een kind met handicap zelden in het normaal onderwijs kan blijven. We zitten op dit vlak nog mijlenver af van de inclusiegedachte.

Zorg Nieuwe visie op ‘zorg’

Zorginschaling en Persoonsgebonden budget Pijnpunt - Zelfbepaling van de cliënt - Vrees dat budget de ondersteuning zal beperken. - Mensen door de mazen van het net zullen vallen. - De kwaliteit van leven achteruit zal gaan. - Heel wat mensen geen of selectief beroep kunnen doen op ondersteuning. Voorstel - Bewaken dat zorginschaling niet beperkt wordt door budget. - Belang om het netwerk te horen bij zorginschaling. - De inschaling moet gebaseerd worden op reële nood. - Soepele overgang naar zwaardere zorgvormen

Netwerk Pijnpunt -Een goed werkend netwerk vraagt heel wat coaching. Voorstel -Voldoende ruimte en tijd voor de uitbouw en coachen van netwerk.

Zorg op maat Pijnpunt - Eigen aan ambulant werken is nood aan flexibiliteit. - Ondersteuningsvragen onderhevig aan evolutie en verandering. Voorstel - Belang om flexibel te kunnen inspelen op de vraag

Conceptnota Minister Vandeurzen

Garantie op zorg Garantie op zorg voor de zwaar zorgbehoevenden en voor personen met een handicap met de zwaarste ondersteuningsnood. Bezorgdheid: personen met een handicap die zelfstandig wonen behoren niet tot de zorg garantiegroep.

Vernieuwde toegangspoort Bezorgdheid : een deel van de zorg wordt rechtstreeks toegankelijk. Positief: vlugger ondersteuning Bezorgdheid: risico op kwaliteitsverlies van de ondersteuning. Samenwerking reguliere sector en belang van netwerk Positief: inclusie Bezorgdheid: vraagt heel wat coaching.

Geïnformeerde burger Positief: Veel belang aan vraagverheldering en geïnformeerde gebruiker. Voorstel: samen komen tot een goede uitbouw van de functies van vraagverheldering, Casemanagement, Trajectbegeleiding en contactpersoon