College voor de Rechten van de Mens DE AMBTENAAR EN HET RECHT OP GELIJKE BEHANDELING

Oprichting van het College College bij wet opgericht op 1 oktober 2012 Lange geschiedenis: VN-resolutie 1993 => Paris Principles => A-status Paris Principles: breed mandaat en garanties voor onafhankelijkheid, met name t.o.v. de overheid

Oprichting van het College Organisatorisch Samengevoegd met de CGB CGB had al B-status Synergie in taken

Oprichting van het College Taken in de wet vastgelegd Onderzoek: alle mensenrechtelijke onderwerpen, w.o. gelijke behandeling Advisering Rapporteren Educatie In nauw contact met ‘Civil Society’

Oprichting van het College Missie: het College voor de Rechten van de Mens belicht, bewaakt en beschermt mensenrechten, bevordert de naleving van mensenrechten (inclusief gelijke behandeling) in praktijk, beleid en wetgeving, en vergroot het bewustzijn van mensenrechten in Nederland

Oprichting van het College Prioriteiten Ouderenzorg en mensenrechten Migratie en mensenrechten Toegang tot de arbeid Mensenrechteneduactie Gelijke behandeling

Gelijke behandeling Wettelijke taak van het College: * individuele klachten over discriminatie onderzoeken en beoordelen * oordeel over het eigen handelen * breder onderzoek uit eigen beweging Voortzetting van het werk van de CGB

Hoofdlijnen gelijke behandeling 1 Bestrijden van uitsluiting en achterstelling op de belangrijke terreinen van het leven: arbeid en dienstverlening Op gronden die er niet zouden moeten doen: geslacht, ras, seksuele gerichtheid, godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid,nationaliteit, burgerlijke staat, handicap of chronische ziekte, leeftijd, arbeidsduur vaste of tijdelijke aanstelling

Hoofdlijnen gelijke behandeling 2 GB-wetten: uitwerking van artikel 1 van de grondwet => de wetten gelden voor iedereen: symmetrie Lappendeken: AWGB, WGBH/CZ, WGBm/v, WGBL, BW, Ambtenarenwet, WOA, WOBOT Integratiewet?

WGBH/CZ, WGBL zien (nog) alleen op de arbeid en niet op de dienstverlening BW, Aw, WOA en WOBOT zien per definitie alleen op de arbeid

Hoofdlijnen gelijke behandeling 3 Sterk ingebed in Europese wetgeving: verdrag en richtlijnen En in jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie

Hoofdlijnen gelijke behandeling 4 Gelijke gevallen gelijk behandelen, ongelijke gevallen ongelijk behandelen Kernbegrip: ONDERSCHEID * direct * indirect Onderscheid is verboden, tenzij: * wettelijke uitzondering (direct) * objectieve rechtvaardiging (indirect)

Hoofdlijnen gelijke behandeling 5 Bijzondere positie van de overheid Eenzijdig overheidshandelen vs. de overheid als werkgever College kan alleen de overheid als werkgever beoordelen: zelfde toets als bij private werkgevers

Uitwerking: bewijsvermoeden Discriminatie is vaak moeilijk te bewijzen Verschuiving van de bewijslast: feiten die onderscheid kunnen doen vermoeden Tegenbewijs: * geen onderscheid gemaakt * wel onderscheid gemaakt, maar het onderscheid is niet verboden

Uitwerking: direct onderscheid Direct onderscheid: verboden, tenzij een specifieke wettelijke uitzondering NB: WGBL, WOA, WOBOT Gesloten systeem, de wetgever heeft de belangenafweging gemaakt Voorkeursbeleid: geslacht (t.b.v. vrouwen), ras en handicap/chronische ziekte

Uitwerking: indirect onderscheid 1 Neutraal criterium dat personen met een bepaald beschermd kenmerk bijzonder treft in vergelijking met andere personen: * getalsmatig * intrinsiek/causaal Als concept van enorm belang voor het tegengaan van discriminatie Verboden, tenzij het onderscheid objectief gerechtvaardigd is

Uitwerking: indirect onderscheid 2 Objectieve rechtvaardiging Waarom? => het doel Hoe? => het middel Passendheid: bereik je op die manier je doel? Kan het ook op een andere manier? Is het niet buiten proportie?

Uitwerking: indirect onderscheid 3 Valkuilen bij de rechtvaardiging van onderscheid: De overheid als werkgever beroept zich op: formele wet, amvb (ARAR), ministeriële regeling, beleidsregel Niet anders dan bij een private werkgever die zich beroept op de toepasselijke CAO

Voorbeelden in de sfeer van de overheid Trouwambtenaar Rendementseis bij functies die functioneel leeftijdsontslag kennen: maximumleeftijd Maximumleeftijd bij indiensttreding in sommige functies bij Defensie.

Bijzondere bescherming Victimisatieverbod: het is verboden om werknemer te benadelen die zich op een GB-wet beroept

Tot slot Vragen? Meer informatie: www.mensenrechten.nl