EERSTE HULP BIJ LOGO HALEN • Het MOS-stappenplan • De 5 MOS-criteria • Het actieplan • koppelen criteria aan schoolacties en klasact. • Vragenronde

MOS: stap voor stap 2. beginsituatie, knelpunten, themakeuze. 3. Doelstellingen bepalen 4. Opstart MOS-werking 5. MOS- actieplan opstellen 6. Actieplan uitvoeren 7. zelfevaluatie, bijsturing, bestendiging 1. Milieubeleidsverklaring  Optellen actieplan (= overzicht doelen + activiteiten)  begeleidersdossier

De 5 MOS-criteria 1.VISIE EN PLANNING Groeit het MOS-verhaal planmatig en met visie? 2. BETROKKENHEID VAN DE LEERLINGEN Welke rol krijgen leerlingen in het MOS-verhaal? 3. VERBREDING VAN HET DRAAGVLAK Wie wordt in de MOS-werking betrokken? 4. COMMUNICATIE Hoe wordt over MOS gecommuniceerd? 5. VERANKERING Hoe doorleefd is de MOS-werking? Groeikansen !!! (zie handleiding hfdst.6)

De 5 MOS-criteria 1.Visie en planning Groeit het MOS-verhaal planmatig en met visie?  beginsituatie van de school in kaart brengen;  Inventarisatie van bestaande initiatieven;  medewerking zoeken van collega’s, liefst graadoverschrijdend;  De MOS-werkgroep komt op geregelde tijdstippen samen;  De MOS-werkgroep koppelt terug naar het team;  Milieuzorg krijgt een plaats in het pedagogisch project;  De MOS-werkgroep slaat bruggen naar andere werkgroepen. Je school kan aantonen dat ze een duidelijk doel voor ogen heeft en daar planmatig werk van maakt.

De 5 MOS-criteria 2. BETROKKENHEID VAN DE LEERLINGEN Welke rol krijgen leerlingen in het MOS-verhaal?  In aanvang vooral uitvoerend - gestuurd door MOS-team  interesse groeit - spontane voorstellen  MOS-werkgroepje met lln: “Groene Brigade, MOSketiers, MiniMOS,...”  Knelpunten zoeken en acties voorstellen  Of vast punt op agenda leerlingenraad  Kringgesprek, maandelijkse opener, wekelijks forum …  MOS-mascotte  Verantwoordelijke klassen: waterklas, energiekapiteins, compostmeesters, verkeersbrigade, tuinkabouters...  Leerlingen gaan mee evalueren en vooruit plannen Je school moet kunnen aantonen dat leerlingen actief aan MOS deelnemen.

De 5 MOS-criteria 3. VERBREDING VAN HET DRAAGVLAK Wie wordt in het MOS-verhaal betrokken?  MOS-werkgroep: leerkrachten, onderhoudspersoneel, ouders …  Taakverdeling! Vermijd dat alles terugvalt op 1 trekker.  Onderhouds- en ondersteunend personeel advies vragen & informeren  Ouders activeren: mee schooltuin aanleggen, compostvat keren … kan een aanleiding zijn voor toekomstige acties  Meewerken aan gemeentelijke acties  Externe organisaties Je school kan aantonen dat ze met zoveel mogelijk betrokkenen, zowel intern als extern, samenwerkt voor het MOS-project.

De 5 MOS-criteria 4. Communicatie Wie wordt over MOS ingelicht ?  MOS-infohoek in de inkomhal  (Schooleigen) MOS-logo  Spandoek  Affiches; MOS-raam  Heen–en-weer-schriftje  Milieutips in agenda  MOS-mascotte  Schoolkrantje en website berichten over MOS, roepen op en geven milieutips …  “Gluren bij de buren”, een kijk- en doedag voor buurtbewoners Je school kan aantonen dat ze met zoveel mogelijk betrokkenen, zowel intern als extern, communiceert over het MOS-project.

De 5 MOS-criteria 5. Verankering Hoe doorleefd is het MOS-verhaal?  MOS wordt vast agendapunt op de personeelsvergadering  MOS wordt gelinkt aan: aankoopbeleid,gezondheidsbeleid, energieboekhouding, mondiaal project, muzisch project,…  Milieuzorg-afspraken krijgen een plaatsje in het schoolreglement, in de onthaalbrochure, op de website …  Milieuzorg krijgt een plaats in het pedagogisch project Je school kan aantonen dat ze voldoende tijd voor het milieuproject vrijmaakt en dat hiervoor heel wat inspanningen gebeuren in de klas, in de school en in de schoolomgeving. Milieuzorg wordt vanzelfsprekend.

Aandacht voor dubbel doel! Milieuwinst  schoolniveau (nulmeting, meterstanden,…)  structurele maatregelen Educatieve winst  klas & omgeving (lessen, leeruitstappen,…)  gedragsverandering

Schoolacties koppelen aan de 5 MOS-criteria ! Voorbeelden: • Streven naar een PMD-vrije school • Regenwater gebruiken in elke klas • Energetische gedragsveranderingen • De school een groene(re) tint geven  Over naar actieplan

PMD-meter

Regenton

Energetische gedragsveranderingen •Visie en planning: streven naar een energiezuinige school + uitzetten tijdspad, nadelen van fossiele brandstoffen, hernieuwbare energie,… •LP: energie-onderzoek van de school, energieagenda bijhouden,met de energiemeter op stap, leerlingen zelf laten denken over het zuinig omspringen met energie, … •BD: toonmoment voor ganse school en ouders, betrekken van onderhouds- en technisch personeel, samenwerking met: gemeente (sponsoring structurele ingrepen – lenen energiemeter),… •Communicatie: energietip in nieuwsbrief, slogans en affiches aan de schoolpoort of op het infobord,… •Verankering: kleine technische aanpassingen, energiekapitein als onderdeel van het takenbord,…

Maak je school een beetje groen •V&P: vergroenen, creëren van een aantrekkelijke, natuurlijke speel- en/of leerplek, plannen van een buitenwerk- en speeldag,.. •LP: informeer bij de leerlingen naar de interesse voor de schooltuin, laat hen een tuin ontwerpen, takenbord onderhoud,… •BD: vraag naar de mening van de ouders, de ouderraad, informeer via de nieuwsbrieven, vraag naar medewerking bij een doemoment, openingsmoment,… •COM: publiceer foto’s op de website, een verslag in de schoolkrant,… •VERANK: gebruik de educatieve schooltuin, leerlingen kunnen in de tuin vertoeven op afgesproken momenten, wieden en opknappen, een openluchtklasje is beschikbaar,…

Zelfevaluatie: MOS-spiegel Vrijblijvend ! - Evolutie criteria - Thema’s: educatieve kadering en milieuwinst

Het volledige MOS-dossier bestaat uit 1. Het actieplan 2. Relevante bewijsstukken •Verslagen MOS-werkgroep, oudercomité, leerlingenraad •Relevante foto’s van acties •Krantenartikels •Schoolkrantje + nieuwsbrieven •Verwijzingen naar schoolwebsite •… Bij voorkeur digitaal bezorgen ( , cd-rom) doorheen het jaar! 3. Logo 3: milieuvergunning 4. MOS-spiegel als zelfevaluatie (vrijblijvend!) 5. Het begeleidersdossier. Opgemaakt door MOS-begeleider m.b.v. actieplan, schoolbezoeken, docu.

Vragen ???