Wat moeten een corporatie met de veranderingen in de zorg? 27 maart 2014 Roeland Kreeft

Modernisering AWBZ Uit: het regeerakkoord van het kabinet Rutte II: ‘Gemeenten worden geheel verantwoordelijk voor de activiteiten op het gebied van ondersteuning, begeleiding en verzorging.’ ‘De aanspraken worden beperkt, dienstverlening wordt versoberd en meer gericht op waar ze het hardste nodig is [...].’ ‘Daarbij geven wij prioriteit aan zorg met een medisch karakter boven zorg met een niet-medisch karakter, omdat mensen bij die laatste vorm van zorg vaker (maar niet altijd) op alternatieven in eigen kring kunnen terugvallen. ’

Modernisering AWBZ ‘Ook richten wij de voorzieningen scherper op beschikbaarheid voor mensen, die zich uit eigen middelen geen alternatief kunnen veroorloven.’ ‘De gemeenten wordt een zeer ruime beleidsvrijheid gegeven met betrekking tot de concrete invulling van deze gedecentraliseerde voorzieningen.’ ‘een omslag maken naar meer maatwerk, meer zorg in de buurt, meer samenwerking tussen de verschillende aanbieders maar ook naar houdbaar gefinancierde voorzieningen, zodat ook latere generaties er nog gebruik van kunnen maken’

Ongekende bezuinigingsoperatie? Scheiden van wonen en zorg is landelijke trend Nederland is koploper intramuraal verblijf GGZ Modernisering AWBZ is al ruim tien jaar bezig

Ongekende bezuinigingsoperatie? Scheiden van wonen en zorg is landelijke trend Ontwikkeling intramurale zorg voor mensen ouder dan 80 jaar (Bron: Nza/CBS)

Ongekende bezuinigingsoperatie? 2. Nederland is koploper intramuraal verblijf GGZ Productie GGZ-instellingen (Bron: Nza)

Ongekende bezuinigingsoperatie? 3. Modernisering AWBZ al ruim tien jaar gaande 2003 Indicatiestelling AWBZ-voorzieningen aan de hand van functies 2007 Decentralisatie functie ‘Huishoudelijke verzorging’; invoering Wmo 2009 Afschaffing ‘bouwregime’ voor zorgvastgoed 2010 Invoering ZZP’s voor functie ‘Verblijf’ 2012 Invoering ‘normatieve huisvestingsvergoeding’ (overgangsregime tot 2017) 2013 Afschaffing ZZP 1 en 2 VV, VG en GGZ 2014 Afschaffing ZZP 3 VV, ZZP 1 en 3 LG en ZZP 3 VG (ca. 50%)

Ongekende bezuinigingsoperatie? 3. Modernisering AWBZ al ruim tien jaar gaande 2015 Invoering nieuwe WMO Functie ‘Thuisverpleging’ naar de Zvw Verblijf in een GGZ-instelling naar Zvw Begeleid wonen (FGGZ ZZP C) naar (centrum) gemeenten 2016 Afschaffing ZZP 4 VV (ca. 50%) 2017 Normatieve huisvestingsvergoeding volledig ingevoerd 2013 - 2020 Uitvoering afspraken capaciteitsreductie GGZ

Resultaat modernisering AWBZ Wet langdurige intensieve zorg (Wlz): volksverzekering alleen voor onverzekerbare zorgrisico’s Doelgroep intramurale zorg fors beperkt Zelfstandig wonen is de norm; zonodig in doelgroepgerichte huisvesting Gemeente en gemeenschap verantwoordelijk voor ondersteuning

Toekomstbeeld wonen met zorg Meer kwetsbare mensen in de wijk/het dorp: Zelfstandig wonende ouderen met zorgvraag Kwetsbare ouderen (sociaal isolement, angst, beginnende dementie) Mensen met een lichte verstandelijke beperking Mensen met een (licht) psychiatrisch probleem Zorgverzekeraars: Thuisverpleging Ambulante psychiatrie Verblijf in psychiatrisch ziekenhuis Gemeenten : Begeleiding (w.o. begeleid wonen) Dagbesteding Kortdurend verblijf Voorzieningen Maatschappelijke opvang Verslavingszorg ….. Corporaties Wonen Organiseren: (Medische) zorg aan huis Begeleiding en ondersteuning Acceptatie en ‘zorg voor elkaar’ ‘Verzorgd wonen’

Toekomstbeeld – Voorbeeld: Oosterhout (54.000 inwoners) Verdubbeling vraag naar ‘verzorgd wonen’ (scheiden wonen met zorg) ouderen Bijna verdubbeling vraag naar ‘verzorgd wonen’ GGZ Nog grotere stijging vraag naar zorg aan huis  Wat als ondersteuning en zorg niet goed worden georganiseerd?

