‘Hoe maken wij als ouderen de wijk zorgproof’? Pilot in GWI 13 Een VBOB-project met steun van de Provincie Noord-Brabant Uitgevoerd door ANBO Brabant Dr. Riet Hammen-Poldermans, ontwikkelaar en projectleider Breda, 24 mei 2012 Een van de VBOB-projecten Gesubsidieerd door de Provincue KARTREKKER is ANBO BRABANT Opdrachtgever Trekker Uitvoerder

PROVINCIAAL PROJECT ZORGRUIL Pilots in: BEST BREDA GWI 13 HELMOND RIJEN WAAROM DIT PROJECT?

EUROPA: 2010 CRUCIAAL JAAR

VERGRIJZING LANDEN in EUROPA 2030 NEDERLAND: 20% van de BEVOLKING = 65+

GRIJZE DRUK in NEDERLAND Binnen 10 jaar 25 – 35 vijfenzestigplussers per 100 werkenden (= 20 – 64 jarigen) (bron: RIVM) Aantal oudere migranten groeit. Wat doen we met de groeiende zorgvraag? ‘Wie dan leeft… wie dan zorgt?’ Zal het onze tijd wel duren? Na ons de zondvloed?

GRIJZE DRUK in NEDERLAND 2020 Op 100 werkenden hoeveel 65plussers? Licht = 21- 40 Donker= 55 -70 (2:4 en 3:4!) Ook het aantal oudere migranten groeit!

DEMOGRAFIE GWI 13

URGENTIE 2005 Staatssecretaris Ross van Dorp: profetisch! ‘Ouderen zullen voor ouderen moeten zorgen’ meer uitstroom dan instroom zorgprofessionals 22% beroepsbevolking is nodig om zorgvraag op te vangen (RVZ, 2006). ALLE schoolverlaters uit één jaar: de Zorg in! 2040 Hoogtepunt Zorgvraag!

GROEIENDE GROEP KWETSBAREN 2010 : 700.00 kwetsbare ouderen, 65 + ca. 550.000 van hen wonen nog zelfstandig. overigen in verzorgings- of verpleeghuis. 2010 – 2030 : Toename kwetsbare ouderen: 300.000 (bron: SCP, febr. 2011). Risicogroepen: hoogbejaard - vrouw - alleenstaanden veelal lage soc.econ. klassen multimorbiditeit, functiebeperkingen moeite met zelfverzorging,huishouden. Signalering nodig door: artsen, thuiszorgenden, fysiotherapeuten beheerders flats èn … rol voor wijkbewoners!

WAAROM NU EEN PROBLEEM? - afstand ouders/kinderen (gemiddeld 40 – 45 km!) - vrouwen op arbeidsmarkt - ééngezins huishoudens - loyaliteit na scheiding? toename Dementie! - Extramuralisering - veranderende bevolkingssamenstelling buren kennen elkaar niet (altijd) meer - de opbouwwerker van weleer is verdwenen - organisaties concurreren om de vrijwilliger!

BLIK IN DE TIJDSCHRIFTEN ‘Familieleden moeten meer doen’ De Volkskrant 10 juni 2010) Krapte dwingt tot werving buitenlands personeel Zorgvisie 5 maart 2010 Versoberde AWBZ: zwaarder beroep op eigen netwerk en geld Zorg+Welzijn: 28 -06 - 2010 ‘Inzet technologie noodzaak voor toekomst zorg’ Skipr: 14 - 07 – 2011 ‘ Het beroep op het PGB neemt een zodanig hoge vlucht dat de Regering het onverantwoord acht deze regeling in de huidige vorm voort te zetten’ Troonrede 2011

OPLOSSINGEN? BELEIDSMAKERS ZORGRUILbrabant FOCUS OP: TECHNOLOGIE EIGEN VERANTW. BURGER mbt. ZORG FOCUS OP: BEWUSTWORDING ATTITUDEVERANDERING INFORMELE NETWERK SOCIAAL KAPITAAL en ZORGSOLIDARITEIT Niet-familiale INF. ZORG IN BUURT of WIJK

FOCUS OP TECHNOLOGIE - Efficiencyslag in de zorg BrabantConnect: beeldbellen Zuidzorg prosumerisme E-health ‘zorg-op-afstand’ ‘Zuster Philips’ Technologische oplossingen Maar….. óók sociale oplossingen? ROBOTS?