 Wat als ondersteuning en zorg niet goed worden georganiseerd? 'Cliënten met een ZZP VG 3 functioneren beperkt zelfstandig en hebben voor hun psychosociaal welbevinden vrijwel altijd een veilige en vertrouwde woon- en leefomgeving nodig.' 'Alvorens ZZP VG 3 te extramuraliseren is het belangrijk te organiseren dat in een extramurale omgeving het (permanent) toezicht vormgegeven kan worden en moeten er handvatten zijn voor het goed regelen van onplanbare situaties.' 'Met name bij licht verstandelijke beperkte kinderen en (jong) volwassenen kan gemakkelijk over het hoofd gezien worden dat achter iemands ernstige gedragsproblemen soms een licht verstandelijke beperking en problemen met sociale redzaamheid schuilgaan'

 Wat als ondersteuning en zorg niet goed worden georganiseerd? 'Cliënten met een ZZP GGZ 3 hebben vaak een beperkt vermogen tot zelfregie en sociale zelfredzaamheid. Hierbij is dagelijks intensieve begeleiding nodig.' ‘De woonomgeving dient structuur, stabiliteit, bescherming en veiligheid in een prikkelarme omgeving te bieden. Begeleid wonen is voor een deel van de cliënten iets wat ze in de toekomst hopen te kunnen bereiken.'

 Wat als ondersteuning en zorg niet goed worden georganiseerd? ZZP 3 VV Dagelijks veel hulp nodig bij wassen, aankleden, in- en uit bed gaan en om naar de wc te gaan Hulp nodig bij staan en zitten Veelal rolstoelafhankelijk Kan niet zonder hulp naar buiten Kan dagelijkse dingen niet zelf regelen ‘Zorgaanbieders kunnen samen met woningcorporaties en gemeenten zorgen voor een meer divers en bij de wensen van cliënten aansluitend aanbod. Dat is in sommige opzichten niet, omdat partijen elkaars werelden nog niet zo goed kennen […]. In het besef dat partijen elkaar in de toekomst meer nodig zullen hebben, hoop ik dat ze ook gaan profiteren van elkaars sterke kanten en gezamenlijk komen tot goede zorg in de nabijheid’ (Martin van Rijn)

Probleem Opgave: Samenwerking partij partij partij partij partij

Probleem Opgave: Samenwerking partij partij partij partij partij

Probleem Opgave: Samenwerking  Strategische netwerkdoelen partij

Probleem Opgave: Samenwerking  Strategische netwerkdoelen partij

Probleem: Samenwerking: voorbeeld Taak: onderwijs Maat voor succes: diploma’s Samenwerking: voorbeeld Taak: zorg Maat voor succes: wachtlijsten; uitstroom School Probleem: verslaving en dakloosheid op school; schooluitval; weinig perspectief op de arbeidsmarkt Verslavingszorg/GGZ Taak: huisvesting Maat voor succes: voldoende woningen voor de doelgroep Werk-gevers Woning-corporatie Taak: werk en stages bieden Maat voor succes: winst, efficiency

Probleem: Samenwerking: voorbeeld Taak: onderwijs Maat voor succes: meer kinderen met een diploma, zonder verslaving, aan het werk Samenwerking: voorbeeld Taak: zorg Maat voor succes: minder leerlingen met verslaving of ggz-problemen op school School Probleem: verslaving en dakloosheid op school; schooluitval; weinig perspectief op de arbeidsmarkt Verslavings-zorg/GGZ Taak: huisvesting Maat voor succes: geen enkele leerling is dakloos Werk-gevers Woning-corporatie Taak: werk en stages bieden Maat voor succes: iedere leerling rondt met succes een stage af en vindt een baan in de sector

Betrokkenheid woningcorporaties? Praktisch: verwaarlozing, overlast en gevaar voor omgeving voorkomen Organisatorisch: beter voorkomen dan genezen Principieel: ook mensen met zorgbehoefte moeten kunnen wonen Wat zou het voor uw organisatie betekent als u wonen met zorg/ondersteuning formuleert in termen van ‘strategische netwerkdoelen’?

Dank voor uw aandacht!