FOCUS op BEWUSTWORDING OOK TEKORT AAN HANDEN IN DE ZORG! WMO: ‘Burger, u bent allereerst zelf verantwoordelijk’ ‘Wat kunt uzelf doen? voor uw zorg!’ ‘Wat kan uw omgeving doen?’ ‘Reken niet meer op de overheid, maar reken op familie en vrienden!’ Maar wat….. als die niet vlakbij wonen? Dan….. moet de buurt bijspringen!

FOCUS op ATTITUDEVERANDERING Noodzaak de informele zorg te (ver-)delen 2. ‘de Kanteling’ ook in denken nodig: ‘Zorgconsument’ wordt ook: ‘Informele Zorgproducent’ 3. Oók hulp aan mensen die ik (niet) ken! 4. Van ‘altruïsme’ naar de rationaliteit van ‘zorg- en dienstenruil’

FOCUS op INFORMELE NETWERK

FOCUS SOCIAAL KAPITAAL en SOLIDARITEIT Hoe staat het met mìjn Zorg-Solidariteit naar anderen? Kan ik rekenen op hulp uit mijn directe omgeving? Zijn Vraag en Aanbod aan informele zorg in mijn wijk met elkaar in balans? Wat kan ik als burger zelf bijdragen aan mijn wijk?

DE BUURT AAN ZET! HOE? ● lossen we de ‘vraagverlegenheid’ op? ● genereren we ook niet-familiale informele zorg? ● activeren we het latente aanbod in de buurt? KWESTIE van LOGISTIEK! ● motiveer buurtbewoners ● match vraag en aanbod ● gebruik Caremiles: om juist de zorgvrager uit ‘vraagverlegenheid’ te halen! ● wie geen honorering wil schenkt de ‘verdiende’ Caremiles terug! (‘Caremile-noodfonds’)

FOCUS op GWI 13 Analyse: welke risico-groepen in deze wijk? Wat doen Burgers onderling al? Hoe organiseren we informele zorg in GWI 13? Hoe signaleren we situaties waar extra zorg nodig is? Wie zijn de ogen en oren in de wijk?

WAAROM ZORG- en DIENSTENRUIL? Argumenten: ● ‘wederkerigheid’ ● ‘vraagverlegenheid’ opheffen door wederkerigheid ‘Ik doe wat voor jou, dan doe jij wat voor mij! Ofwel: Mijn Tijd voor jou en jouw Tijd weer voor een ander! Kern: ● Ieder draagt bij aan de samenleving en aan de wijk! * Je krijgt daar ook wat voor terug! Noodzaak: er is op korte termijn veel méér volume nodig aan informele zorg!

IDEAAL: ketenzorg formele en informele zorg ZorgRuilbrabant/BredaZuidoost Burgerinitiatief van/voor wijkbewoners jong èn oud! Artsen Fysiotherapeuten Thuis-zorg (signalerende rol!) wijkraad woningcorporaties (beheerders) Hulpverlening in GWI 13: Humanitas Vrijw. Th.zorg St. pt. Inf.zorg Stg. Wij e.a. Wijkzuster (terug!) Kerken Welzijnswerk: ondersteunend Gemeenten : faciliterend

ACTIES in GWI 13 Contacten gelegd in de wijk met organisaties Informatiebijeenkomsten voor leden seniorenorgan. Huis-aan-huis: bezorgen map met info en vragenlijst + ophalen vragenlijst Resultaten Folderactie bij winkelcentra Inloopuren op kantoor bij Stg. Wij Twee vrijwilligers Acties bij basisscholen?

WAT HEBBEN WE NODIG in GWI 13? Keten van zorg Professionele Zorg artsen/fysiotherapeuten Wijkzuster Geïndiceerde zorg thuis Thuiszorg Niet geïndiceerde zorgbehoefte ZorgRuilbrabant/BredaZO (niet-familiale informele zorg op wijkniveau)

www.zorgruilbrabant.nl info@zorgruilbrabant.nl Tel. 076 5640727 BEKIJK ONZE NIEUWE WEBSITE! VRAAG INFORMATIE via E-mail! Of BEL!

SAMENVATTEND Situatie 2010 – 2040 ● Vergrijzing! ● Groeiende behoefte aan informele Zorg! ● Inzet (zilveren) Burgerkracht ouderen nodig! ● Ouderen voor ouderen en inter-generationeel in de buurt! Boodschap Inzet in de wijk is ook in eigen belang!

EN NU ZIET U DE PREMIÈRE VAN ‘DE WIJKZUSTER AAN HET WERK!’ Opdrachtgever Trekker Uitvoerder